ANKARA - DA?nyada hekime baAYvuru nedenleri arasA�nda aAYrA�dan sonra ikinci sA�rada baAY dA�nmesi (vertigo) geliyor. A?stelik insanlarA�n vertigo yaAYama ihtimali her beAY yA�lda bir yA?zde 10 artA�yor. Sorunun tedavisi ise sebebine gA�re deAYiAYiyor. En sA�k karAYA�laAYA�lan iA� kulak hastalA�klarA�na baAYlA� vertigonun, vestibA?ler rehabilitasyon yA�ntemiyle tedavi edilebileceAYini belirten AcA�badem Taksim Hastanesi Kulak Burun BoAYaz HastalA�klarA� UzmanA� DoA�. Dr. AytuAY AltundaAY, ancak bunun iA�in tam bir hasta uyumu ve sabA�r gerektiAYine iAYaret ediyor. GA?nlA?k yaAYam iA�inde kaldA�rA�mda yA?rA?yebilmek, A�imlerin A?zerinde koAYmak, otomobil kullanmak ya da gece karanlA�k bile olsa tA�kezlemeden yA?rA?yebilmek...TA?m bu davranA�AYlar hepimizin kolaylA�kla gerA�ekleAYtirdiAYi ve hatta nasA�l yaptA�AYA�mA�zA� bile sorgulamadA�AYA�mA�z hareketlerimiz. Bu organizasyonu saAYlayan ise vestibA?ler sistem olarak tanA�mlanan denge organA�mA�z... Santral sinir sistemi, kulaklardaki vestibA?ller, ayak ve kaslardan gelen algA� ve gA�zlerden gelen bilgiler doAYrultusunda denge sistemi muhteAYem bir uyum iA�inde A�alA�AYA�yor. Ancak bu sistemlerin herhangi birinde ortaya A�A�kabilecek bir sorun baAY dA�nmesi yani vertigoya neden olabiliyor. AcA�badem Taksim Hastanesi Kulak Burun BoAYaz HastalA�klarA� UzmanA� DoA�. Dr. AytuAY AltundaAY, hasar gA�rmA?AY vestibA?ler sisteme baAYlA� yaAYanan ve baAY dA�nmesiyle baAYlayan AYikayetlerin kiAYiyi gA?nlA?k yaAYamA�nA� idame ettiremez noktaya kadar ulaAYtA�rabileceAYini sA�ylA?yor. Denge sistemi nasA�l A�alA�AYA�yor? Dengemizi saAYlayan sistemler; santral sinir sistemi, kulaklardaki vestibA?ller, ayak ve kaslardan gelen algA� ve gA�zlerden oluAYuyor. SA?rekli olarak beyne bilgi aktaran bu dA�rt organA�n arasA�nda A�ok yoAYun ve karmaAYA�k bir iliAYki bulunuyor. DolayA�sA�yla sistemlerin herhangi birinde ortaya A�A�kan sorun denge bozukluAYuna neden oluyor. Bu durumda sistemlerin birbiriyle koordineli A�alA�AYmasA�nA� sA?rdA?rmesini saAYlamak, herhangi bozukluk durumunda da rehabilite etmek gerekiyor. Denge organA� eAYitilebiliyor BaAY dA�nmesi AYikayetine yol aA�an hastalA�klarA�n A�ok ve A�eAYitli olmasA� nedeniyle kesin tanA�ya ulaAYmak iA�in daha basit testlerden, kapsamlA� kan tahlillerine, yA?ksek teknolojik donanA�m gerektiren vestibA?ler testler ve gA�rA?ntA?leme yA�ntemlerine kadar farklA� uygulamalara ihtiyaA� duyuluyor. Vertigo tedavisi de sebebine baAYlA� olarak deAYiAYiyor. A�A� kulak hastalA�klarA�na baAYlA� olan ve en sA�k yaAYanan vertigolarA�n baAYlA�ca tedavisi ise vestibA?ler rehabilitasyonla yapA�lA�yor. Bu tedaviyle, hem oynayan kristaller yerine oturtuluyor, hem de zayA�flayan vestibA?ler denge sistemini gA?A�lendirmeye yA�nelik egzersiz tedavilerine baAYlanA�yor. KiAYinin denge organA�nA�n eAYitilmesine dayanan rehabilitasyon sA?recini ip cambazlarA�nA�n dengede kalmayA� A�AYrenebilmesine benzeten DoA�. Dr. AytuAY AltundaAY, a�?Biz hastayA� ipin A?zerinde deAYil ama normal yolda yA?rA?yebilecek hale getiriyoruza�? diyor. Rehabilitasyon sA?reci kiAYiden kiAYiye deAYiAYiyor Rehabilitasyon sA?recinin en A�nemli belirleyicileri, hastanA�n yaAYA�, tanA�sA�, aAYA�rlA�k derecesi ve tedaviye uyumu oluyor. HastanA�n yaAYA� arttA�kA�a rehabilitasyon zorlaAYabiliyor. Bunun yanA�nda kilo ya da hareket etmeyi kA�sA�tlayan bel fA�tA�AYA� ya da kalp hastalA�klarA�, boyundaki problemlere baAYlA� kA�sA�tlA�lA�k gibi ek hastalA�klar da sA?recin uzamasA�na neden olduAYu gibi sonuca da etki edebiliyor. Ancak hastalarA�n A�oAYunda herhangi bir zorluk olmadan tedaviye baAYlanabiliyor. Hangi hastalarda ne kadar etkin? Elde edilecek sonuA�larA�n da yine hastanA�n durumuna gA�re deAYiAYtiAYini sA�yleyen DoA�. Dr. AytuAY AltundaAY, AYu bilgileri veriyor: a�?Genel olarak rehabilitasyon tedavisinin etkinliAYi hastalA�AYa gA�re deAYiAYiyor ve en A�ok tek taraflA� vestibA?ler hipofonksiyonda (zayA�flA�k) baAYarA�lA� oluyor. Ancak hem bilimsel ortamlardaki sonuA�lardan hem de kendi deneyimlerimizden biliyoruz ki: tek taraflA� veya iki taraflA� vestibA?ler fonksiyon kayA�plarA�nda, santral (beyin) kaynaklA� stabil dengesizliklerde, kafa ve boyun travmalarA�na baAYlA� geliAYen baAY dA�nmelerinde, psikojenik vertigolarda, yaAYa baAYlA� denge sorunlarA�nda, direnA�li BPPV (Benign paroksismal pozisyonel vertigo), yani iA� kulak kristallerinin yer deAYiAYtirmesine baAYlA� olan baAY dA�nmesi olgularA�nda, vestibA?ler migrende ve kesin tanA�sA� konulamayan hastalarda vestibA?ler rehabilitasyon ciddi yarar saAYlA�yor. Bilimsel literatA?r, tedavinin baAYarA� oranA�nA� yA?zde 60a��tan yA?zde 92'lere kadar A�eAYitli sonuA�larda gA�steriyor.a�?
Editör: TE Bilisim