SpaceX ile Boeing, insanlı uzay uçuşlarına ancak gelecek yıl başlayabilecekler
BURAK COŞKUN (ANKARA) - Amerikalı astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) gidebilmek için Rus Soyuz roketlerine muhtaç olmaları normalde bu yıl sona erecekti. Ancak, Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) son açıklamasına göre, NASA tarafından finanse edilen SpaceX ve Boeing firmalarının insanlı uzay uçuşları öngörülen plandan daha geç yapılabilecek. Buna göre, SpaceX ile Boeing, insanlı uzay uçuşlarına ancak gelecek yıl başlayabilecekler. NASA, geçen hafta, SpaceX ile Boeing’in ilk insanlı uzay seferlerinde yer alacak astronotların isimlerini açıklamasının ardından bu uçuşların ne zaman yapılabileceğine ilişkin takvimini duyurdu. NASA, internet sitesinde yayılmadığı açıklamada, SpaceX’in Crew Dragon kapsülünün Kasım 2018’e kadar insansız, Nisan 2019’a kadar ise insanlı test uçuşunu, Boeing’in CST-100 Starliner kapsülünün de 2018 sonuna dek insansız, 2019 ortasına kadar da insanlı test uçuşunu tamamlamasını beklediklerini belirtti. Amerikan uzay ajansının bu yılın başında açıkladığı takvime göre, SpaceX’in insansız uçuşu 3 ay, insanlı uçuş denemesi de 4 ay gecikmeli yapılabilecek. İnsanlı test uçuşlarını ardınan her iki kapsül projesi de NASA’nın onayından geçecek ve onaylanmaları halinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronot taşımaya başlayacak. ACİL FIRLATMA SİSTEMİNDE ARIZA- NASA gecikmelerin sebebini açıklamazken, Boeing firması, aracın acil fırlatma sisteminin motorlarından birisinin statik testi sırasında sübapların doğru bir şekilde kapanmaması nedeniyle takvimde değişikliğe gidildiğini belirtti. Ancak, NASA›nin içinden sızan biliglere göre, Boeing ve SpaceX›in uzay kapsüllerinin gelecek yıl içinde sertifikasyon sürecinden geçmeleri ve 2019 sonunda ticari olarak hizmete girmeleri şansı pek yok gibi. Amerikan hükümetine bağlı Hesap Verebilirlik Ofisi›nin belirttiğine göre, NASA›daki bir iç yazışmada, Boeing kapsülü için ‹›ortalama›› sertifikasyon tarihi Aralık 2019 ve SpaceX için de Ocak 2020 olarak öngörülüyor. Başka gecikmeler de meydana gelmesi durumunda, NASA›nın UUİ›ye astronot gönderme imkanı iyice ortadan kalkıyor. Zira halihazırda Amerikalı astronotlar UUİ›ye Rus Soyuz füzeleri tarafından taşınıyor ve bu konuda Rusya ile yapılan anlaşmanın süresi de Nisan 2019›da doluyor. Bu tarihten sonra özel şirketlerce uzaya astronot gönderilmesi öngörülüyordu. NASA şimdi sorunların giderilmesini ve en azından yeni takvime uyulmasını bekliyor. 9 ASTRONOT GÖREVLENDİRİLDİ- Ancak bu tatsız gecikmeler Amerikan uzay ajansını geleceğin bu iki uzay aracına pilotluk yapacak yeni astronotları açıklamaktan alıkoymadı. NASA cuma günü yaptığı açıklamada Boeing›in «CST-100 Starliner» uzay kapsülü ile yapılacak test uçuşunda astronotlar Eric Boe, Christopher Ferguson ve Nicole Aunapu Mann›ın, SpaceX›in ürettiği «Crew Dragon» adlı kapsülle yapılacak test uçuşunda da Robert Behnken ve Douglas Hurley›in görev alacağını bildirdi. Amerikan uzay ajansı, Starliner kapsülünün ilk görev seferinde Josh Cassada ve Sunita Williams›ın, Crew Dragon›un ilk görev uçuşunda ise astronotlar Victor Glover ve Michael Hopkins›in görevlendirildiğini belirtti. Boeing›in Starliner kapsülü, insanlı test uçuşu için Lockheed Martin ile Boeing ortaklığı United Launch Alliance›nin (ULA) ürettiği Atlas V roketiyle Florida›daki Cape Canaveral Uzay Üssü›nden uzaya fırlatılacak. SpaceX’in Crew Dragon isimli uzay aracı da yine SpaceX üretimi olan Falcon 9 roketiyle Florida›daki Kennedy Uzay Merkezi›nden gönderilecek. NASA, devlet bütçesiyle yürütülen Discovery, Endeavour ve Atlantis uzay mekiği programlarını 2011›de art arda sona erdirmesinin ardından uzaya insanlı uçuş yapmıyor. NASA, Rus, Japon, Avrupa ve Kanada uzay ajanslarının ortak projesi olan UUİ›de farklı ülkelerin astronotlarından oluşan 6 kişilik mürettebat dönüşümlü olarak görev yapıyor.
