OrtadoAYu silaha doymuyor

DA?nyanA�n en fazla silah ithal eden A?lkeleri arasA�nda Suudi Arabistan ikinci, MA�sA�r A?A�A?ncA?, BirleAYik Arap Emirlikleri dA�rdA?ncA? sA�rada yer aldA�

ANKARA -A�OrtadoAYu A?lkelerinin silah alA�mlarA�nA�nA�son 5 yA�lda iki kattan fazla arttA�AYA�A�bildirildi. A�sveA�'teki Stockholm UluslararasA� BarA�AY AraAYtA�rmalarA� EnstitA?sA?nA?n (SIPRI) kA?resel silah transferleriA�raporuna gA�re, OrtadoAYu bA�lgesindeki silah ithalatA�A�2013- 2017 arasA�nda, 2008-2013 yA�llarA�na gA�re yA?zde 103 arttA�. SA�z konusu dA�nemde kA?resel silah ihracatA�nA�n yA?zde 32'si bA�lge A?lkeleri tarafA�ndan gerA�ekleAYtirildi.A�Suudi Arabistan, A�nceki 5 yA�la gA�re yA?zde 225 artan silah alA�mlarA�ylaA�dA?nyanA�n en fazla silah ihraA� eden ikinci A?lkesi oldu. Bir diAYer bA�lge A?lkesi MA�sA�r, ihracatA�ndaki yA?zde 215 artA�AYla dA?nya sA�ralamasA�nda A?A�A?ncA? sA�rada yer alA�rken, BirleAYik Arap Emirlikleri (BAE) dA�rdA?ncA? oldu. OrtadoAYu A?lkelerinin bA?yA?k bA�lA?mA?nA?n son 5 yA�lda silahlA� A�atA�AYmalarA�n doAYrudan ve dolaylA� tarafA� haline geldiAYine dikkat A�ekilen raporda, bA�lgede sivilleriA�etkileyen AYiddetliA�A�atA�AYmalara ve insan haklarA� ihlallerine dair endiAYelerin, BatA� Avrupa'da ve Amerika'da, OrtadoAYu'ya silah satA�AYlarA�nA�n sA�nA�rlanmasA�na yA�nelik siyasi tartA�AYmalarA� beraberinde getirdiAYiA�belirtildi. Raporda, tartA�AYmalarA�n satA�AYlarA� etkilemediAYi ve bA�lge A?lkelerinin silah tedarikininA�bA?yA?k bA�lA?mA?nA?n bu A?lkelerce karAYA�landA�AYA� kaydedildi. Asya ve Okyanusya'daA�artA�AY, Amerika, Avrupa ve Afrika'da azalma SIPRI raporuna gA�re, dA?nya genelinde silah transferlerinde yeni milenyumun baAYA�ndan bu yana gA�rA?len artA�AY eAYilimi devam etti. KA�talar bazA�ndaA�silah ithalatA� son 5 yA�lda A�nceki 5 yA�la gA�re Asya genelinde ve Okyanusya'da artA�AY gA�sterirken, Afrika, Kuzey Amerika, GA?ney Amerika ve Avrupa'da azaldA�. A�hracatA�A� A?lkeler DA?nyanA�n en bA?yA?k silah satA�cA�sA� olan 5 A?lke, ABD, Rusya, Fransa, Almanya ve A�in, 2013-2017 dA�neminde dA?nya genelindeki toplam silah satA�AYA�nA�n yA?zde 74'A?nA? gerA�ekleAYtirdi. Bu alandaki liderliAYini sA?rdA?ren ABD'nin toplam satA�AYlar iA�indeki payA� yA?zde 34. 2008-2017 arasA�ndaki ihracatA�nA� yA?zde 25 arttA�ran A?lke, en yakA�n rakibi Rusya'dan yA?zde 58 daha fazla satA�AY yaptA�. Bu dA�nemde 198 A?lkeye silah satan ABD'nin OrtadoAYu A?lkelerine yaptA�AYA� satA�AYlar toplam satA�AYlarA�nA�n yA?zde 49'unu oluAYturdu. A�kinci sA�radaki Rusya'nA�n ihracatA� son 5 yA�la yA?zde 7,1 azalA�rken, A?A�A?ncA? sA�radaki Fransa'nA�n ihracatA� yA?zde 27 arttA�. DA�rdA?ncA? sA�radaki Almanya'nA�n son 5 yA�ldaki ihracatA� yA?zde 14 azalA�rken, OrtadoAYu A?lkelerine satA�AYlarA� yA?zde 109 arttA�.A� A�in, son 5 yA�lda yA?zde 38 arttA�rdA�AYA� satA�AYlarA�yla dA?nyanA�n en fazla silah ihraA� eden 5. A?lkesi oldu. TA?rkiye yA?kseliAYteki ihracatA�A� A?lkelerin baAYA�nda TA?rkiye son 5 yA�lda satA�AYlarA�nda kaydettiAYi yA?zde 145 artA�AYla yA?kseliAYteki ihracatA�A� A?lkelerin baAYA�nA� A�ekti.A�GA?ney Kore satA�AYlarA�nA� yA?zde 65, A�srail ise yA?zdeA�55 arttA�rdA�. DA?nyanA�n en bA?yA?k ithalatA�A�sA� Hindistan Son 5 yA�lda kA?resel silah alA�mlarA�nA�n yA?zde 12'sini tek baAYA�na yapan Hindistan dA?nyanA�n en bA?yA?k silah ithalatA�A�sA� oldu. Hindistan'A�n ithalatA� bu dA�nemde yA?zde 24 arttA�. SA�z konusu ithalatA�iA�inde Rusya'dan yapA�lan alA�mlar yA?zde 62 payla birinci sA�rada yer aldA�. ABD'den yapA�lan alA�mlar ise son 5 yA�lda, A�nceki 5 yA�la gA�re yA?zde 557 artarak A?lkeyi Hindistan'A�n tedarikA�i listesinde ikinci sA�raya yerleAYtirdi. A�te yandan Hindistan ile sA?regelen rekabetine raAYmen aynA� dA�nemde Pakistan'A�n silah ithalatA� yA?zde 36 azaldA�. A?lkenin ABD'den yaptA�AYA� alA�mlarda yA?zde 76 dA?AYA?AY gA�rA?ldA?. Avustralya ise 2013-2017 arasA�nda yaptA�AYA� alA�mlarla dA?nyanA�n en fazla silah ithalatA� yapan 6. A?lkesi olurken, Okyanusya kA�tasA� genelindeki artA�AYta etkili oldu. Silah alA�mlarA�nA�nA�azaldA�AYA� bA�lgeler Afrika A?lkelerinin silah alA�mlarA� son 5 yA�lda A�nceki 5 yA�la gA�re yA?zde 22 azaldA�. Cezayir, yA?zde 52 payla Afrika kA�tasA�nda en fazla silah alA�mA� yapan A?lke oldu. Nijerya da yA?zde 42 ithalat artA�AYA�yla dikkat A�ekti. AynA� dA�nemde Kuzey Amerika ve GA?ney Amerika'daki silah alA�mlarA� yA?zde 29 azaldA�. Venezuela'nA�n silah ithalatA�nA�n yA?zde 40 azalmasA� dikkati A�ekti. Avrupa A?lkelerinin silah alA�mlarA�nda ise yA?zde 22 dA?AYA?AY gA�rA?ldA?. Raporda ABD'den yeni nesil, ileri teknoloji savaAY uA�aklarA�nA�n sipariAY edilmesiyle kA�tanA�n silah ihracatA�nda gelecek yA�llarda artA�AY gA�rA?lmesinin beklendiAYi kaydedildi.