ANKARA - Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Güneş Sistemi dışındaki henüz keşfedilmemiş gezegenleri bulacak yeni uydusu başarılı bir fırlatma işleminin ardından yörüngesine yerleşti. Florida'daki Cape Canaveral üssünden SpaceX şirketine ait Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılan 337 milyon dolar değerindeki TransitingExoplanetSurveySatellite (TESS) isimli uzay aracı, çok sayıda dış gezegene evsahipliği yapması muhtemel 200 bin yıldızı tarayacak. En alçak 110 bin km ve en yüksek 375 bin km irtifayla ''Ay'la dansedecek kadar eliptik bir yörüngede'' görev yapacak gözlem aracı, çok sayıda dış gezegen keşfeden emektar Kepler Uzay Teleskobu gibi gezegenlerin geçişi sırasında yıldızlarının ışığının kararmasını bir ışıkölçer yardımıyla gözlemleyerek yeni keşiflerde bulunacak. Her ay uzayın belirli bir noktasına odaklanacak ve elde ettiği verileri anında Dünya'ya geçecek TESS'in 30 ila 300 ışıkyılı uzaklıkta yapacağı gözlemleri diğer teleskoplarla da teyit edildikten sonra yeni bir gezegen bulunduğu ilan edilecek. Massachusetts Institute of Technology 'den (MIT) George Ricker, uzayın yüzde 85'ini tarayacak kapasiteye sahip TESS uydusunun yerdeki gözlem noktalarıyla bağlantılı çalışacak şekilde tasarlandığını belirterek, ''Olası gezegen adayının yıldızının önünden geçişi bilgisini, yerdeki dış gezegen gözlemcileriyle paylaşabileceğimizden emin olmak istedik'' dedi. DÜNYA'YA BENZER GEZEGEN ARAYIŞI Şimdilik iki yıl süreyle mali kaynak ayrılacak yoğun dış gezegen taramasında, yüzlerce yeni gezegenin yerlerinin saptanması ve bunların arasında onlarca da Dünya'ya yakın büyüklükte ve yaşama uygun kayaç gezegen bulunması bekleniyor. 200 bin öncelikli hedefiyle gözlem uydusunun bilim adamları, birkaç hafta ya da ay içinde ilk dış gezegen keşiflerini yapmayı umuyorlar. Bilim adamlarının yeni gözlem aracıyla 50'den fazla Dünya büyüklüğünde ve 500 kadar da Dünya'ya yakın büyüklükte gezegen keşfetmeleri bekleniyor. Kepler Uzay Teleskobu şimdiye kadar 2 binin üzerinde dış gezegen keşfetmişti. Ancak TESS'in inceleyeceği yıldızlar daha parlak ve gezegenlerine daha yakın olduğundan çok sayıda yeni keşif bekleniyor. Kepler programında çalışan bilim adamları, kuzey yarıküreden gözlenebilen Cygnus takımyıldızına odaklanırken, TESS gözlem uydusu ilk yılında güney yarıküreden gözlem yapacak. İkinci yılında da bir süre Kepler'in 2009 ve 2013 arasında dört yıl boyunca araştırdığı noktaya yönelecek ve Kepler bilim adamları iyi bildikleri bu bölgeye yeniden bakma imkanı bulacaklar. Mali kaynak sağlandıkça NASA gözlem uydusunun görev süresi uzatılabilecek. Muhtemel gezegeni keşfetmek için diğer teleskopların merceklerini yakınlaştırmalarını sağlayan uyarı sistemiyle donatılan TESS uydusu, 2020'de uzaya gönderilmesi beklenen James Webb Uzay Teleskobu ile beraber evreni ayrıntılı şekilde tarayacak. Her ne kdar hala faal vaziyette olsa da yakıtı tükenen Kepler Uzay Teleskobu'nun birkaç ay içinde ömrünü tamamlaması bekleniyor. Kepler programının yaptığı keşif ve elde ettiği veriler, bilim çevrelerince gelecekteki gezegen araştırmaları için önemli bir kaynak ve hazine olarak değerlendiriliyor.