A�lber OrtaylA�: BoAYazda facia yaAYanmasA�nA� bekleyecek deAYiliz
A�lknur SARGUT-GA�kA�e KARAKA�SE A�STANBUL(DHA) -A�A�stanbul BoAYazA�'ndaki kazaya iliAYkin deAYerlendirmede bulunan TarihA�i yazar Prof. Dr. A�lber OrtaylA�, a�?MontrA�'yA? deAYiAYtireceAYiz tabi ama bunlar kolay deAYil, A�nce statA?yA? deAYiAYtireceksiniz. Bunun iA�in boAYazda facialarA�n yaAYanmasA�nA� bekleyecek deAYiliz. A�kinci kanalA�n lazA�m olduAYu gA�rA?lA?yor" dedi. A�stanbul BoAYazA�'nda geA�tiAYimiz cumartesi gA?nA?, Malta BayraklA� 'VITASPIRIT' adlA� geminin A�arptA�AYA� HekimbaAYA� Salih Efendi YalA�sA�'nda aAYA�r maddi hasar meydana gelmiAYti. TarihA�i yazar Prof. Dr. A�lber OrtaylA�, kaza sonrasA� incelemelerin sA?rdA?AYA? tarihi yalA� ve yaAYanan kazayla ilgili deAYerlendirmelerde bulundu. HekimbaAYA� Salih Efendi YalA�sA�'nA�n A�stanbul'un en A�nemli yalA�larA�ndan olduAYunu sA�yleyen OrtaylA�, kazayla A�stanbul BoAYazA�'nA�n bA?yA?k bir deAYerini kaybettiAYini ifade etti. "EL DEAzA�AzTA�RMEYEN YALILARDAN BA�RA�YDA�" Prof. Dr. A�lber OrtaylA�, "YalA�ya gelip biri A�arpacak dediAYim zaman aklA�ma hep HekimbaAYA� Salih Efendi geliyordu. A�A?nkA? eski ve A�ok orijinal bir yalA�. A�A�inde de bir hayli kA�ymetli eAYyalar varmA�AY. Eski yalA�lar A�ok sahip deAYiAYtirmiAYtir, bu A�yle deAYil. Eski bir aile, A�A?nkA? mA?temadiyen el deAYiAYtirmeyen yalA�lardan biri, gA?n geA�irmiAYlerin elinde. Bunun gibi ibretlik bir A�rnek de Amcazade HA?seyin PaAYa YalA�sA�. Tamir edilen A�ok gA?zel yalA�lar var ama hep aklA�ma bunlar geliyor. Tedbir almak lazA�m insanlar yaAYA�yor oradaA� diye konuAYtu. "HA?KA?MET VE UZMANLAR VATANDAAzI BA�LGA�LENDA�RMELA�" 'MA?him olan A�stanbul ve A�stanbullunun hayatA�' diyen Prof. Dr. OrtaylA�, yaAYanan bu tA?r olaylar karAYA�sA�nda ikinci bir kanalA�n gerekli olduAYuna dikkat A�ekti. HA?kA?metin ve konunun uzmanlarA�nA�n vatandaAYA� bu konuda bilgilendirmesi gerektiAYini vurgulayan Prof. Dr. OrtaylA�, AYA�yle devam etti: a�?BoAYaz geA�iAYini hA?kA?met sA�yledi diye bazA�larA� alerji duyuyor. Ben bunu anlamA�yorum. Bu lazA�m mA� deAYil mi, olur mu, olmaz mA�? Bunun raporu verilsin. BA�yle bir ikinci kanalA�n lazA�m olduAYu gA�rA?lA?yor. TA?rkiye ve dA?nya jeolojisini A�ok iyi bilen Prof. Dr. Celal AzengA�r buna taraftar. Bu projeye karAYA� ciddi bir AYey yazA�lmasA� lazA�m. A�lmi AYeylerle dolu deAYil, sadece halka aA�A�k anlatA�labilir bir rapor gerekiyor. BA�yle bir AYey yazA�lmA�yor, sA�zlA? bir edebiyattA�r gidiyor. Yok sular karA�AYA�r, yok bilmem ne olur. Peki, o zaman bir yazA�n. Mesela kanal A�ok geniAY tutuluyor. Hakikaten neden geniAY tutuluyor? Onu bir sorgulasA�nlar. ArtA�k iAY yalA�dan A�A�ktA�. Bundan sonra boAYazda seyr-A? sefa halinde iAYine gA?cA?ne gidip gelen insanlar, A�oluk-A�ocuk var. Bu kadar lakayt kalA�p sonra 'su kirlenir' diyorlar. Kirlenecekse onu da lA?tfen izah etsinler. Bu iAYte gA�revli uzmanlar ve hA?kA?met bence kamuoyunu bilgilendirmiyor. BazA� meslek gruplarA� maalesef 17 AAYustos depreminden beri A�ok iyi imtihan vermediler. A�A�lerinde konuAYan, uyaran ve rapor verenler olduAYu gibi bunu ticaret vasA�tasA� haline getirenler de oldu. BA?tA?n ilgili odalarA� gA�reve davet etmek hakkA�mA�z" "MONTRA�'YA? DEAzA�AzTA�RMEK KOLAY DEAzA�L" Transit gemi geA�iAYlerinde MontrA� BoAYazlar SA�zleAYmesi'nden kaynaklanan sorunlar olduAYunu belirten OrtaylA�, MontrA�'yA? deAYiAYtirmenin kolay olmadA�AYA�nA� vurguladA�. FacialarA�n yaAYanmasA�nA� bekleyecek deAYiliz diyen OrtaylA�, "Akdeniz'de bir sA?rA? ucuz AYirketin elinde sayA�sA�z gemi var. Bunlar takip edilemiyor. Biz boAYazlardayA�z ve MontrA� BoAYazlar SA�zleAYmesi'ne gA�re boAYazdan geA�en gemilerin kA�lavuz alma mecburiyeti bile yok. Oysa bunlar A�ok kontrole muhtaA� geA�iAYler. Mesela bu gemide anlaAYA�lan hiA�bir AYekilde teknik donanA�m, teknisyen donanA�mA� falan yok. A�ki yakada 20 milyona yakA�n insan yaAYA�yor ve kA�talar arasA� gidip geliyor. A�stanbullular denizi kullanmak zorundalar artA�k ve gittikA�e yoAYunlukla kullanA�yorlar. Beykoz, YenikA�y gibi bir sA?rA? hat A�A�ktA�. Bu nedenle artA�k kA?A�A?k gemilerin hayatA� bunlar yA?zA?nden tehlikede. Bunlar son derece baAYA�boAY, dikkatsiz ve personeli A?zerine hiA� iyi AYeyler dA?AYA?nemeyeceAYimiz gemiler. Sintine bA�rakA�yorlar ve A�A�p dA�kA?yorlar. BoAYazA�n ekolojisini deAYiAYtiriyorlar. A�stanbul'un yakA�n gelecekte bunlarla baAY etmesi mA?mkA?n deAYil. A�lla felaket beklemeyelim" ifadelerini kullandA�.
Editör: TE Bilisim
