CEMGAZİ YOLDAŞ Yaşadığı gelecek problem ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle pandemi döneminin getirdiği bütün zorluklara rağmen bu dönemde iki arkadaşıyla birlikte bar açan Erdem Yinanç, işletmelerin yaşadığı zorlukları anlattı. İşletmelerinin açılmadan kapandığını ifade eden Yinanç, “insanlar pandemi şartları mevcutken de hayatını idame ettirmek zorunda ve buna biz de dahiliz” ifadelerini kullandı. Pandemi koşullarında yaşanan ekonomik zorluk devam ederken bar açma kararı veren üç ortaktan birisi Erdem Yinanç. Ankara Hukuk Fakültesi mezunu olmasına karşın mesleğinde kendine bir gelecek göremediği için bar açma kararı verdiğini söyleyen Yinanç’la birlikte, pandemi sürecinde yeni açılan bir işletmenin yaşadığı problemler üzerine konuştuk. “AÇMADAN KAPANDIK” Pandemi döneminde, bir işletme açma düşüncesi neden ve nasıl oluştu? -Biz bu işletmeyi üç ortak olarak kurduk. Birimiz gazeteci, birimiz mühendis, ben ise hukukçuyum. Ancak maalesef, mesleklerimizin hiçbir geleceğinin kalmadığını görmemiz ve pek çok genç gibi gelecek kaygısı duymamız nedeniyle böyle bir işe giriştik. Üçümüz de kendi alanlarımızda geleceksizlik, güvencesizlik ile yüzleştik. Ve içinde bulunduğumuz şartlar bize bu seçeneği gerekli kıldı diyebiliriz. Pandemi şartları içinde böyle bir karar aldık, çünkü insanlar pandemi şartları mevcutken de hayatını idame ettirmek zorunda ve buna biz de dahiliz. Fakat aslında biz işletmemiz açmadan kapandık. Tadilatımızı tamamladıktan sonra, işletmemizi açacağımız hafta yeni kısıtlamalar açıklandı. Ondan öncesinde pandemi devam ediyordu ve Haziran ayından itibaren pek çok işyeri de açıktı. Yapılan açıklamalar ise salgının kontrol altına alındığına yönelikti. “SALGININ YAYILMASININ DURMADIĞINI ACI BİR ŞEKİLDE ANLADIK” Mayıs ayında alınan ve Haziran ayında hayata geçirilen normalleşme kararlarının işletmeyi açma fikrimizde etkisi oldu. Haziran ayıyla birlikte hayata geçirilen normalleşme kararlarıyla birlikte tatil yerlerinin açılması vb. adımlar salgının yayılmasının durduğunu gösteriyordu. Ancak, acı bir şekilde anladık ki öyle değilmiş. İkinci bir kısıtlama dönemini bekliyor muydunuz? -Açıkçası tatil sezonunun sona ermesiyle birlikte, durumun tekrar kötüleştiğine yönelik işaretler medya da dolaşıma girmeye başladı. Ama biz çalışmalara başlamıştık ve bizim için artık çok geçti. Kısıtılma olabileceğini düşünüyorduk. Fakat, tamamen kapatma gibi bir kısıtlamanın geleceğini düşünmüyorduk. Bizim öngörümüz, müşterilerin HES koduyla işletmeye alınması gibi kısıtlamalara başvurulacağı yönündeydi. SEKTÖRLE BAĞLANTILI HERKES ETKİLENİYOR Şu an çalışmalarınız nasıl gidiyor, giderlerinizi karşılayabiliyor musunuz? -Şu an sadece gel al ve paket servis yapabiliyoruz. Bu şartlar altında ise, giderlerimizi karşılamak bir yana, zarar etmesek iyi diye düşünüyoruz. Kısıtlamaların uzaması ise, bizi ve bizim gibi pek çok işletmeyi git gide ağırlaşan bir borç yükü altına sokuyor. Üstelik bu durum sadece kapalı işletmelerden ibaret değil. Benim kazanamam nedeniyle ödeme yapamayacağım durumların oluşmasında, bundan alacaklı da etkileniyor. Bu durumda alacaklı da kendi ödemelerini yapamaz hale geliyor. Bu durum, tesisatçısından boyacısına, camcısından toptancısına kadar sektörle bağlatışı olan herkesi olumsuz olarak etliyor. Peki, işletmenin yeni olmasının getirdiği zorluklar var mı? -Aslında bu yenilikle eskilikle alakalı değil. Şirket kasasında ne kadar paranız olduğuyla, giderlerinizin ne kadar olduğuyla, kaç personelin olduğuyla yakından ilgili. Yukarıda bahsettiğim gibi, biz buraya zaten işsizlikten ve geleceksizlikten kaçmak üzere geldik. Yani öyle büyük bir sermayemiz yok, dolayısıyla bunun bir zorluğu var. Belki kısıtlamalarla bu kadar erken yüzleşmeseydik, daha fazla dayanma gücümüz olacaktı. Ama her halükârda birinci kapatma kısıtlamasının ardından işletmeler bozulan mali durumlarını tam düzeltemeden yeni bir kapatmayla karşılaştılar. Bu bütün işletmeleri az çok etkiliyor. Destek ise maalesef yapılan pek bir şey yok açıkçası. Kira destek paketi açıklandı ama henüz genelgesi bile yayınlanmadı. Zaten açıklanan rakamlar ise, esnafın giderleri göz önüne alındığında biraz komik açıkçası. “SADECE BİZ DEĞİL ÇALIŞANLAR DA EKONOMİK ZORLUKLA BAŞ ETMEYE ÇALIŞIYOR” -Tabii bizim işletmemiz açılmadı ama çalışanlar işe alınmıştı. Dedim ya, açılmadan kapandık diye. Böyle bir durumda çalışanları işten çıkarmak yerine orta bir yol bulmaya çalıştık. Çalışanların saatlik ücretini değiştirmedik. Ama, çalışanların çalışma saatlerini azaltmak zorunda kaldık. Doğal olarak bu durum, onların gelirlerinde de ciddi bir azalmaya neden oldu. Onlar da bu şartlarda ekonomik zorluklarla baş etmeye çalışıyorlar.
Editör: TE Bilisim