Gazeteciler Cemiyeti Eğitim ve Araştırma Merkezi, Prof. Dr. Ali Demir tarafından Türkçeleştirilen “Özgürlük ve Barış Şiirleri” kitabının birinci, Prof. Dr. Ruhdan Uzun’un çevirdiği “UNESCO Kitle İletişim Bildirgeleri” kitabının ise ikinci baskısını yayınladı. Söz konusu kitaplar, pandemi şartları nedeniyle e-kitap olarak Gazeteciler Cemiyeti’nin internet sitesinden ücretsiz olarak indirilebilecek

SULTAN YAVUZ/ANKARA Gazeteciler Cemiyeti Eğitim ve Araştırma Merkezi, “Özgürlük ve Barış Şiirleri” nin birinci, “UNESCO Kitle İletişim Bildirgeleri” kitabının ise ikinci baskısını yaptı. Prof. Dr. Ali Demir tarafından Türkçeleştirilen “Özgürlük ve Barış Şiirleri” dünyanın pek çok ülkesinden tanınmış şairlerin barış ve özgürlük temaları eserlerini içerirken; Prof. Dr. Ruhdan Uzun tarafından çevrilen “UNESCO Kitle İletişim Bildirgeleri” genişletilmiş ikinci baskısıyla UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü)’nün kitle iletişimine ilişkin kabul ettiği metinlerden oluşuyor. İlk baskısı 2010 yılında UNESCO Milli Komisyonu tarafından yayınlanan kitap, daha fazla kitleye ulaştırılması amacıyla Gazeteciler Cemiyeti tarafından yeniden basıldı. UNESCO Kitle İletişim Bildirgeleri Prof. Dr. Ruhdan Uzun tarafından çevirisi yapılan “Unesco Kitle İletişim Bildirgeleri” isimli kitap, UNESCO’nun kitle iletişimine ilişkin kabul ettiği ve özellikle 1980 sonrasına ait olan metinlerden oluşuyor. Söz konusu metinlerin Türkçe çevirisi az olduğundan, bu çalışma adı geçen bildirgelerin ilk kez bir bütünlük içinde yayınlanması özelliğini taşıyor. Genişletilmiş olan ikinci baskıda, ilk baskıdan farklı olarak 2015 yılında alınan “Sayısal Biçim de Dahil Olmak Üzere Bel gesel Mirasın Korunması ve Erişimine İlişkin Tavsiye Kararı” ve 2019 yılında alınan “Açık Eğitim Kaynakları (AEK) Hakkında Tavsiye Kararı”yer alıyor. Tarihsel tanıklıklara işaret eden bu metinler, uluslararası gelişmeleri anlamaya ve yorumlamaya kapı aralıyor. “Serbest Enformasyon Akışı, Eğitimi Yaymak ve Daha Kültürel Alışveriş İçin Uydu Yayınlarının Kullanımı Temel İlkeler Bildirgesi”nden “Kitle İletişim Araçlarının Barışın ve Uluslararası Anlayışın Güçlendirilmesine İnsan Haklarının İlerletilmesine, Irkçılığa, Irk Ayrımına ve Savaş Kışkırtıcılığına Karşı Çıkılmasına Katkısına İlişkin Temel İlkeler Bildirgesi”ne; Santiago Bildirgesi’nden Sofya Bildirgesine, Alma Ata Bildirgesi’nden Rabat, Dakar ve Belgrad Bildirge’lerine kadar çok sayıda metni okura sunan kitap, özellikle SSCB’nin dağılmasının ardından ortaya çıkan “yeni dünya düzeni”nin perde arkasına bakmayı mümkün kılıyor. Kitapta yer alan bildirgelerin çevirisini yapan Prof. Dr. Ruhdan Uzun, ikinciyi baskıya önsöz olarak yazdığı ifadede, UNESCO’nun kitle iletişimiyle ilgili dağınık durumdaki temel metinlerini UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkan Vekili İletişim İhtisas Komitesi Yürütücüsü Prof. Dr. Korkmaz Alemdar’la birlikte, çok sayıdaki metin arasından tarayarak bir araya getirdiklerini belirtiyor. İlk kez 2010 yılında UNESCO Milli Komisyonu tarafından yayınlanan çalışmanın, ikinci baskıyla birlikte erişim ağının genişlemesi hedefleniyor. Kitabın birinci baskına önsöz yazan Prof. Dr. Korkmaz Alemder, UNESCO’nun kabul ettiği bildirgelerin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşananları ve yeni dünya düzenini oluşturan parametereleri göstermesi bakımından da önemli olduğunu belirterek, “UNESCO Kitle İletişim Bildirgeleri sadece bazı uluslararası metinleri bir araya getiren bir çalışma değil, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana iletişim alanında olup biteni anlamada yol gösterici bir yapıttır” diyor.

Prof. Dr. Ruhdan Uzun hakkında...

Prof. Dr. Ruhdan Uzun, Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu'nu bitirdi. Yüksek lisansını Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik bölümünde tamamladı. Bir süre gazetecilik yaptıktan sonra, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde '”Türkiye'de Spor Basını: 1980 – 2000'” konulu tez çalışmasıyla doktor ünvanını aldı. İletişim kuramları, habercilik ve popüler kültür üzerine çalışmakta olan Uzun, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde Radyo-TV Sinema Bölümü öğretim üyeliği ve bölüm başkanlığı yardımcılığı da yaptı. 2004 yılından bu yana Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü öğretim üyesi olan Uzun, iki yıl önce aynı okulun Hacı Bayram Veli Üniversitesi’ne bağlanmasıyla söz konusu okulda görevini sürdürüyor. Akademik, insan ve toplum, medya, iletişim, insan kaynakları gibi alanlarda çalışma yapan Uzun’un başlıca kitapları “Herkes İçin Gazetecilik”, “letişim Araştırmaları ve Kuramları”, İletişim Etiği” olarak biliniyor. Dünya şairlerinin özgürlük ve barış özlemi… Prof. Dr. Ali Demir tarafından çevirileri yapılarak Türkçeye kazandırılan “Özgürlük ve Barış Şiirleri” isimli kitap, Yunanistan’dan İtalya’ya, Rusya’dan Japonya’ya, İran’dan Güney Afrika ve Çin’e kadar pek çok ülke şairinin özgürlük çığlıklarını derliyor. Alman şair Bertold Brecht ve büyük şair Nazım Hikmet’le de dostluğu olan Şilili Ozan Pablo Neruda gibi ustaların dizeleriyle okuyucuya seslenen kitabın son bölümünde ise Fransız devrim şarkıları yer alıyor. Demir’in Fransızca’dan yaptığı seçkideki şiirlerin bir bölümü, Paris’teki Turquoise Yayınevi’nin sahibi Erhan Turgut başkanlığında hazırlanan “Savaşa Hayır” adlı yapıttan alınmış. Demir, kitabın önsözünde zor zamanlardan geçen dünyada savaşlar hâlâ nasıl devam ediyorsa, savaş karşıtlarının da bulunmaya devam ettiğini vurgulayarak, “Ulusu ne olursa olsun, barış ve özgürlük özlemlerini en güzel dile getirenler şairler olsa gerek” diyor. Demir, meşakkatli bir iş olan şiir çevirisi için de şu ifadeyi kullanıyor: “Zor ama güzel bir uğraşı şiir çevirmek… Şiir çevrilmiyor aslında. Başka bir dilde, bir ekinde, bir zamanda, kısacası başka koşullarda yazılan bir betik, elden geldiğince, becerilebildiğince, başka bir zamanda, başka bir dilde, başka bir yapıya ve ekine aktarılıyor. Bir bakıma yeniden yaratılıyor bu duygu ve düşünceler güncel dilin olanakları ölçüsünde...” Çevirilerinde savaş, barış ve özgürlük temalarının öne çıkması konusunda, “Bitip tükenmeyen savaşlar ve kıyımlar karşısında, hiçbir şey yapmamanın acısını derinden duymak” ve “Bu acıyı daha derinden duyan dünyanın başka ülkelerinin şairlerinin savaş, barış ve özgürlük olgularına nasıl yaklaştıklarını merak edip, ulaşabildiklerimi ve Türkçeleştirebildiklerimi yurdumun duyarlı insanlarıyla paylaşmak” ifadesini kullanan Demir, şiir çevirilerine de Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca bölümünde öğrenciyken, öğretmeni Tahsin Saraç ile başladı. Daha sonraki yıllarda beğendiği şiirleri Türkçeden Fransızcaya, Frnasızcadan Türkçeye çeviren Demir’in, söz konusu çevirileri değişik dergi ve gazetelerde yayınlandı. Kitapta yer alan Yunanistanlı şair Yannis Ristos’a ait “Barış “isimli şiirden alıntı: “Çocuğun düşüdür barış, Ananın düşüne benzer. Sevgililerin sözleridir barış Yeşil ağaçlar altında. Ne zaman kapanırsa yara izleri dünyamızda, Ne zaman rahat uyku çekerse ölülerimiz toprak altında Ve ne zaman boşa akmadığı bilinirse dökülen kanların, Gerçek barış o zaman...”

Prof. Dr. Ali Demir hakkında…

Artvin Şavşat’ın Dalkırmaz Köyü’nde 1952 yılında doğan Prof. Dr. Ali Demir, eğitimini liseye kadar memleketinde tamamladıktan sonra, Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca bölümünü bitirdi. Demir, Strasbourg Üniversitesi Avrupa Yüksek Araştırmaları Enstitüsü’nde yüksek lisans, Nancy II Üniversitesi Uygulamalı Dilbilim bölümünde doktora çalışması yaptı. Değişik üniversitelerde ve Ankara Fransız Kültür Merkezi’nde çalışan Demir, Fransızca öğretimi, uygulamalı dilbilim, çeviri, sözcük öğretimi, şiir dili, vb. konularında dersler verdi ve yönetsel görevlerde bulundu. Demir’e ait “Türkiye’de Yabancı Dillerin Öğretimi ve Öğretmen Yetiştirme” (doktora çalışması-1984), “Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye’de Eğitim ve Öğretmen Yetiştirme-1994” (doçentlik çalışması), “Uluslararası Gelişmeler ve Türkçe’nin Durumu-2005”, “Küreselleşme Sürecinde Yabancı Dillerin Öğretimi-2005”, 20 Poètes D’Ankara-1999 (Ankara’dan 20 Şair-ortak çalışma), J’en ai usé des fers en ton absence-2000 (Ahmed Arif’in “Hasretin- den Prangalar Eskittim kitabındaki şiirlerin Fransızca çevirisi), Kırmızı Mendil-2004 (Anı-anlatı), Nerde Olursa-2015 (Patrick Pérez Sécheret’den Nazım Hikmet, Abidin Dino ve Türkiye için şiirler çevirisi) ve çocuk kitapları bulunuyor. Demir ayrıca, yurtiçi ve yurtdışında eğitim-öğretim, öğretmen yetiştirme, yabancı dil öğretimi, çeviri, öğretmen örgütlülüğü, karşılaştırmalı eğitim, çağdaş Türk şiiri, Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi, yabancı dilde öğretim açmazı gibi konularda çalıştı. Farklı öğretmen ve öğretim üyeleri dernekleri ve sendikalarında görev aldı. Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı ile Dil Derneği üyesi olan Demir, evli ve bir çocuk babası…
Editör: TE Bilisim