Dericizade Faruk KA?A�A?k Ankaraa��nA�n hafA�zasA�nA� tutuyor

RA�PORTAJ / SULTAN YAVUZ A�ZA�NANIR BabasA�nA�n baAYlattA�AYA� dericilik sektA�rA?nA? devam ettiren ve daha sonra da A�ocuklarA�na devreden Dericizade Faruk KA?A�A?k, 1947 yA�lA�nda Haymanaa��da doAYmuAY. 1960a��ta geldiAYi Ankaraa��da, 50 yA�l boyunca mesleAYini yaptA�ktan sonra, kendi deyimiyle, a�?ne emeklilerin yaptA�AYA� gibi kahvehane ya da lokallere gitmiAY ne de parkta oturmuAY.a�? Bir Ankara sevdalA�sA� olarak, AnkaralA�lar VakfA� ve Ankara KulA?bA?a��ne sA�k sA�k giden KA?A�A?k, AnkaralA�lar VakfA�a��nA�n A�A�kardA�AYA� Ankara kitaplarA�nA� takip etmeye baAYlamA�AY. A�A�kan her yayA�nA� okumaya baAYlayan KA?A�A?ka��A?n bu merakA�, onu sahaflara yA�nlendirmiAY ve gittiAYi sahaflarda Ankara ile ilgili bulduAYu tA?m kitap ve belgeleri toplamaya baAYlamA�AY. Hatta bu merakA�nA� duyan insanlar, kendisine kitap getirmeye baAYlamA�AY. Zaman iA�inde sahaf alA�AYkanlA�AYA�na mA?zayedeler eAYlik etmeye baAYlamA�AY ve KA?A�A?k, sadece Ankaraa��da deAYil, A�stanbul ve A�zmira��deki mA?zayedeleri de takip etmiAY, internet vasA�tasA�yla yurt dA�AYA�ndaki kaynaklara da ulaAYmA�AY. KatA�ldA�AYA� mA?zayedelerde kendisine jest olarak 06 numarasA�nA�n verildiAYini de gA?lA?mseyerek anlatA�yor. Ankaraa��ya dair topladA�AYA� kitap ve belgelerin ardA�ndan, eski Ankara fotoAYraflarA� da biriktirmeye baAYlayan KA?A�A?ka��A?n arAYivinde, on bine yakA�n fotoAYraf yer alA�yor. A�alA�AYma odasA� A?deta bir mA?zeye dA�nA?AYen KA?A�A?k, aA�tA�AYA� sergilerle ve A�eAYitli kurum, kuruluAYlara verdiAYi fotoAYraflarla herkesin takdirini kazanmA�AY. a�?AsA�l mesleAYim dericilik ama AYimdi herkes koleksiyonculuAYumu biliyora�? diyen KA?A�A?k, arAYivini meraklA�larla paylaAYmaktan da kaA�A�nmA�yor. KA?A�A?k, biraz esprili bir dille, koleksiyonculuAYun herkesin ruhunda olduAYunu ama tA�pkA� verem hastalA�AYA� gibi belli koAYullarda ortaya A�A�ktA�AYA�nA� belirtiyor. A�AYi oAYullarA�na devrettikten sonra bolca boAY zamanA� kalan KA?A�A?k iA�in bu durum, koleksiyonculuAYunu ortaya A�A�karmA�AY. KA?A�A?k, a�?Binlerce kitap aldA�m, A?stA?nde Ankara yazan ne varsa aldA�m. A�nternet A?zerinden TA?rkiyea��nin farklA� illerinden ve yurt dA�AYA�ndan da toplamaya baAYladA�m. Mesela, FransA�zca bilmiyorum ama FransA�zca bir kaynakta Ankara yazA�yorsa, hemen alA�yoruma�? diyor. AtatA?rka��A?n dua ederken A�ekilen fotoAYrafA�, aldA�AYA�m ilk fotoAYraf Ankara ile ilgili binlerce tarihi belge ve fotoAYraf ile eAYine az rastlanA�r bir koleksiyona sahip olan KA?A�A?k, ilk fotoAYrafA�nA� 2007 yA�lA�nda alA�yor. AtatA?rka��A?, Ulustaa��ki Birinci Meclisa��in aA�A�lA�AYA�nda, mebuslarla beraber dua ederken gA�steren fotoAYrafA�, bir mA?zayedede satA�n alan KA?A�A?k, o fotoAYrafa dair AYunlarA� sA�ylA?yor, a�?A�lk gittiAYim mA?zayede oydu. FotoAYraf A�ok ilgimi A�ekmiAYti A�A?nkA? bazA� kesimlerin AtatA?rka��A?n dini inancA�nA� sorgulamalarA�na bir cevap olduAYunu dA?AYA?nA?yordum. Bu fotoAYrafA� almak ve baAYta A�ocuklarA�m olmak A?zere herkesle paylaAYmak istemiAYtim. FotoAYrafA� almak iA�in gittiAYimi sA�yleyince, bir vakA�f ya da kurumla alakam olmadA�AYA� halde, bA�yle yA?ksek fiyata bir fotoAYrafA� neden alacaAYA�mA� sordular. Hatta fotoAYraf yerine bir devremA?lk alA�p, yazlarA� on beAY gA?n kaplA�caya gitmemi tavsiye eden bile oldu. FotoAYrafA� aldA�ktan sonra, bir hanA�m kA�z yanA�ma geldi ve a�?Efendim, sizinle sA�yleAYi yapabilir miyiz? Bu resme neden bu kadar para verdiniz?a�� dedi. Ben de, a�?Ben bu parayla gayrimenkul alsam ve neslime bA�raksam satabilirler ama AtatA?rka��A? satamazlar. FotoAYrafA� alayA�m da insanlar gA�rsA?nler, yazA�hanemin en gA?zel yerine asayA�m, A�oluAYuma A�ocuAYuma da miras kalsA�na�� dedim. Bilmiyordum, meAYer hanA�m kA�z Anadolu AjansA�a��ndanmA�AY, tabi ertesi gA?n haberi gA�renler aradA�. Ben o fotoAYraftan 50 bine yakA�n bastA�rdA�m ve metronun altA�nda aA�tA�AYA�m sergide, herkese daAYA�ttA�m. Beni AYaAYA�rtan ise Ankaraa��da A�ok sayA�da AtatA?rkA�A? dernek olmasA�na raAYmen hiA� birisi merak edip de, a�?Bu adam da kim? Neden bu fotoAYrafA� daAYA�tA�yor?a�� demedi.a�? A�lk fotoAYraf sergisi GittiAYi lokanta, iAYyeri, AVM gibi pek A�ok yere fotoAYraf gA�tA?ren KA?A�A?k, a�?Ankaraa��nA�n eski halini bilen yok, millet gA�rsA?n diye daAYA�tA�yoruma�? diyor. Belki de KA?A�A?ka��A?, bir koleksiyoner olarak diAYerlerinden ayA�ran en A�nemli A�zelliAYi, paylaAYA�mcA� olmasA�. Azimdi Ankaraa��da, oteller de dahil olmak A?zere pek A�ok ticari yerin yanA� sA�ra kurum ve kuruluAYlarA�n da, arAYivindeki fotoAYraflardan istifade ettiklerini belirten KA?A�A?k, ilk sergisini de Gazi A?niversitesia��nde aA�mA�AY. KA?A�A?k, ilk sergisi iA�in AYunlarA� sA�ylA?yor, a�?A�lk sergimi, Prof. Dr. A�aAYatay A�zdemira��in teAYvikiyle, Gazi A?niversitesia��nde aA�tA�k. 60 yaAYA�ndan sonra emekli bir dericinin sergi aA�masA� A�ok alA�AYA�ldA�k deAYildi ve ben de A�ok mutlu olmuAYtum. Sergi iA�in A�ok emek vermiAYtim ve fotoAYraf altA� yazA�lar iA�in de A�mer TA?rkoAYlu adA�ndaki sahaf arkadaAYA�mdan yardA�m istemiAYtim, saAY olsun, A�ok A�zenli hazA�rlamA�AYtA�. Sergi gA?nA? geldi fakat ben KA?ltA?r BakanA� ile RektA�r Beya��in de geleceAYini sanA�yordum, gelmeyeceklerini A�AYrenince moralim A�ok bozulmuAYtu. HemAYerilerimin yanA� sA�ra A�AYrenciler de vardA� sergide ama eAYim, koleksiyonculuAYum konusunda biraz sitemli olduAYu iA�in gelmeyeceAYini sA�ylemiAYti. Ben biraz moral bozukluAYu iA�inde dururken, iA�eri birden eAYim girince hemen gidip sarA�ldA�m. Bana A�ylesine bA?yA?k bir gA?A� ve moral verdi ki... Ne dA?AYA?k katA�lA�mA� ne de gelmeyenleri dert ettim. EAYim bana dA?nyalarA� verdi, mutluluktan aAYladA�m. A?stelik sergiyi gA�renler kulaktan kulaAYa duyurmuAY, yazA�lA� basA�nda da olumlu yorumlar A�A�kmA�AYtA�. Bu serginin ardA�ndan, Belediye benimle iletiAYime geA�ti ve Ankaraa��nA�n baAYkent oluAYu ve AtatA?rka��A?n Ankaraa��ya geliAYi tarihlerine birer sergi hazA�rlamamA� istediler. Bu kez Melih GA�kA�eka��in sergiyi aA�masA� koAYuluyla kabul ettim ve Metro Sanat Galerisia��nde onun aA�tA�AYA� sergime A�ok yA?ksek bir katA�lA�m oldu. O gece bana Ankaraa��ya Hizmet A�dA?lA? verdiler. Bu gA�rkemli sergi aA�A�lA�AYA�nA�n ardA�ndan, neredeyse Ankaraa��da sergi aA�madA�AYA�m yer kalmadA�.a�? 1880 yA�lA�ndan 1950a��ye kadarki dA�nemin Ankara fotoAYraflarA� On bine yakA�n fotoAYrafA� olan KA?A�A?k, elindeki fotoAYraflarA�n bA?yA?k kA�smA�nA�n yabancA� fotoAYrafA�A�lara ait olduAYunu belirtiyor. Dericizade Faruk KA?A�A?k, a�?A�zellikle FransA�zlarA�n ve A�ngilizlerin A�ektikleri fotoAYraflar fazla A�A?nkA? o dA�nemde Ankara sof kumaAYA� ile meAYhur. Bu A?lkelerin de Ankaraa��da distrA?bitA�rlA?kleri bulunuyor, oradakilerin eAYleri, dostlarA� geldi zaman Ankaraa��yA� fotoAYraflamA�AYlar. Mesela Ulustaa��ki taAY binadan kaleye doAYru Hisar Caddesia��nde, 1900 yA�lA�nda zengin gayrimA?slA?mler oturuyormuAY. 1916 yangA�nA�nda ise orasA� yerle bir olmuAY. Ben koleksiyonerliAYe baAYladA�AYA�mdan beri Ankaraa��nA�n A�ok A�zel bir AYehir olduAYunu, o zamanlar insanlarA�n nasA�l da kA?ltA?rlA? olduAYunu ve iyi giyindiAYini gA�rdA?m. Farkettim ki, Ankara A�ok gerilere gitmiAY, aynA� zenginlikten ve kA?ltA?rden eser yok. Beni en A�ok da bu durum A?zA?yor. A�yle fotoAYraflar var ki, AYimdi o insanlarA� gA�remezsiniz. TA?rkiye Cumhuriyetia��nin baAYkenti olan, TBMMa��nin bulunduAYu, Cumhuriyeta��in temellerinin atA�ldA�AYA� ve AtatA?rka��A?n bu milletin kalbine gA�mA?ldA?AYA? yerdir Ankara. A�zel bir Seymenlik kA?ltA?rA? ve mA?ziAYi vardA�r. Ne yazA�k ki, mA?ziAYi de kA?ltA?rA? de yozlaAYtA�rdA�lar. A?stelik, bu kA?ltA?rle ilgilenen de A�ok yok... Elimdeki bu materyallerle bir mA?ze oluAYturmayA� A�ok isterdim ama ne yazA�k ki, ekonomik olarak yeterli durumda deAYilim. KeAYke belediyeler ya da devlet A?niversiteleri bu konuda daha duyarlA� olabilselerdi, bu arAYiv de daha iyi deAYerlendirilebilirdi...a�?