NAZ AKMAN - Türkiye Bilişim Derneği (TBD), Genel Başkanı Rahmi Aktepe, yıl boyunca bilişim alanında yapılan çalışmalar ve yeni hedefler konusunda bilgiler verdi. Aktepe, TBD tarafından yapılan Türkiye’nin Yapay Zeka Strateji Belgesi, Siber Güvenlik Rehber Dokümanına girdi sağlanması, yerli ve milli teknoloji hamlesi, TBD Yerli ve Milli Yazılım Çalışma Grubu Raporu’nun güncellenmesi ile dış ticaret diplomasisinin oluşturulması, KOBİ’lerin dijital dönüşümüne hız verilmesi, dijital ekonominin geliştirilmesi ve dezavantajlı grupların dijital becerilerinin arttırılmasının önemine değindi. “Dijital Türkiye Endeks Modeli” Aktepe, “TBD olarak ülkemizin dijital olgunluk seviyesinin yükseltilmesine, dijital ekonomisinin geliştirilmesine, toplumun dijital çağa uyumunu sağlamaya ve ülkemizde dijital dönüşüm ekosisteminin sürdürülebilir bir yapıda oluşturulmasına yönelik olarak faaliyetlerimizi yürütüyoruz. TBD olarak her zaman olduğu gibi elimizi taşın altına koyarak ve inisiyatif alarak ülkemizin dijital dönüşümünün sağlıklı bir yapıda ve sürdürülebilir kılmak amacıyla TBD’nin kurumsal yapısında dönüşüm gerçekleştirilerek TBD icra Kurulu altında ‘Odak Eksen’leri oluşturulmuştur. Bu Odak Eksenleri arasında, Dijital Türkiye Endeksi Masası, Büyük Veri Stratejisi, Dijital Vatandaş, Yerli ve Milli Teknolojiler, Siber Güvenlik, Dijital Ekonomi ve Finans ve Ulusal Strateji ve Politika Belirleme yer alıyor” dedi. Söz konusu eksenler aracılığıyla Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Cumhurbaşkanlığı Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile dijital dönüşümüne yönelik olarak yakın çalışmalara başladıklarını ifade eden Aktepe, TBD tarafından Dijital Türkiye Endeks Modeli’nin oluşturulduğunu söyledi. Aktepe konuya ilişkin “Dijital dönüşüm sürecinin ölçümlenebilmesi, bireylerin ve kurumların dijitalleşme kriterlerinin saptanabilmesi amacıyla ülke gerçeklerine uygun bir dijital dönüşüm endeksi oluşturulmalıdır. Ülkelerin dijitalleşme stratejileri bu endeks referans alınarak hazırlanmalıdır. Ülkemizin mevcut dijital olgunluk seviyesinin ölçülebilmesi, dijital dönüşüm politika ve stratejilerinin sağlıklı bir yapıda belirlenebilmesi ve yaygın etkisinin ölçülebilmesi ile ülkemizin dijital kalkınma hamlelerine ivme kazandırılabilmesi amacıyla Türkiye’ye özgü ve bu alanda yurt dışındaki çalışmalarla uyumlu bir Dijital Türkiye Endeks Modeli’nin geliştirmesi çok önemlidir. Bu amaçla TBD ‘Dijital Türkiye Endeksi Masası’ tarafından bir proje başlatılmıştır. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve İzmir Teknoloji Üniversitesi ile işbirliği yapılan söz konusu proje kapsamında; ulusal ve uluslararası dijital endeks örnekleri araştırılmakta ve gereksinimler belirlenmektedir. Dijital Türkiye Endeks Metodolojisi ve Modelinin belirlenmesi, çalıştaylar yapılması ve sektörel bazda dijital endeks anket çalışmaları yapılması beklenen projede çıktı olarak ‘Dijital Türkiye Endeks Raporu’nun hazırlanması ve hazırlana raporun Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile paylaşılması hedeflenmektedir” diye konuştu. Türkiye’nin ‘Yapay Zeka Strateji Belgesi’ yılın ikinci çeyreğinde tamamlanacak Türkiye’nin Yapay Zeka Strateji Belgesi’nin TBD tarafından hazırlandığını kaydeden Aktepe, çalışmanın 2020 yılının ikinci çeyreğinde kamuoyuyla paylaşılacağını söyledi. Aktepe, bu kapsamda geçtiğimiz Ekim ayında çalıştay düzenlendiğini belirterek, “Dijital dönüşüm teknolojilerinin en önemlilerinden biri olan ‘Yapay Zeka’ alanında tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de bir ‘Yapay Zeka Strateji Belgesi’nin oluşturulması çok önemlidir. Bu kapsamda Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile işbirliği yapılarak 2 Ekim 2019 günü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ETÜ Üniversitesi Kongre Merkezi’nde geniş katılımlı bir ‘Yapay Zeka Stratejisi Çalıştayı’ gerçekleştirilmiştir. Tüm gün süren ve üniversitelerimizden, özel sektörden ve kamudan üst düzey yöneticilerin katıldığı bu çalıştayda Türkiye’nin Yapay Zeka Stratejisi tartışılmış, SWOT analizi yapılarak güçlü ve zayıf yönlerimiz, fırsatlar ve tehditler değerlendirilmiştir. TBD Ulusal Strateji ve Politika Belirleme Odak Ekseni tarafından Avrupa Birliği, ABD, Çin ve diğer ülkelerdeki gelişmeler ve bu ülkeler tarafından hazırlanan strateji belgeleri de incelenmektedir. 2020’nin ikinci çeyreğinde tamamlanması hedeflenen ‘TBD Yapay Zeka Strateji Belgesi-TR’nin ilk versiyonu basın, kamuoyu ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile paylaşılacaktır” sözlerine yer verdi. Avrupa Dijital Kadın Çeşitliliği Bildirgesi kapsamında ilk ödülün bronz statüsünde TBD’ye verildiğini söyleyen Aktepe, Siber Güvenlik Rehber Dokümanı’na da TBD tarafından girdi sağlandığını belirtti. Aktepe bu konuda “Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan ‘Bilgi ve İletişim Güvenliği Tedbirleri’ genelgesinin uygulanmasında oluşabilecek olası sorunların tespiti ve giderilmesine yönelik çözüm önerilerinin oluşturulması çalışmaları TBD tarafından ‘Siber Güvenlik Odak Ekseni’ aracılığıyla tüm sektör paydaşların katılımı ile beraber yürütülmektedir. Bu kapsamda dört toplantı ve bir çalıştay yapılmıştır. Operatörler, yabancı üreticiler, yerli üreticiler, entegratörler, siber güvenlik danışmanları, kamu kurumları, teknokentler, üniversiteler, kümelenmeler, Kamu Test Merkezi’nden gelen temsilcilerin görüşlerine uygun olarak TBD tarafından hazırlanan ‘Geribildirim Raporu’ Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile paylaşılmıştır. Söz konusu genelgede belirtilen ‘Siber Güvenlik Rehber Dokümanına sektör paydaşlarının görüşlerine uygun girdi TBD tarafından sağlanacaktır. Öte yandan 4. Sanayi Devrimi veya Dijital Türkiye kapsamında önümüzdeki beş yıl içerisinde gerçekleşecek olan büyük teknolojik gelişmeler, toplumu ve bireyleri etkileyecek ve dönüştürecektir. Kadınlarımıza burada önemli görevler düşmektedir. Gerek mesleki yetkinlik gerekse istihdam ihtiyacı olan kadınlarımızın dijital olanaklar konusunda yetiştirilerek dünya ekonomisine katkı da bulunmalarının sağlanması çok önemlidir. Bu amaca yönelik olarak üyesi olduğumuz Avrupa Mesleki Bilişim Dernekleri Konseyi (CEPIS) ile ortak çalışmalar yürütüyoruz. CEPIS tarafından hazırlanan ‘Avrupa Dijital Kadın Çeşitliliği Bildirgesi’ TBD tarafından imzalanmıştır. DiversIT Bildirgesi olarak da bilinen Avrupa Dijital Kadın Çeşitliliği Bildirgesi, üç aşamalı olarak hazırlanmış olup, kuruluşlar veya dernekler için teknoloji alanında çalışan kadınlar konusunda etkinliğin ve görünürlüğün artırılmasını hedefleyen bir yol haritasıdır. Bildirgede belirtilen ödüller kuruluşlara kanıtlanan faaliyet seviyelerine bağlı olarak bronz, gümüş veya altın statüsünde verilmektedir. TBD tarafından gerçekleştirilen bilişim teknolojisinde kadın çalışanların sayısını artırmayı, mevcut çalışanları elde tutmayı ve kariyerlerinde yükselmelerini sağlamaya yönelik yürütülen farkındalık çalışmaları ile TBD bronz kriterleri yerine getirmiş ve CEPIS tarafından Bronz statüsündeki ödüle layık görülmüştür” ifadesini kullandı. KOBİ’lerin dijital dönüşümü ve dezavantajlı grupların dijital becerileri Dezavantajlı grupların dijital becerileri ile KOBİ’lerin dijital dönüşümüne hız verileceğini bildiren Aktepe, “TBD olarak dezavantajlı grupların, özellikle kadınların ve çocukların bilişim alanına ilgilerini artırmak, dijital okur yazarlık kazandırmak ve dijital becerilerini arttırmaya yönelik projeleri yürütmekteyiz. Söz konusu projelerimizi belediyeler ile yaygınlaştırmayı planlıyoruz. Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan dijital dönüşüm teknolojilerinde, özellikle teknolojiyi kullanım kadar güvenli ve güvenilir olarak kullanımı da ön plana çıkmaktadır. Dezavantajlı gruplarda yer alan 9-18 yaş arasında yer alan çocuklara, yaş gruplarına göre bilgi-bilişim güvenliği ve sosyal medyanın güvenli kullanımı hakkında eğitimler ve 14-18 yaş grubunda yer alan çocuklar için yazılım geliştirme eğitimleri verilmesinin hem toplumun dijital olgunluk seviyesinin arttırılmasına, hem siber dirençliliğin sağlanmasına hem de girişimciliğin geliştirilmesine önemli kazanımlar sağlayacaktır. 2018 ve 2019 yılında olduğu gibi 2020 yılında da kodlama, ve siber zorbalık eğitimlerinin yanı sıra yapay zeka eğitimlerinin de verilmesini planlıyoruz. Ayrıca Türkiye'de yaklaşık 3,5 milyon işletme faaliyet gösteriyor. Bunların yüzde 99'unu küçük ve orta ölçekli işletmeler yani KOBİ’ler oluşturuyor. Bölgesel kalkınma aracı olarak önemli görevler üstlenen KOBİ’ler aynı zamanda ülke ekonomisinin de dinamik gücü olmaktadır. KOBİ’lerin yenilikçilik ve rekabet endekslerinin yükseltilerek, e-ticaret ve ihracat kapasitelerinin arttırılması için dijital dönüşümlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda 2017 yılından beri ticaret odaları, sanayi odaları, KOSGEB ve TİM işbirliği ile Ankara, İstanbul ve İzmir’de gerçekleştirmekte olduğumuz KOBİ’ler ve Bilişim Kongrelerini, TİM ile yapılan ek işbirliği ile 2020 yılında İzmit, Eskişehir ve Konya gibi değişik şehirlerde de gerçekleştirerek etkisinin imalat sanayi üzerinde yaygınlaştırılması ve e-ticaretin arttırılması planlanmaktadır” dedi. Dış Ticaret Diplomasisinin oluşturulmasının gerekliliği ve dijital ekonominin geliştirilmesinin önemine değinen Aktepe, “Ülkemizde yaklaşık sayıları dört bine ulaşmış yazılım firmalarının büyük çoğunluğu ürünlerini yurt dışında da pazarlayabilmek ve ihracat gerçekleştirebilmek istemektedir. Söz konusu firmalar arasında ve bu firmalar ile kamu kurumları arasında işbirliğinin güçlendirilmesine kümelenme çalışmalarına ek olarak rekabetçilik endekslerinin arttırılmasına yönelik diplomasi çalışmalarına ağırlık verilmesi çok önemlidir. Türkiye olarak dış ticaret diplomasisi oluşturmalıyız. TBD olarak bu konuda farkındalık oluşturulmasına yönelik faaliyetler yürütülmektedir. Kamuda kullanılmakta olan bilişim çözümlerinin yüzde 90’nına yakını yabancı menşelidir. Dijital dönüşümde kamuda ihtiyaç duyulan yazılım ve donanımların yerli ve özgün çözümler ile oluşturulması ve hızla kamuda kullanımının yaygınlaştırılması hem markalaşma hem de ihracata önemli kazanımlar sağlayacaktır. Bununla birlikte veriden değer yaratmak geleceği şekillendirmenin tek yoludur. Veri madenciliği, veri sahipliği, bilgi platformları, veri borsası, kamu kurumları arasında veri paylaşımı ve sınır ötesi veri paylaşımı TBD olarak önem verdiğimiz konuların başında geliyor. Ülke olarak kalkınma stratejimizin odak noktasını bilişim teknolojileri alanında daha donanımlı, daha yenilikçi ve girişimci bireyler ile dijital olgunluk seviyesi yüksek kurumlar oluşturmalıdır. TBD ‘Dijital Ekonomi ve Finans Odak Ekseni’ tarafından dijital ekonomi ve finans ile ilgili mevzuat, yeni nesil ödeme sistemleri, kayıt zinciri teknolojisi ve dijital ekonomide vergilendirme konuları üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Dijital ekonominin geliştirilmesine yönelik farkındalık oluşturulması amacıyla 2020 yılında yapılacak etkinlerimizde bu konular işlenecektir” diye konuştu. Son olarak TBD Yerli ve Milli Yazılım Çalışma Grubu Raporu’nun güncellendiğini söyleyen Aktepe, yerli ve milli teknoloji hamlesine ilişkin de şunları söyledi: “TBD olarak dijital dönüşüm teknolojilerinin özgün olarak milli kabiliyetlerle geliştirilmesini bir beka sorunu olarak görüyoruz. Bu kapsamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Milli Teknoloji hamlesini ve 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisini çok önemsiyoruz. KOBİ’lerin dijital dönüşümlerinin yerli ve milli çözümler ile oluşturulması hem maliyet etkinlik hem de sürdürülebilirlik hem de katma değer yaratılmasını sağlayacaktır. Diğer yandan siber güvenlik ürün, sistem, çözüm ve hizmetlerinin milli kabiliyetler ile özgün olarak geliştirilmesi, kritik altyapılarda kullanımının yaygınlaştırılması ulusal seviyede siber güvenlik kapasitesinin geliştirilmesine ve siber dirençliliğin arttırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır. TBD olarak bu konuda gerekli farkındalık çalışmaları yapılmakta ve karar vericiler ile bilgi paylaşımı yapılmaktadır. Yazılımda yerlilik ve milliliğin nasıl olması gerektiği, artı değer katkı oranları hesaplamaları, ürün ve hizmet kriterlerinin ve derecelendirme altyapılarının oluşturulması, teşvik destek mekanizmasının olumlu etkilerinin arttırılması, mevzuatın uygulanması, yeniden düzenlenmesi ve ihtiyaç duyulan genelgelerin çıkarılmasına yönelik olarak 2018 yılında hazırlanan ‘TBD Yerli ve Milli Üretim Raporu’ Türkiye Açık Kaynak Platformu Çalışmalarına uygun olarak TBD Yerli ve Milli Yazılım Çalışma Grubu tarafından güncellenmektedir. Bu konuda tüm ekosistem paydaşlarınca sağlanacak işbirliğinin önemini bir kez daha vurgulamak isteriz. Rapor tamamlandığında basın ve kamuoyu ile paylaşılacaktır.”
Editör: TE Bilisim