Kibarkaya: Dedem Cezayirli, anneannem de FransA�z deyince altA� tane resmimi aldA�lar

Memik Ressama��A�n hikayesi KahramanmaraAYa��A�n PazarcA�k ilA�esinde, dokuz A�ocuklu bir ailede baAYlA�yor. AnlattA�AYA�na gA�re, devlet A�ocuAYunu okutmayanlara 25 lira ceza kesmeseymiAY, ailesi diAYer kardeAYleri gibi onu da okutmazmA�AY. Ailesinin sahip olduAYu tarlalarda A�alA�AYmak ve yedi yaAYA�ndayken kuzularA� gA?tmeye baAYlamak, o coAYrafyanA�n A�ocuklarA� iA�in alA�AYA�lan bir durumdur. a�?Resim yapmak benim DNAa��da vara�? diyen Memik Ressama��A�n hayal dA?nyasA�, kA?h can yoldaAYA� kA�peAYi Aphala��A�n maceralarA�ndan, kA?h anasA�nA�n dokuduAYu kilimlerden, kA?h rengarenk doAYadan sA?zA?lerek geA�miAY tuvale. Resim yaparken fA�rA�a yerine parmaklarA�nA� kullanan ve A�zellikle A�arpA�cA� portreleriyle bilinen Memik Ressama��la sanatA�nA� konuAYtuk RA�PORTAJ / SULTAN YAVUZ A�ZA�NANIRA� (ANKARA) - YA�l 1950a��dir, mevsimlerden a�?hA�yar zamanA�dA�r.a�? AnasA� A�yle dermiAY Ressam Memik Kibarkayaa��ya... KahramanmaraAYa��ta, dokuz A�ocuklu bir ailenin ferdi olarak doAYan Kibarkaya, ilkokula geA� baAYlayacaktA�r. DiAYer kardeAYleri okutulmamA�AYtA�r, tA�pkA� Memik Ressam gibi ailenin sahip olduAYu geniAY arazide tarA�m yapmakta ve hayvanlara bakmaktadA�rlar. Devlet A�ocuklarA�nA� okutmayan ailelere 25 lira ceza verince, ressamA�n ailesi de Kibarkayaa��yA� okula yollar. A�obanlA�k yaparken taAYtan bilyeler, demirden arabalar, A�amurdan deAYirmenler yapar, kayalara resim A�izer. A�lkokula baAYladA�AYA�nda okul koridorlarA�nda gA�rdA?AYA? padiAYah resimleri ise onu A�ok etkiler. A�lkokulda resim ve el iAYi derslerindeki dikkat A�eken baAYarA�sA�, orta okulda da devam eder ve resim dersinde yaptA�AYA� portreden A�ok etkilenen A�AYretmeni, a�?Sen ressam ola�? der. Ortaokuldan sonra okula bir yA�l ara verir ve ailesinin iAYinde A�alA�AYmaya devam eder. A�leri gA�rA?AYlA? olan annesinin A�srarlarA� sonucunda, Kibarkayaa��nA�n liseye devam etmesine karar verilir. Lisede bir arkadaAYA�nA�n kitap kapaAYA� A�devini hazrA�layan Kibarkaya, resim A�AYretmeni tarafA�ndan atA�lyeye davet edilince, orada yaptA�AYA� resimler okulun ve A�AYretmenler odasA�nA�n duvarlarA�nA� sA?sler. Yaz tatillerinde A�obanlA�k yapmaya devam eden Kibarkayaa��nA�n bir de can yoldaAYA� vardA�r; kA�peAYi Aphal. Aphala��a olan sevgisinin, hayatA�nda nasA�l belirleyici olduAYunu Aphala��A�n AYu macerasA�yla anlatA�yor, a�?Bir gece A�obanlA�k yaparken abamA� yine bir A�alA�nA�n A?stA?ne serdim. Aphal, yattA�AYA�m A�alA�nA�n altA�nA� kazmaya ve havlamaya baAYladA�. Ben de kaplumbaAYa gA�rdA? sandA�m. Bir de baktA�m ki, aAYzA�nda koca bir yA�lanla karAYA�mda duruyor. AralarA�ndaki A�lA?m kalA�m A?nA� A�ok etkileyiciydi. YA�lanA�n dili Aphala��A�n burnuna deAYiyordu ama diAYini de geA�iremiyordu. Derken, yA�lanA� A�ldA?rdA? ve fA�rlattA�. Ne yazA�k ki, bu olaydan iki yA�l sonra canA�mdan A�ok sevdiAYim Aphal, kuduzdan A�ldA? ve ben A?A� gA?n aAYladA�m... Baytar olmaya karar verdim. Liseden sonra aldA�AYA�m puanla tA�p fakA?ltesine bile girebiliyordum ama ben veterinerliAYi seA�tim ve piAYman da deAYilim.a�? a�?Ben hayvanlarA� A�ldA?rmek deAYil, yaAYatmak iA�in veteriner olduma�? Veterinerlik fakA?ltesinde, anatomi derslerindeki resim yeteneAYini gA�ren bir hocasA�, kendisi de bir veteriner olan Mehmet Akif Ersoya��un portresini yapmasA�nA� istemiAY ve ressamA�n yaptA�AYA� portre, okulun duvarA�na asA�lmA�AY. HayatA� boyunca resim yapmaktan kopmayan Memik RessamA�, Anadolu insanA�nA�n yanA�k yA?zA?, tA?rkA?leri, halaylarA�, gA�A�erleri A�ok etkilemiAY ve resimlerinde hep o izleri taAYA�mA�AY. 1972 yA�lA�nda Et ve BalA�k Kurumua��na giren Kibarkaya, bu esnada bir sergi aA�mA�AY ve daha sonra, a�?Ben hayvanlarA� A�ldA?rmek deAYil, yaAYatmak iA�in veteriner olduma�? diyerek istifa etmiAY ve TarA�m BakanlA�AYA�a��na geA�miAY. DoAYadan ayrA� olmayan mesleAYi sanatA�nA� hep beslemiAY ve TA?rkiyea��de hayvancA�lA�AYA�n geliAYmesi iA�in embriyo transferi projesini hayata geA�irmeye A�alA�AYmA�AY. TA?rkiyea��de tarA�m ve hayvancA�lA�AYA�n geliAYmesi iA�in A�abalayan ve bunun elzem olduAYunu ifade eden Kibarkaya, a�?Bana hep sanattan konuAY diyorlar ama bir toplum aA�sa, sanata A�nem verilmez. TarA�mda yeniden yapA�lanma diye bir internet sayfam var, TA?rk tarA�mA�nA� kurtaracak sistem toplu kooperatiftir. 20-30 tane kA�yA? birleAYtirip, herkese hisse veriyorsun. Bir kilo ette de kA�ylA?nA?n hissesi oluyor. Fakat bunlarA� dile getirdiAYim iA�in beni gA�revden aldA�lar ve veterinerliAYe geA�irdiler. Eski bakanA�mA�z, a�?Senin gA?zel projen varmA�AYa�� diyerek beni TA?rkiye Atom Enerjisi Kurumua��na geA�irdi. Orada geniAY bir laboratuvar da olduAYundan, DoA�ent bir arkadaAYA�mla beraber embriyo transferi A?zerine A�alA�AYma yaptA�k ama ne yazA�k ki sonuA� alamadA�k. TA?rkiyea��de bA?rokrasideki herkes yatA�yor, herkes A�alA�AYtA�m diye yalan sA�ylA?yor. BugA?n A�ina��in 50 milyon ton zeytinyaAYA�na ihtiyacA� var ve bizim topraklarA�mA�zda zeytin yetiAYtirilse tarA�msal ihracaat artar. A?lke zenginleAYirse sanatA� olura�? diyor. a�?Annemin yaptA�klarA�nA�, Afrika sanatA�nda gA�rdA?ma�? Kibarkaya, resim yapmanA�n ve sanat yeteneAYinin ona annesinden geA�tiAYini belirtiyor. Annesinin sanatA�nA� AYA�yle ifade ediyor, a�?Rahmetli anam kilim dokurdu ve desenini de kendi kafasA�ndan yapardA�. Evi sA�vadA�AYA� zaman, boyalarla evin duvarA�na A�izgiler A�ekerdi. Son zamanlarda annemin yaptA�AYA� AYeyi, Afrika sanatA�nda gA�rdA?m. SanA�rA�m benim DNAa��da var, oAYlum da iyi bir ressamdA�r.a�? Bir gA?n A�alA�AYtA�AYA� kurumdaki arkadaAYA�, a�?Sen gA?zel resim yapA�yorsun, kA�zA�mA�n resmini yapa�? diyerek, laboratuvardan bir sA?zgeA� kaAYA�dA� getirmiAY. O arada A�ay sA�ylerken espri olsun diye gA�revliye, a�?Bana terayaAYlA� A�ay getira�? deyince, gelen A�ayA�n yanA�nda ufak bir parA�a da terayaAYA� vardA�r. Ellerini yaAYa batA�ran Kibarkaya, renklerin daAYA�ldA�AYA�nA� ve boyanA�n daha iyi hale geldiAYini gA�rA?r. Derken, kendi tekniAYine imzasA�nA� attA�racak geliAYme olur; pastel boyayA� ezerek yaAYlA� boya ile karA�AYtA�rA�r ve iA�ine bazA� kimyasallar da ekler. Kibarkaya, a�?Resimlerim sergilerde bA?yA?k ilgi gA�rmeye baAYladA�. Ben o A�ok sevdiAYim Anadolu A�amurunu tuvalime sA?rdA?m; yani boyayA� A�amura dA�nA?AYtA?rdA?m ve resimlerimi de parmaklarA�mla yaptA�m. Ben fA�rA�a kullanmam, parmaklarA�mla hissetmezsem resim yapamama�? diyor. a�?Fikret Otyam a�?Memurluktan istifa eta�� dedi Kibarkayaa��nA�n emekliliAYine az kalmA�AYtA�r ve bir gA?n Fikret Otyama��A�n TESKa��teki sergisine gider. SiyasetA�iler oradadA�r ve Otyam gA?zel gA�zlA? Anadolu kadA�nlarA�yla billinen bir ressamdA�r. Sergiyi gezerken, Otyama��a resim yaptA�AYA�nA� sA�yleyen Kibarkaya, A?stad tarafA�ndan A�nce bir gA?zel terslenir. Otyam, a�?Hadi lan, emekli oluyorsunuz, A?A� gA?n hA�zlandA�rA�lmA�AY resim kursuna gidiyorsunuz, sonra da ressam oldum deyip A�A�kA�yorsunuza�? demiAY. Kibarkaya pes etmemiAY, internette resimleri olduAYunu sA�ylemiAY ama Otyam oralA� olmamA�AY. Bunun A?zerine Otyama��A�n eAYi Filiz HanA�m araya girince, Kibarkaya evinden getirdiAYi iki resmi gA�stermiAY. A�lkinde Otyama��A�n beAYenisini alamayan Kibarkaya, ikinci resmi olan bir portreyle Otyama��A� bA?yA?lemiAY. SanatA�A�nA�n tekniAYinden A�ok etkilenen Otyam, a�?Memurluktan istifa eta�? dediAYi Kibarkayaa��yA� dergisinde de haber yapmA�AY. Daha sonra, Otyama��A�n A�zel ricasA�yla kA�rmA�zA� kazaklA� bir Fikret Otyam portresini yapan Kibarkaya, usta ressamdan tam not almA�AY. Portreler ve anA�lar... AAYA�rlA�klA� olarak portre resimleri ile tanA�nan Kibarkaya, Fikret Otyama��dan A�erkes KaradaAYa��a, Bodruma��da gA�rdA?AYA? bir ressamdan kA�yA?ndeki kiAYilere kadar yA?zA?nden etlikendiAYi pek A�ok insanA� resmetmiAY. Resimleri arasA�nda dikkat A�eken sigaralA�, yaAYlA� bir Anadolu kadA�nA�nA�n hikayesini de AYA�yle anlatA�yor, a�?MA�rce isimli, bizim oranA�n yaAYlA� bir kadA�nA� oAYlak A�obanlA�AYA� yapA�yordu. Bir kayanA�n A?stA?nde oturmuAY fosur fosur sigara iA�erken dayanamadA�m fotoAYrafA�nA� A�ektim. Sonra aradan zaman geA�ti, A�stanbula��da Rembrandt sergisinde ressamA�n ellerini gA�rdA?m ve aklA�ma hemen MA�rce KadA�n geldi. Apar topar bA?yA?k bir heyecanla hemen uA�aAYa atladA�m ve eve gelip fotoAYraflarA�n olduAYu sandA�ktan kadA�nA�n resmini buldum. O ilhamla A?A� saatte portreyi tamamladA�m. Bizim oranA�n insanlarA�, yA?zA?nde bir hikaye taAYA�yan insanlar beni hep etkiler ve onlarA� A�alA�AYA�rA�m. Etkilenmezsem, sipariAY A?zerine resim yapamam.a�? Kibarkaya, her yA�l yapA�lan bir KahramanmaraAY gA?nA?nde, kendi resimlerini de aA�A�k artA�rma ile satarak, toplanan paralarla A�ocuklara burs verildiAYini kaydediyor. BA�yle bir gA?nde, A?nlA? bir otelde bulunurken, resimleri hakkA�nda konuAYulduAYunu duyuyor. Memik Kibarkaya, a�?A�ki kadA�n aralarA�nda tartA�AYA�yorlar; birisi a�?bu resim A�talyan iAYia�� diAYeri de a�?HayA�r FransA�za�� diyor. Derken arkadaAYA�m dayanamadA�, a�?HayA�r, o resmi bu arkadaAYA�mA�z yaptA�a�� dedi. KadA�nlar beni baAYtan aAYaAYA� sA?zdA?ler ve ressama benzetemediler. Biz ressam deyince keA�i sakallA�, yandan AYapkalA�, pipolu bir adam dA?AYA?nA?rA?z. O yA?zden beni gA�renler de ya tA�r AYofA�rA? ya kasap ya da mafyaya benzetirler. AdA�m da Memik olduAYu iA�in konduramazlar. Neyse, kadA�nlar A�nce beni yadA�rgadA�lar ve hangi okuldan mezun olduAYumu sordular. a�?Veterinerlika�� deyince iyice AYaAYA�rdA�lar. a�?Peki ailenizde resim yapan biri var mA�?a�� diye sorunca, a�?Benim dedem Cezayirli, anneannem de FransA�za�� dedim ve inanA�r mA�sA�nA�z, benim altA� tane resmimi aldA�lar. Kendimize gA?venimiz yok bizim ve iki yA?zlA? bir toplumuz ne yazA�k ki....a�? diye anlatA�yor. Memik Ressam kendine has tarzA�, A�zel olarak hazA�rladA�AYA� boyalarA� ve portrelerindeki derin anlatA�mA�yla resim sanatA�nA�n eAYine az rastlanabilir ressamlarA�ndan bir tanesi...