Her siyasi kesimin, kendine bağlı bir silahlı kanadı ve destekleyici askeri gücünün bulunduğu Libya'nın birçok kenti de sıcak çatışmalara sahne alıyor

TRABLUS  - Devrimin ardından suların durulmadığı Libya'da, çeşitli kesimler arasında oluşan siyasi ayrılıklar, silahlı çatışmalara dönüşürken, ülkede idari ve coğrafi anlamda bölünme yaşanıyor.

Ülkenin hemen her yerinde silahlı grupların ortaya çıkması ve bireysel silahlanmanın etkin bir şekilde varlığını göstermesi, ayrıca Libya'da kabileler ve gruplar arasında nüfuz mücadelesini de beraberinde getiriyor.

ULUSAL KURTULUŞ HÜKÜMETİ VE MGK'NIN KONTROL ALANI

Devrimin ardından siyasi istikrarın sağlanması amacıyla Milli Genel Kongre (MGK), 7 Temmuz 2012'de yapılan seçimlerle yönetime geldi. MGK'nın görevi, 14 Ağustos 2014'te ortaya çıkan Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ile arasında görev devretme sebebiyle yaşanan anlaşmazlık sonucu uzatıldı. Rişvan ve Zintan dışında Libya'nın batısındaki tüm şehirler MGK ve onun oluşturduğu Ulusal Kurtuluş Hükümeti'ne bağlı.

MGK idaresi altında başkent Trablus'un yanı sıra Misrata, Garyan, Zliten, Sabrata ve Yafran kentleri bulunuyor. Tunus sınırıyla Sirte kenti arasındaki alanı da Halife El-Guveyl liderliğindeki Ulusal Kurtuluş Hükümeti kontrol ediyor.

TEMSİLCİLER MECLİSİ VE GEÇİCİ  HÜKÜMETİN KONTROLÜ ALTINDAKİ BÖLGELER

Libya'daki diğer bir siyasi taraf ise 14 Ağustos 2014'te seçilen Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nden doğan Abdullah es-Sini liderliğindeki geçici hükümet.

Ülkedeki bazı taraflara göre, Temsilciler Meclisi 6 Kasım 2014'te Trablus'taki Anayasa Mahkemesi'nin aldığı hüküm uyarınca meşruiyetini kaybetti. Ancak, Temsilciler Meclisi, mahkemeyi Trablus kentinde olmasından dolayı geçersiz kabul etti.

Libya'nın batısındaki Bingazi, Merc, Beyda ve Tobruk kentleri ise tamamen Temsilciler Meclisi ve geçici hükümetin kontrolü altında bulunuyor.

DAEŞ'İN KONTROLÜ ALTINDAKİ BÖLGELER

Libya'da taraflar arasında çatışmaların yaşanması sırasında terör örgütü DAEŞ de nüfuzunu artırdı. Medya organlarında, DAEŞ'in tamamını elinde bulundurduğu belirtilen Sirte kentinin, terör örgütünün bir "Emirliği" haline geldiği yönünde haberler yer alıyor.  Muammer Kaddafi'nin kabilesi olan Kazazife Kabilesi'nin memleketi olan Sirte'de DAEŞ'in bin 500 militanının olduğunu belirten Libyalı kaynakların aksine Batılı kaynaklar militan sayısının 3 bin civarında olduğunu savunuyor.

DAEŞ, Sirte'nin yanı sıra Petrol Hilali bölgesi yakınlarındaki En-Nevfeliyye ve Bin Cevad köylerini kontrol altında tutuyor. Terör örgütü DAEŞ, Petrol rezervlerini ele geçirmek amacıyla bu köylerden hareketle, saldırılar düzenliyor.

DERNE KENTİ, "DERNE VE ÇEVRESİ MÜCAHİTLERİ ŞURA KONSEYİ'NİN" KONTROLÜNDE

Terör örgütü DAEŞ'in elinde geçen iki yıl boyunca bulunan Derne, yaklaşık 4 ay önce ülkenin doğusundaki silahlı birliklerin çatı oluşumu, "Derne ve Çevresi Mücahitleri Şura Konseyi"nin kontrolü altına girdi.

SICAK ÇATIŞMA BÖLGELERİ

Libya'da coğrafi ve idari olarak ülkenin çeşitli kesimlerinde otorite kurma çalışmaları, beraberinde kanlı çatışmaları da getirdi. Her siyasi kesimin, kendine bağlı bir silahlı kanadı ve destekleyici askeri gücünün bulunduğu Libya'nın birçok kentinde sıcak çatışmalar yaşanıyor.

BATI BÖLGELERİ

Batı bölgesinde Trablus merkezli Fecr-i Libya (Libya Şafağı) güçleri ve Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'ne bağlı, Zintan ve Virşifane Tugayları'ndan oluşan "Libya Ordusu Operasyon Odası" arasındaki çatışmalar devam ediyor.

Devrik lider Kaddafi karşıtı grupları çatısı altında toplayan Libya Devrimcileri Operasyon Odası öncülüğünde, başkent Trablus merkezli Fecr-i Libya güçleri, Tunus sınırındaki Ra's Cedir sınır geçidi arasında yer alan sahil bölgelerini kontrolü altında bulunduruyor. Fecr-i Libya ayrıca ülkenin kuzey batısındaki Cebel el-Garbi'de yer alan kentlerin denetimini de muhalif gruplarla paylaşıyor.

Fecr-i Libya, Zintan Tugaylarını bölgeden uzaklaştırdıktan sonra Ağustos 2014'te başkent Trablus'u kontrol altına alıncaya kadar çok sayıda çatışmaya dahil oldu. Fecr-i Libya'nın denetimi altındaki başkentte hala zaman zaman çatışmalar yaşanıyor.

Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'ne bağlı, Zintan ve Virşifane Tugaylarından oluşan "Libya Ordusu Operasyon Odası" ise ülkenin batı kesiminde Fecr-i Libya birliklerine karşı operasyonlar düzenliyor. Söz konusu operasyon odası birlikleri, Cebel el-Garbi bölgesinde Zintan ve Racban gibi bazı kentler ile başkentin yaklaşık 170 kilometre batısındaki Vatıyye Hava Üssü gibi bazı askeri merkezlerde kontrolü elinde bulunduruyor. ,

Ülkenin sahil ve çöl bölgelerini birbirine bağlayan geçiş noktalarında yer alan Zeltan, Rakaldin, El-Cemil, El-Uceylat, El-Aziziyye, Bi'r Ganem, El-Kessaret nahiyeleri, halihazırda Fecr-i Libya ile Temsilciler Meclisi'ne bağlı operasyon odası birlikleri arasında çatışmalara sahne oluyor.

DOĞU BÖLGELERİ

Ülkenin doğu kesiminde meydana gelen çatışmalar Derne ve Bingazi ile son zamanlarda da gerilim hattına dahil olan Ecdebiye olmak üzere üç kentte yoğunlaşıyor.

Bingazi kentindeki çatışmalar, bölge sakinlerinin silahlı desteğini alan Temsilciler Meclisi'ne bağlı ordu birlikleriyle Bingazi Devrimcileri Şura Meclisi ve yaklaşık bir yıl önce bölgedeki varlığını açıklayan DAEŞ arasında yaşanıyor.

Söz konusu çatışmalar, emekli general Halife Hafter'in, Bingazi'deki güvenlik durumunun kötüleşmesi ve bölgede düzenlenen suikastların arkasında yer alan isimler oldukları gerekçesiyle Ensaru'ş-Şeria ve dönemin yönetimine muhalif Devrim Tugayları'na karşı 16 Mayıs 2014'te başlattığı askeri operasyonla patlak verdi.

Dönemin hükümeti, Hafter'in askeri operasyonunu, "Devletin izni olmadan meşruiyete yönelik bir darbe girişimi" şeklinde değerlendirdi. Ancak Temmuz 2014'te Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi, Hafter'in operasyonlarını desteklemiş ve emekli generali meclise bağlı ordunun başkomutanlığına getirmişti.

DERNE VE ECDEBİYE KENTLERİ

Kaddafi rejiminin düşmesinin ardından hükümete bağlı güvenlik güçlerinin varlık göstermediği Derne kentinde, Temsilciler Meclisi’ne (TM) bağlı ordunun, Derne ve Çevresi Mücahitleri Şura Konseyi'ne yönelik askeri operasyon başlatmasının ardından çatışmalar baş gösterdi.

Halihazırda kentin kontrolünü elinde bulunduran Derne ve Çevresi Mücahitleri Şura Konseyi kentin iç kesimleri ve banliyölerinde DAEŞ'e, doğu banliyölerinde ise Hafter'e bağlı birliklere karşı savaşmaya devam ediyor.

Ülkenin doğusundaki Ecdebiye kenti de son dönemlerde çatışma hattına girdi. Hafter'e bağlı güçler, 15 Aralık'ta 2014'te Bingazi'de başlatılan "Onur operasyonuna" benzer bir operasyon başlattı.

ÜLKENİN İÇ KESİMLERİ

Ülkenin doğusundaki Petrol Hilali bölgesinde de petrol yatakları ele geçirmek için saldırılarda bulunan DAEŞ ile Petrol Tesisleri Muhafızları arasında zaman zaman çatışmalar yaşanıyor.

GÜNEY BÖLGELERİ

Genellikle kabilelerin kontrolü altında olan güney bölgelerinde, çatışmalar kabile anlaşmazlıkları nedeniyle çıkıyor. Ancak Sebha ve El-Cufra kentleri Misrata güçlerinin elinde bulunuyor.