Son dönemin en ilgi çeken konularından olan yapay zeka, artık sanat alanında da kendine yer buluyor. Bu alanın en çok konuşulan isimlerinden olan Beyza Doğuç, yapay zeka içeren projeleri ve sanatına yansıttığı yeniliklerle gündemde. Müzik çalışmalarının ardından Doğuç, bu kez de kurgusunu ve evrenini kendi yarattığı, ana karakterlerinden birini ise yapay zeka kullanarak yazdığı “Koda” adlı kitabıyla konuşuluyor. Yapay zeka konusundaki çalışmalarını ve yeni kitabını 24 Saat’e anlatan Beyza Doğuç, “Yazma sürecinde bir karakterin tamamen yapay zeka kontrolünde olması, benim için de çok yeni bir deneyim oldu” dedi.
“Yapay zekayı gelecekte hepimiz kullanacağız”
Sanat üretimlerinde yıllardır sanat ve teknolojiyi birleştirdiğini söyleyen Doğuç, sürecin başlangıcını şu şekilde anlattı: “Şarkı besteleyebilen yazılım yazmak, rüyamda gördüğüm enstrümanı modellemek gibi projeler yapıyordum. Resim yapabilen yapay zeka modellerinin ortaya çıkmasıyla bu alana ilgim arttı. Sonrasındaki gelişmeler, dil modelleri, video modelleri hep ilgimi çekmeye devam etti ve yakınen takip ettim. Bu denli ilgiyle kullandıkça sanatımda ve üretimimde de yer etmeye başladı. Yapay zeka gelecekte hepimizin aktif kullanacağı bir teknoloji olacak. Ben yalnızca kişisel ilgim sayesinde buna biraz erken başlamış oldum. Bu da, sanat alanında yapay zekanın nasıl yer etmesi gerektiğine dair ortaya çıkan soruları gözlemleme ve ihtiyacımız olan yönde eylem alma fırsatı sundu.”
Müzik ve yapay zeka arasındaki bağı da anlatan Doğuç, “İkisi arasında şu an bizim müdahalemiz ve üretimimiz dışında organik ve sanatsal bir bağ yok. Henüz yapay zeka kendi müziğini ve sanatını üretemiyor. Ürettikleri, beslendiği verilerden yola çıkarak, bizim prompt’larımız ile hareket ettiği çıktılar oluyor. Dolayısıyla şu anda insan üretiminde bir araç olarak kullanılıyor. Kendi özgünlüğümüzü koruyabilmek ve sunabilmek adına bu şekilde araç olarak kalması önemli. İleride yapay zeka kendi sanatını yapmaya başladığında bu insanın sanatından ziyade bir şey olacak. Oradaki ayrımı yapmak ve 'sanatçıların yerine geçecek' yaklaşımına karşı üretmeye devam etmek gerek” dedi.
“Bu yeni özellik halen fazla kullanılmıyor”
İlk romanını 14 yaşında yazan Doğuç, küçüklüğünden bu yana yazmakla hep yakın ilişkisi olduğundan söz etti. “Koda” romanında yer alan yapay zeka modelinden şu şekilde bahsetti: “Yapay zeka dil modelinin ortaya çıkışı, karşılıklı kurduğumuz iletişim, özellikle kitabı yazmaya başladığım 2023 senesi başında çok yeniydi. Bu yeni özellik hala birçok insan tarafından aktif olarak kullanılmıyor. Ben de insanlara bunu sunmak, sanatta yapay zekanın ne şekilde rol oynayabileceğini, doğru yönlendirmeyle sanatımızda ne şekilde barınabileceğini göstermek istedim. Yazma sürecinde bir karakterin tamamen yapay zeka kontrolünde olması, benim için de çok yeni bir deneyim oldu. Daima bir sonraki adımda ne olacağını merak ediyor, karakterinin onun için planladığım kurguya verdiği tepkileri ilgiyle okuyordum.”
Bir 'bilim kurgu novellası' olan Koda'nın gelecekte geçtiğini söyleyen Doğuç, “Yüksek teknoloji içerisinde müzik yapan iki karakterimiz var. Birisi öğretmen olan Koda, diğeri de öğrencisi Lili. Koda, tamamen yapay zeka kontrolünde. Ancak yapay zekanın senaryodan ve kurgunun tamamından haberi yok. Dolayısıyla ortada organik akan, kendi kendini gerçekleştiren bir evren var. Koda’nın karakter gelişimi yapay zekayı etkiliyor ve en sonunda her şey birbirine bağlanıyor. Bu kitabı okurken teknolojinin ve gelecekte tartışılacak etik soruların yapay zeka tarafından nasıl karşılandığını görebilirsiniz” dedi. Okuyuculardan aldığı tepkileri de değerlendiren Doğuç, “Okuyanlardan güzel bir deneyim olduğu yönünde dönüş alıyorum. Benim evrenimde, içeriklerimde ne varsa kitapta da o unsurların barındığını görüyoruz. Müzik, teknoloji, yapay zeka, teori ve felsefe. O nedenle okuyanlar benim bir parçamı okuduklarını hissettiklerini söylüyorlar” diye ekledi.
“Farklı şarkılarla müziği ve kendimi keşfediyorum”
Yapay zekanın gelecekte "her şeyi ele geçireceğine" dair iddiaları da değerlendiren Doğuç, bu konuda şunları söyledi: “Bu tür kaygılar ve soru işaretlerine sahip olmamız, korktuğumuz yönde eylem almamamız için çok önemli. Herkes bu teknolojik gelişmelerin hayatlarında nasıl etkileri olacağını kendi yaşam şekilleri, meslek grupları bakımından inceliyor ve belli noktalarda kaygılarını dile getiriyorlar. Bu sayede de yapay zekanın oluşumunda ve yayılımında nelere dikkat etmek gerektiğini, ne yönde eylem almak gerektiğini öğreniyoruz. Dolayısıyla bu konudaki tartışmalar bizi koruyacaktır diye düşünüyorum.”
Müzik çalışmalarına da devam ettiğini anlatan Doğuç, farklı müzik türlerinde denemeler yaptığını söyledi. Doğuç, süreci şu şekilde özetledi: “Kitabımda da yer verdiğim klasik şarkılar, klasik yedi kitaba yedi şarkı yaptığım 'Kitaplık' albümüm, Herr Mannelig’i Şahmeran mitolojisine uyarladığım 'Şahmeran', mors koduyla ritm oluşturduğum 'Git-me' gibi birbirinden farklı şarkılarla müziği ve kendimi keşfediyorum. Takipçilerimle paylaşıyor, geri dönüşlerini yakından takip ediyorum. Sırada söz yazımı ve hikaye anlatımına odaklanacağım farklı şarkılar gelecek.”
