Memorial DiyarbakA�r Hastanesi Beslenme ve Diyet BA�lA?mA?a��nden Uz. Dyt. A�zlem Tay, balA�AYA�n bilinmesi gereken 10 A�nemli yararA� hakkA�nda bilgi verdi ANKARA -BalA�k, zengin vitamin iA�eriAYi ve gA?A�lA? besin deAYeri bakA�mA�ndan hem A�ocuklarA�n hem de yetiAYkinlerin dA?zenli olarak tA?ketmesi gereken bir gA�dadA�r. YaAYadA�AYA� denize ve mevsimine gA�re deAYiAYmekle birlikte A�zellikle kA�AY aylarA�nda taze ve A�ok A�eAYitli olan balA�k, haftada en az 2-3 gA?n sofrada bulunmalA�dA�r. 1.BaAYA�AYA�klA�k sistemini koruyor A�zellikle mevsiminde tA?ketilen balA�k, iA�erdiAYi yaAY asitleri sayesinde baAYA�AYA�klA�k sisteminin gA?A�lendirilmesi iA�in son derece gerekli olan bir besindir. BalA�AYA�n gribe ve enfeksiyonlara karAYA� vA?cudu koruduAYu, yapA�lan A�alA�AYmalarla kanA�tlanmA�AYtA�r. A�zellikle sezonunda balA�k, haftada 2 kez dA?zenli olarak tA?ketilmelidir. 2.Omega3 deposu BalA�kta, diAYer hayvansal kaynaklA� besinlerin aksine doymuAY yaAY yerine, doymamA�AY yaAY asitleri denilen omega3 yaAY asitleri bulunur. Omega3, vA?cudun A?retmediAYi ve en fazla balA�kta bulunan son derece faydalA� bir yaAYdA�r. A�zellikle soAYuk su balA�klarA�ndan somon, uskumru, sardalye ve ton balA�AYA� omega3'ten oldukA�a zengindir. Omega-3; kalp ve damar saAYlA�AYA�nA� koruyucu A�zelliAYinin yanA� sA�ra gA�zde sarA� nokta hastalA�AYA� riskini azaltA�r, kan AYekerinin dA?zenlenmesine yardA�mcA� olur. 3.Zeka geliAYimine fayda saAYlA�yor BalA�k, iyottan zengin bir besin kaynaAYA� olup zeka geliAYiminde A�nemli rol oynar. BalA�k yiyen A�ocuklarA�n zeka puanlarA�nda artA�AY meydana geldiAYi ve A�AYrenme kabiliyetlerinin arttA�AYA� gA�rA?lA?r. A�zellikle gebeliAYin ilk A?A� ayA�nda dA?zenli balA�k tA?keten annelerin bebeklerinde A�AYrenme, algA�lama ve bebeklik dA�neminde kavrama, tutma gibi el fonksiyonlarA�nA�n gA?A�lA? olduAYu saptanmA�AYtA�r. Bebek ve A�ocuklarda zeka geliAYimini destekleyen balA�AYA�n bileAYimindeki DHA, gA�rme ve nA�rolojik geliAYimin saAYlA�klA� bir biA�imde geliAYmesinde son derece etkin rol oynar. 4.Kalp saAYlA�AYA�nA� koruyor BalA�k tam bir kalp dostudur. BalA�AYA�n iA�erisindeki omega3 yaAY asitleri kA�tA? kolesterolA? (LDL) dA?AYA?rA?rken iyi kolesterolA? (HDL) artA�rA�r. Kandaki trigliserid yani serbest yaAYlarA�n dA?AYA?rA?lmesini saAYlar. Tansiyonu dA?AYA?rerek kalp yetmezliAYinden ve inme riskinden korur, kanA�n pA�htA�laAYmasA�nA� A�nleyerek akA�AYkanlA�AYA�nA� artA�rA�r. 5.Kemikleri gA?A�lendiriyor BalA�k, kemikleri de gA?A�lendirir. A�zellikle de kA�lA�A�AYA� ile yenilebilen kA?A�A?k balA�klar kalsiyumdan zengin olduAYundan, kemiklerin gA?A�lenmesini saAYlar. Bu A�zelliAYi ile kemik erimesi sorunu yaAYayanlar, menopoz dA�nemindeki kadA�nlar ve yaAYlA�lar bol bol balA�k tA?ketmeleri A�nerilmektedir. 6.HA?creleri onarA�yor Proteinler vA?cut iA�in A�ok A�nemli besin kaynaAYA�dA�r. BalA�AYA�n da aralarA�nda yer aldA�AYA� bazA� besinler kaliteli protein yaAYlarA�nA� oluAYturur. Protein, hA?crelerin onarA�lmasA� ve yeni dokularA�n yapA�mA� iA�in A�nemli gA�reve sahiptir. Bu yA?zden protein bakA�mA�ndan zengin olan balA�k mutlaka tA?ketilmelidir. 7.Depresyondan koruyor YoAYun iAY temposu ve gA?nlA?k yaAYamA�n hareketliliAYinde, sorunlar bazen A?st A?ste gelebilir. A�zellikle kiAYilik itibariyle yatkA�n olan bireylerde stres yerini depresyona bA�rakabilir. YapA�lan A�alA�AYmalar, A�zellikle somon, uskumru ve ton balA�AYA� gibi yA?ksek oranda Omega3 yaAY asitlerini barA�ndA�ran balA�klarA�n depresyona karAYA� bA?yA?k fayda saAYladA�AYA�nA� ortaya koymaktadA�r. 8.Diyabet riskini azaltA�yor Omega-3 genA�lerde diyabet riskini A�nemli A�lA�A?de azaltA�r. A�nsA?linin iAYlevini artA�rA�p, Tip 2 diyabete karAYA� koruma saAYlar. Bu nedenle diyabet hastalarA�nA�n ve diyabet riski taAYA�yanlarA�n bol bol balA�k tA?ketmesi faydalA� olacaktA�r. 9.Alzheimer Riskini DA?AYA?rA?yor A�nsan A�mrA?nA?n uzamasA�yla birlikte A�aAYA�n hastalA�AYA� olarak gittikA�e daha sA�k gA�rA?len Alzheimera��a karAYA� haftada 2 kez balA�k tA?ketmek bA?yA?k A�nem taAYA�r. BalA�k yaAYA�nA�n ve Omega3 yaAY asidinin faydalarA�ndan biri de Alzheimer riskini dA?AYA?rmesidir. Alzheimer'A�n yol aA�tA�AYA� hafA�za kaybA�nA� A�nlemede gA?A�lA? bir silah olan balA�k, A�zellikle de buAYulama ya da A�zgara olarak tA?ketilmelidir. 10.Eklem aAYrA�larA�na faydalA�dA�r Omega3 yaAY asitleri dokularA�n hasar gA�rmesine neden olan mekanizmalarA�n geri dA�nA?AYA?mA?nA? saAYlayarak anti-inflamatuar etki gA�steren en gA?A�lA? besin bileAYenlerinden biridir. A�zellikle romatoid artrit hastalarA�nda gA�rA?len eklem romatizmasA�nA�n azaltA�lmasA� ve mevcut aAYrA�larA�n giderilmesinde balA�k tA?ketiminin A�nemli faydalarA� bulunur.
Editör: TE Bilisim