İngiltere’de Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen ve geçtiğimiz günlerde The Lancet Oncology tarafından yayımlanan araştırma[1] doğum kontrol haplarının son 10 yılda 200 bin kadının rahim kanseri olmasını engellediğini gösterdi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı Prof. Dr. Cansun Demir bu araştırmayı yorumladı ve doğum kontrol hapları hakkındaki bilinmeyenleri anlattı.
TJOD Başkanı Prof. Dr. Cansun Demir geçtiğimiz günlerde Türk medyası ve yabancı basında yer alan ‘Doğum kontrol hapları 200 bin rahim kanseri vakasını engelledi’ haberlerine istinaden Türkiye’deki vakaları ve doğum kontrol haplarının kullanımı üzerine karşılaştıkları yetersiz bilinci aktardı. Doğum kontrol haplarının doğum kontrolü dışında kontrasepsiyon dışı yararları olduğunu söyleyen Prof. Demir: "Bu kavramın içinde rahim, endometrium, yumurtalık, kolon yani kalın bağırsak kanserinin önlenmesi yer alıyor. Bunun dışında kemik erimesinin engellenmesi, yumurtalık kistlerinin önlenmesi ve memedeki fibrokistik hastalıkların engellenmesi gibi yararları da var" dedi.
Prof. Demir toplumdaki bu yanlış algıyı şöyle anlatıyor: "Aslında bizim nedense toplumumuzda doğum kontrol haplarına karşı bir korku var ama doğum kontrol hapları 1960’lı yıllarda piyasaya çıktı ve yaklaşık 50 yıldır piyasada. Bu yüzden yan etkileri çok iyi çalışılmış ve olumlu etkileri çok iyi incelenmiş durumda.
Türkiye’de doğum kontrol hapı kanser yapar diye bir korku var ancak doğum kontrol hapının yaptığı bilinen hiçbir kanser yok. Daha önce meme kanseri riskini arttırdığını söyleyen bir iki çalışma oldu ancak bu ispat edilebilmiş bir tez değil. Tam tersi, yumurtalık, rahim ve bağırsak kanserini ciddi olarak istatistiki anlamda azalttığı gözlemlenmiştir."
Sözlerine yanlış uygulanan yöntemleri anlatarak devam eden Prof. Demir " Nedense bizim insanlarımız doğum kontrol haplarına karşı sebebini bilemediğimiz bir korku içerisinde. Mesela dünyada bizim kadar spiral (rahim içi araç) kullanan bir toplum yok. Amerika’da hemen hemen hiç yok. Türkiye’de en çok kullanılan yöntemler hala geri çekme yöntemi. Bu modern olmayan bir yöntem, hiçbir geçerliliği olmayan ve gebelik riski çok yüksek olan bir yöntem" diyor.
"Doğum kontrol hapları yumurtalık ve rahim kanseri riskini yüzde 50 – 60 oranında düşürüyor"
Doğum kontrol haplarının etki mekanizmalarından bahseden Prof. Dr. Cansun Demir, ilaçların düzenli kullanıldığında yüzde 50’lere 60’lara varan ciddi ve anlamlı oranda yumurtalık ve rahim kanserini önleyici etkisi olduğunu belirtiyor ve şöyle diyor: "Yumurtalık kanserinin gelişimindeki sebeplerden birisi yumurtlamayla ilgilidir, aylık olarak oluşan yumurtalığın üzerindeki açılmalar ve çatlamaya bağlı faktörlerin yumurtalık kanserini tetiklediğine dair teoriler var. Dolayısıyla yumurtalık kanserini engellemesindeki etki mekanizması, yumurtlamayı engellemesiyle, hanımların aylık yumurta oluşumunu engellemesiyle ilişkilendiriliyor. Doğum kontrol haplarının ikinci etki mekanizması ise rahim duvarını inceltmesi, yani rahim kanseriyle ilişkili. Eğer yumurtlama oluşursa, rahim duvarının incelmesi sayesinde döllenmiş yumurtanın , rahim duvarına yapışmasını engelleyen bir mekanizması var. Rahim duvarını inceltici etkisi de zaten rahim kanserini önlemedeki etki mekanizması olarak biliniyor."
"Düzenli kullanım olumlu etki yaratıyor"
Uzun süreli kullanımın olumlu etkiyi arttırdığını söyleyen Prof. Demir: "10 yıl ve daha uzun süre kullanımda bu etki çok daha belirgin. Ama çalışmalar gösteriyor ki, 6 ay gibi kısa bir süre kullanıldığında bile rahim ve yumurtalık kanseri riskini ciddi olarak azaltıyor" diyor.
Doğum kontrol haplarının farklı durumlarda da olumlu etkisi var:
Son olarak sözlerini doğum kontrol haplarının farklı durumlardaki olumlu etkisini anlatarak tamamlayan Prof. Demir, adet düzensizliği olan kadınlarda adeti düzene soktuğunu, çok kanaması olan kadınlarda kanamayı azaltarak demir eksikliği anemisi tedavisinde etkili olduğunu söylüyor ve ekliyor:
"Kadınlar için çok önemli bir etkisi daha var: Doğum kontrol hapları dismenoreyi yani ağrılı adet görmeyi de azaltıyor ve kanıtlanmış bir etki olarak sivilceleri azaltarak cildi güzelleştiriyor."
