Dr. (E) Tuğamiral Ergun MENGİ Bir ülkenin Sosyal Sermayesi, insan kalitesiyle doğru orantılıdır. Eğitim seviyesi yüksek, iş birliği ve koordineyi iyi yapabilen, dürüst, ahlaklı, karşı tarafın haklarına, fikirlerine saygı gösteren, fırsatçılık yapmayan, vicdanlı, sanata düşkün, inancının gerektirdiği değerlere sahip akıllı insanlar ülkenin Sosyal Sermayesini oluşturur. Zengin ülkeler, zengin olduklarından sosyal sermayeye sahip değildir. Sosyal sermayeleri olduklarından zengindir. İnsan, her nedense, daha fazla para sahibi olmak ister. Hatta hakkı olmadan, bedavadan olanı sever. Bu hırs, insanlarda kumarla hayat bulmaktadır. Kumar oynayanlar çoluk-çocuğunu, çalışma arkadaşlarını ve hayatta ki doğrularını ihmal ederler. Para kazanma hırsı televizyonlardaki “Var mısın yok musun, şans yolu, çarkı felek, aileler yarışıyor, vb.” yarışmaları da günlük hayatımıza sokmuştur. Bu programlarda, insanların küçümsenmesi, zaman zaman alay konusu edilmesi insan onuru ile bağdaşmamaktadır. Milli Piyango teşkilatı 1939 yılında, At yarışları 1953 yılında, Spor Toto, 1959 yılında başlatılmıştır. 1996 yılında sadece cumartesi günü oynanabilen Sayısal Loto’ya, 2001 yılında çarşamba günleri oynanabilen “Şans Topu”, 2002 yılında tarihinde pazartesi oynanabilen “10 numara” ilave edilmiştir. Talih oyunları Milli Piyango, Spor Toto gibi haftada bir olursa insanları “oyna ve unut- çıkarsa şansıma” yaklaşımıyla çok etkilemeyebilir. Ancak anlık bahis insanları batağa sürükleyebilir. 2004 yılında İddiaa’nın kurulması ve kumarın Bilyoner.com sitesiyle internet ortamına sokulmasıyla, talih oyunları, her an oynanabilen kumara dönmüştür. TC Anayasasının Md. 58. Para. 2: “Gençliğin Korunması; Devlet, gençleri alkol,…., kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır” şeklinde olmasına rağmen. Artan talep karşısında 2007 yılında Süper Loto devreye sokulmuştur. Türkiye Jokey Kulübü (TJK) at yarışlarını haftanın tüm günlerine genişletmiş ve ABD ve İngiltere’deki at yarışlarını da internet sayfası üzerinden canlı bahislere dahil etmiştir. Spor; ülkemizde sigara ve alkolle yan yana getirilmezken, kumarın sporla iç içe sokulması ve sporu destekleyen bir unsur gibi gösterilmesi büyük çelişkidir. İçinde bulunduğumuz yıl misli.com ile tamamen kumar haline dönen bahis sitelerinin, TVlerde reklam vermeye başlamasıyla, spor kulüplerinin, nesine.com, tuttur.com gibi reklam almaları, kadınlar basketbol liginin “Bilyoner.com Kadınlar Basketbol Ligi” olması, nereye gittiğimizin göstergesidir. Ülkemizde ürkütücü rakamlara ulaşan cinayet, yaralama, tecavüz gibi istenmeyen olayların arkasında kumarın yarattığı bunalımın payının olmadığını söylemek mümkün değildir. Devlet, öncelikle anlık bahis içeren internet üzerinden oynan oyunları kaldırmalı ve vatandaşı motive edecek her türlü reklamını yasaklamalıdır.