http://ajans.dha.com.tr/images/videos/2018_03/2018_03_15/1877379/canakkale_de_ilk_sehidin_verildigi_tabya_kaderine_terk_edildihd2.mp4 Burak GEZEN- Mustafa SUA�A�MEZ A�ANAKKALE, (DHA) -A�Sultan 2a��nci AbdA?lhamid tarafA�ndan, stratejik boAYaz tahkimatA�nA� gA?A�lendirmek amacA�yla 1889 yA�lA�nda yaptA�rA�lan ve 1915a��teki A�anakkale Deniz SavaAYA�a��nda ilk AYehidin verildiAYi Orhaniye TabyasA�, iA�inde paintball oynanmasA�yla gA?ndeme geldi. Bu durum, tarihi tabya ile ilgili daha acA� bir gerA�eAYi de ortaya A�A�kardA�. VefatA�nA�n 100a��A?ncA? yA�lA�nda A�zel programlarla anA�lan AbdA?lhamida��in mirasA�, kaderine terk edilince ana giriAY kapA�sA� A?zerindeki kitabesi A�alA�ndA�. BakA�msA�zlA�k nedeniyle harap durumda olan tabya, vatandaAYlarA�n ateAY yakarak piknik yaptA�AYA� yer haline geldi. A�anakkale merkeze baAYlA� Kumkale kA�yA?ndeki Orhaniye TabyasA�, Sultan 2a��nci AbdA?lhamid tarafA�ndan, stratejik boAYaz tahkimatA�nA� gA?A�lendirmek amacA�yla 1889 yA�lA�nda yaptA�rA�ldA�. A�anakkale Deniz SavaAYA� sA�rasA�nda ise A�tilaf devletlerine ait donanmaya karAYA� boAYaz giriAYini korudu. A�anakkale cephesinin aA�A�lmasA�yla birlikte, 19 Azubat gA?nA? A�tilaf devletlerine ait savaAY gemilerinin ilk bombaladA�AYA� yer Avrupa yakasA�ndaki ErtuAYrul TabyasA� ile birlikte Anadolu yakasA�ndaki Orhaniye TabyasA� oldu. 19 Azubat gA?nA? bir gemiden yapA�lan top atA�AYA�nA�n isabet ettiAYi bataryada ilk AYehitler verildi. SavaAYA�n ardA�nda askeriye tarafA�ndan uzun yA�llar kullanA�lmaya devam eden Orhaniye TabyasA�, 1990a��lA� yA�llarA�n baAYA�nda boAYaltA�ldA�. SonrasA�nda sahip A�A�kan olmayA�nca, tarihi tabya kaderine terk edilmiAY oldu. KA�TABESA� A�ALINDI A�anakkale Deniz Zaferia��nin 103a��A?ncA? yA�l dA�nA?mA?nA? kutlama tA�renlerine sayA�lA� gA?nler kala, Orhaniye TabyasA�a��nda yaAYanan manzara ise yA?rekleri burktu. Milli Emlaka��tan, Milli Savunma BakanlA�AYA�'na tahsisli olduAYu ileri sA?rA?len tarihi tabya, bakA�msA�zlA�k nedeniyle harabeye dA�ndA?. A�lk olarak tabyanA�n ana bonetinin giriAY kapA� A?zerinde bulunan ve inAYasA�na ait bilgileri iA�eren OsmanlA�ca yazA�nA�n yer aldA�AYA� 40x70 santimetre ebadA�ndaki mermer kitabe A�alA�ndA�. Tarihi tabya geA�tiAYimiz gA?nlerde ise iA�erisinde paintball oynanmasA�yla gA?ndeme geldi ve kamuoyu bu duruma tepki gA�sterdi. Fakat bu olay, tarihi tabyanA�n iA�ler acA�sA� bir durumda olduAYu gerA�eAYini de gA�zler A�nA?ne serdi. TARA�HA� TABYA PA�KNA�K ALANI OLDU Bir tA?rlA? restore edilip, ziyarete aA�A�lamayan Orhaniye TabyasA�, sahipsiz kaldA�AYA� iA�in piknik alanA� olarak kullanA�lmaya baAYlandA�. BazA� vatandaAYlar, eAYsiz bir deniz manzarasA�na sahip olan tarihi tabya iA�inde ateAY yakarak piknik yapmaya baAYladA�. Kimi yanlarA�nda getirdiAYi mangallarda kimi de A�anakkale SavaAYA�a��nA�n izlerini taAYA�yan tabyanA�n zemininde ateAY yakarak, mangal keyfi yapA�yor. Tarihi tabya, A�anakkale SavaAYlarA� ile ilgili film A�ekimlerinde hatA�rlanA�yor. A�ekimler bitince de yine kaderiyle baAY baAYa kalA�yor. SavaAY zamanA�nda iA�inde 6 top bulunan tarihi tabyada AYu an 2 gerA�ek top bulunuyor. Toplardan birisi A�anakkale merkezindeki Cumhuriyet MeydanA�a��nda sergilenirken, diAYer 3 topun ise parA�alanarak hurda olarak satA�ldA�AYA� iddia ediliyor. GerA�ek toplarA�n yerinde ise film A�ekimlerinde kullanA�lan taklit toplar bulunuyor. A�LK AzEHA�TLERA�N VERA�LDA�AzA� TABYA A�anakkale Onsekiz Mart A?niversitesi (A�OMA?) Fen Edebiyat FakA?ltesi Tarih BA�lA?mA? A�AYretim A?yesi Yrd. DoA�. Dr. Mithat Atabay, A�anakkale cephesinin aA�A�lmasA�yla birlikte 19 Azubat 1915 tarihinde dA?AYman donanmasA�nA�n ilk saldA�rdA�AYA� yerlerden birinin Orhaniye TabyasA� olduAYunu belirterek, a�?O gA?n saat 16.10 itibariye buradaki Batarya KomutanA� Alman A?steAYmen Hans Woermann hayatA�nA� kaybetti. YanA�nda bulunan tercA?manA� Refik Ata da AYehit dA?AYtA?. Saat 16.30 sA�ralarA�nda ise hangi gemiden atA�ldA�AYA� belli olmayan bir top mermisi yine bataryaya dA?AYtA?. Bu bataryada Trabzonlu TeAYmen Murtaza Efendi ilk TA?rk subayA� olarak, telefoncu BalA�kesirli Salih oAYlu Hamit ise er olarak AYehit oldu. Orhaniye TabyasA�, 19 Azubat saldA�rA�sA�nda hem batarya komutanA�nA�, hem de ilk TA?rk subayA� ile ilk erin AYehit verildiAYi yer oldu. A�lk gA?n burada 4 kayA�p verildia�? dedi.
Editör: TE Bilisim