Birsen GA?RDA�L Takvimlerin 6 KasA�m 1914a��A? gA�sterdiAYi gA?n, A�ngiliz A?niformasA� giymiAY askerlerden oluAYan gA?A�ler, Basra KA�rfezia��nden karaya ayak basmalarA� ile Irak Cephesi aA�A�lmA�AY oldu. A�oAYu Hindistana��dan toparlanmA�AY MA?slA?man askerlerden oluAYan A�ngiliz birliklerinin hA�zlA� ilerleyiAYini durdurmak iA�in Harbiye NazA�rA� Enver PaAYa, Irak Cephesia��nin baAYA�na askeri yeteneAYi bir hayli kuvvetli Yarbay SA?leyman Askeria��yi gA�revlendirdi. KomutasA�nda gA�rev yapacak askerlerin yarA�sA� bA�lgedeki Arap AAYiretlerinden temin edilmiAYti. YA�llar boyu zengin petrol yataklarA�nA�n bulunduAYu bu bA�lgeyi OsmanlA�lardan alA�p, Hindistana��dan Avrupaa��ya uzanan karayolu ile ellerine geA�irmek hA�rsA� ile ilerleyen A�ngiliz gA?A�lerini ne yazA�k ki tecrA?beli Yarbay SA?leyman durdurmaya muvaffak olamamA�AY. A�atA�AYmalar esnasA�ndan paralA� askerler, silahlarA�nA� bA�rakA�p kaA�mA�AYtA�. Bu maAYlubiyeti kabul etmeyen onurlu SA?leyman Askeri, hayatA�na son verirken, A�ngiliz Birliklerinin baAYA�nda bulunan General Charles Townshend a�?TA?rk birliklerinin imha edilmesi ve Kut-A?l Amarea��nin derhal iAYgal edilmesini emretmiAYti.a�? General BaAYdata��a doAYru ilerleyen gA?A�lere BaAYdata��a girmek A�stanbula��a girmek kadar bA?yA?k yankA� uyandA�rA�r talimatA�nA� da iletmiAYti. 27 EylA?l 1915a��te Aziziyea��ye kadar A�ekilmiAY olan OsmanlA� Birlikleri canlarA� pahasA�na Kut-A?l Amarea��yi savunsalar da A�ngilizler 28 EylA?la��de bu bA�lgeyi ellerine geA�irdiler. Her iki tarafta bA?yA?k zayiatlar vermiAYti. Kut-A?l Amarea��yi elinden kaybeden birlikler bu kez Aziziyea��ye A�ekilmek zorunda kalmA�AYlardA�r. A�ngiliz birlikleri ise BaAYdata��a doAYru yola A�A�kmalarA� gerekirken, askerler arasA�nda patlak veren huzursuzluk A?zerine duruma el koyan General Townshend, daha sonra hatA�ratA�na da nakledeceAYi bu olay karAYA�sA�nda ne yapacaAYA�nA� AYaAYA�rmA�AYtA�. Zira Hindistana��da savaAYmak iA�in toplanan Hintli askerler Halifenin ordusuna karAYA� savaAYmak istemediklerini muharebeye katA�lmamak iA�in A�eAYitli bahaneler uydurduklarA�, hatta hastayA�m deyip kendisini yaralayanlarA�n da A�okluAYu kadar firar edenlerde vardA�. BA?tA?n bu olaylarA�n A�tesinde aA�lA�kta sorun yaratA�yordu. Yemek piAYirecek araA�lar kullanA�lamayacak hale gelmiAYti. GA�da sA�kA�ntA�sA� da A�ngiliz birliklerini zorluyordu. Hintli askerler yemek yapmamakta direnince General Townshend sA�rf Hintli MA?slA?man askerleri etkilemesin diye adA�nA� tA?reden alan Selman-A� Paka��A�n A�slam A�ncesi A�aAYda kullanA�lan a�?Ctesiphona�? olarak deAYiAYtirdi. Bu arada A�ngiliz birliklerinin ilerleyiAYinden haberdar olan Enver PaAYa, Kafkasyaa��da gA�rev yapan amcasA� Halil PaAYa ve askerlerini NA?sret PaAYaa��nA�n emrine sevk etti. GA?A� AYartlar altA�nda Kafkasyaa��dan KasA�m 1915a��te Selman-A� Pak mevkiine gelen OsmanlA� ordularA� ile kapA�lara dayanmA�AY olan A�ngiliz gA?A�leri A�etin ve o derece kanlA� bir savaAYa tutuAYtular. Her iki tarafta bA?yA?k kayA�plar vermiAYti. A�ngilizler gerisin geriye dA�nerek Kut-A?l Amarea��ye A�ekilmek zorunda kalmA�AYtA�. a�?Selman-A� Pak Taarruzu bizim iA�in kesin bir zafer saAYlayamadA�.a�? Kafkasyaa��dan gelen Halil Bey, kolordusunun savaAY sahnesinde gA�sterdiAYi cesareti ne yazA�k ki biz gA�steremedik. Oysa Selman-A� Paka��ta kesin bir zafer bekliyorduk. SA�zlerini hatA�ratA�na da yazan General Charles Townshend, Rusyaa��dan TA?rkleri Kafkasyaa��da sA�kA�AYtA�rmasA�nA� isterken, kendi hA?kA?metinden de acil takviye kuvvetleri gA�nderilmesini de istemiAYti. 1915 AralA�ka��ta TA?rk Birlikleri Kut-A?l Amarea��yi tekrar kuAYatarak A�ngiliz gA?A�lerini A�ember iA�ine aldA�. Bu arada TA?rk birliklerinin idaresi Nuretten PaAYaa��dan, Halil PaAYaa��ya devredildi. YaAYan AYiddetli yaAYmurlar sonunda meydana gelen su taAYkA�nlarA�, araA�larA�n hareketine mani olan A�amurlar oluAYturdu ve buda kuAYatma altA�ndaki A�ngilizlerin hareket etmesini zorlaAYtA�rA�yordu. General Charles, hatA�ratA�nA�n bir yerine AYu notu da dA?AYmA?AYtA?. a�?Bu lanetli Irak havalesinde dA?AYtA?AYA?m sA�kA�ntA�lara hiA�bir komutanA�n dA?AYtA?AYA?nA? sanmA�yorum.a�? A�ngiliz birlikleri, takviye kuvvetlerin yetiAYip onlarA� kuAYatmadan kurtarmasA� umuduyla beklerken, Halil PaAYa komutasA�ndaki TA?rk ordusu bu fA�rsatA� iyi deAYerlendirerek Kut-A?l Amarea��ye saldA�rma kararA� aldA�. A�nsani duygularA� aAYA�r basan Halil PaAYa, General Charles Townshenda��e bir mektup yazarak. Sizi kurtarmak iA�in gelen birlikleriniz ne yazA�k ki FelA?hiyea��de aAYA�r kayA�plar verdi. Geri A�ekilmek zorunda kalan bu gA?A�lerin size yardA�mA� olmayacaktA�r. Daha fazla kan dA�kA?lmemesi iA�in teslim olmanA�zA� talep ediyorum. Halil PaAYaa��nA�n bu teklifine Charles AYu cevabA� verir. a�?TA?rkler savaAY meydanlarA�nda daima iyi askerdirler. Fakat ben henA?z teslim olmayA� dA?AYA?nmA?yorum. Ne var ki 143 gA?n sA?ren kuAYatmadan sonra General Townshend teslim olmuAY, Ay yA�ldA�zlA� TA?rk BayraAYA�mA�z yine Kut-A?l Amare kalesine A�ekilmiAYti. Zafer Iraka��ta ve baAYkent A�stanbula��da coAYku ile karAYA�landA�. Halk gA?nlerce meydanlarda zafer A�A�AYlA�klarA� attA�. PadiAYah, kuAYatmada bA?yA?k baAYarA� gA�steren Halil PaAYaa��ya Muhabere A�mtiyaz MadalyasA� ile A�dA?llendirdi. 18. Kolordu KomutanA� Albay KazA�m Karabekir PaAYa, A�ngilizlerin bA�raktA�AYA� silahlarA� ve askeri malzemeleri toplattA�rarak teAYhir ettirdi. 29 Nisana��A� ise Muzaffer askerleri iA�in bayram gA?nA? ilan etti. Halil PaAYaa��da memnuniyetini bildiren bir bildiri yayA�mlatmA�AYtA�. Azeref-A? AYan A�ngilizlerin bu maAYlubiyetine raAYmen daha sonra geliAYen olaylar sonunda Irak topraklarA� OsmanlA�nA�n elinden A�A�kmA�AYsa da Kut-A?l Amare TA?rk Zaferi olarak tarihe geA�miAYtir.