Yusuf KANLI Batu A�zuslu kim? Bir A�oAYumuz BurA�in Emingila��e bir yarA�AYma programA�ndan istifade ederek canlA� yayA�nda evlenme teklif etmesiyle duymuAYtuk adA�nA� 2016 yA�lA�nda. Bir sosyal medya platformunda fenomen olmuAY Redrofon takma adA�yla, haberim yoktu. Cesur tavA�rlarA�, net sorularA�yla dikkatimi A�ekmeye baAYladA� son zamanlarda. Neler sormadA� ki sosyal medya hesabA�nda yayA�nlanan mA?lakatlarA�ndaa�� a�?EAYinizi A?A� kelimeyle nasA�l anlatA�rsA�nA�z?a�?, a�?Gelecekteki kaynananA�za ne sA�ylemek istersiniz?a�? ya da a�?Sevgilinizden izin almadan, yapamayacaAYA�nA�z AYey nedir?a�? gibi A�etrefil a�?ailesela�? meseleler veya a�?Guli nedir?a�? gibi ya da bilhassa A�AYrencilerle KA�brA�s lehA�esine ne kadar sahip olunduAYunu A�lA�er ilginA� sorgulamalar yapA�ldA� bu mA?lakatlardaa�� Rum tarafA�na geA�miAY bu arkadaAYA�mA�z ve A�ok zor sorular sormuAY yaAYlA�sA�na gencine karAYA�sA�na A�A�kan RumlarA�n. a�?KA�zA�nA�z, oAYlunuz, kardeAYiniz bir KA�brA�slA� TA?rkA? sevse, onunla evlenmek istese ne dersiniz?a�? Zor soru deAYil mi? KA�brA�s TA?rkleri romantik, iyi niyetli, dA?nden razA� aAYka, sevgiye teslim olmayaa�� En azA�ndan imaj ve AYimdiye kadarki gA�rA?nA?AY oa�� Peki Rumlar? Cevaplar beni afallattA� desem abartmA�AY olmam. Hani Afrodit, yani aAYk tanrA�A�asA�nA�n adasA�ydA� ya KA�brA�s, hani Bafa��A�n kA�pA?klerinden doAYmuAYtu ya aAYk tanrA�A�asA�, palavra. Ne aAYk, ne meAYk. Varsa yoksa din, etnisite, ayrA�lA�k ve kA?ltA?rel farklA�lA�klar vurgulandA� Rumlarla yapA�lan mA?lakatlarda. HiA� olur muymuAY TA?rk ile evlilik. AAYk bir gA?n, A?A� gA?n falan sA?rer sonuA�ta HristiyanlA�k MA?slA?manlA�k, Rumluk TA?rklA?k mesele olur tartA�AYma A�A�karmA�AY. Kafa bu. Rum dA�ner dolaAYA�r farklA�lA�klarA�, KA�brA�s TA?rkA?nA? niye reddettiAYini anlatA�r. Yok ki adamlarda bizim Rum aAYA�AYA� uAYaklar AYartsA�z teslim olsunlar her haliyle. CevapladA� bir teyze. VurguladA� aAYka verdiAYi A�nemi. SonuA�ta geldi iAYin A�zetine, buyurdu acA�masA�zca anlam veremediAYini bir Rumun TA?rkle evlenmesinia�� Rumun TA?rkA? eAYit kabul etmemesi zaten KA�brA�s sorununun temeli deAYil mi? Ne diyor Nikos Anastasiades Efendi? HiA� olur muymuAY azA�nlA�AYA�n A�oAYunluAYa eAYit olmasA�, eAYit haklar talep etmesi. HiA� A�oAYunluk azA�nlA�kla eAYitlenebilir miymiAY? Ama, A�A�zA?m istiyormuAY. Federasyon istiyormuAY. KA�brA�s TA?rkleri hak ettikleri statA?yle KA�brA�s Cumhuriyetia��ne geri dA�nmeli, TA?rkiyea��yi reddetmeli imiAYler. NasA�l A�A�zA?m ama? Reddet TA?rkiyea��yi, kabul et azA�nlA�k statA?sA?nA? ve mutlu yaAYa A�oAYunluAYun tahakkA?mA?ndea�� Redrofon sosyal medya platformunda RumlarA�n mantalitesi sergilendi bir kez daha. Anastasiades her gA?n zaten sergiliyor faAYizan kafasA�nA�, AYirket kurar bir yaklaAYA�mla a�?Ne kadar sermaye payA�, o kadar ortaklA�ka�? deyip, KA�brA�s TA?rkA?ne azA�nlA�k haklarA� A�neriyor. A�AYte tam da bu nedenle Politis ile yaptA�AYA� mA?lakatta BaAYbakan YardA�mcA�sA� ve DA�AYiAYleri BakanA� Kudret A�zersaya��A�n a�?Politisa�? ile mA?lakatA� da, BaAYbakan Tufan ErhA?rmana��A�n aA�A�klamasA� da son derece A�nemli. Ne diyor ErhA?rman? a�?Anastasiadis, mA?zakere sA?recinin baAYlamasA�nA� AYu anda tercih etmediAYi yA�nA?nde bir mesaj veriyora�� Anastasiadis aslA�nda Crans Montanaa��da varA�lan noktanA�n A�ok A�ok gerisinde bir yerlerden, bir takA�m A�n AYartlar ileri sA?rmek kaydA�yla mA?zakere sA?recinin baAYlamasA�nA� AYu anda aslA�nda A�ok da tercih etmediAYi yA�nA?nde bir mesaj veriyor. a�� Anastasidisa��in yaptA�AYA� aA�A�klamalar gA�rA?AYme sA?recinin yeniden baAYlamasA� aA�A�sA�ndan yapA�cA� olduAYunun sA�ylenemez. a�� A�ne sA?rdA?AYA? AYartlara bakA�ldA�AYA�nda Anastasiadisa��in gA�rA?AYme sA?recinin baAYlamasA�na ilk adA�mda takoz koyduAYu gA�rA?lmektedir. A�leri sA?rdA?AYA? A�n AYartlar doAYrudan doAYruya kendi sA�yledikleriyle de A�eliAYiyor. Anastasiadis aslA�nda Crans Montanaa��da varA�lan noktanA�n A�ok A�ok gerisinde bir yerlerden, bir takA�m A�n AYartlar ileri sA?rmek kaydA�yla mA?zakere sA?recinin baAYlamasA�nA� AYu anda aslA�nda A�ok da tercih etmediAYi yA�nA?nde bir mesaj veriyor.a�? Bu sA�zleri ben sA�ylesem KA�brA�sa��taki a�?Ver kurtul be annema�? korosu beni linA� eder. Azener ElA�il her gA?nkA? kafasA�yla DoAYuAY Derya ise A?A�A?ncA? bardaktan sonra beni a�?FaAYist kafaa�? diye yerden yere vururlara�� Ne yapalA�m ki BaAYbakan ErhA?rman deyince, ses A�A�karamA�yorlar. Keza, bu ekip Politis mA?lakatA� nedeniyle A�zersaya��A� da muhakkak bir AYekilde eleAYtireceklerdir. Soruyor Politis muhabiri, a�?Crans Montanaa��da bA�rakA�lan yerden gA�rA?AYmeler devam edebilir mi?a�? Duyan da sanki pikniAYe gidilmiAY, her AYey normalmiAY ve AYimdi piknik sonrasA� tekrar gA�rA?AYmelere baAYlanacakmA�AY. Bu kadar da hafife alA�nmaz ki? Nitekim, vuruyor sazA�n teline A�zersay, ister anlasA�nlar ister anlamasA�nlara�� a�?KA�sA�r dA�ngA?ye dA�nA?AYen bir sA?rece dahil olmamA�z sA�z konusu deAYildir. MA?zakerelerin a�?kaldA�AYA� yera�?, aynA� zamanda mA?zakerelerin A�A�ktA?AYA? yerdir. AynA� sA?rece kaldA�AYA�mA�z yerden devam etmenin bir manasA� yoktur. Ama A�ok daha A�nemli bir nokta var: YalnA�zca sA?reA�te deAYil, aynA� zamanda KA�brA�s sorununun esasA�nda, A�zA?nde de ciddi bir sorun olduAYunu dA?AYA?nA?yorum. Bunu samimiyetle tartA�AYmadA�AYA�mA�z sA?rece herhangi bir yeni mA?zakere sA?reci bir kA�sA�r dA�ngA?den A�teye gitmez. Biz bunu istemiyoruz. Hem KA�brA�slA� TA?rkler hem de KA�brA�slA� Rumlar, siyasi eAYitliAYe dayalA�, iki kesimli iki toplumu federasyondan bahsediyor, ancak iki taraf aynA� cA?mleden, iki ya da ikiden fazla farklA� AYey anlA�yor. AynA� AYeyden bahsettiAYimizi dA?AYA?nA?yoruz, ancak gA?A� paylaAYA�mA�nA�, siyasi eAYitliAYin, karar almalara eAYit katA�lA�mA�n ve temsiliyetin anlamA�nA�, aynA� zamanda dA�nA?AYA?mlA? baAYkanlA�AYA� gA�rA?AYtA?AYA?mA?zde, bunun geA�erli olmadA�AYA� gA�rA?lmektedir. Durumu AYu AYekilde izah edebiliriz: Bir iliAYkiniz var ve karAYA�nA�zdaki kiAYiye bu iliAYkiye ciddi baktA�AYA�nA�zA� sA�ylA?yorsunuz, aynA� AYeyi karAYA�nA�zdaki kiAYi de sA�ylA?yor. Ancak siz a�?ciddi iliAYkidena�? evliliAYi anlarken, karAYA�nA�zdaki kiAYi bunu sadece bir tA?r arkadaAYlA�k olarak anlA�yor. Son 50 yA�ldA�r tekrarladA�AYA�mA�z o meAYhur cA?mleyi, A�A�zA?m AYekli konusundaki cA?mleyi hepimiz tekrar ediyoruz ama farklA� AYeyi anlA�yoruz. Liderlerin, BM Genel Sekreterinin istediAYi derin dA?AYA?nme dA�neminin ardA�ndan diyalog kurup tam da bunu konuAYmalarA� gerektiAYini dA?AYA?nA?yoruz. YalnA�zca sA?rece deAYil, A�ze iliAYkin bir diyalog kurulmasA� gerekir. KaAYA�dA�n dA�AYA�nda, pratikte de ortak parametrelere sahip miyiz? Burada mA?zakereye deAYil, ortak bir vizyonun, ortak bir anlayA�AYA�n olup olmadA�AYA�nA�n anlaAYA�lacaAYA� saAYlA�klA� bir diyaloAYa ihtiyaA� vardA�r.a�? Bu cevabA�n A�tesinde ne denebilir? Yine de aymaz bir AYekilde soruyor Politis muhabiri: a�?A�ki kesimli, iki toplumlu federasyon ilkelerinde temel bir anlaAYmazlA�k olduAYunu dA?AYA?nA?yor musunuz?a�? a�?Evet tam da bunu sA�ylA?yorum, aynA� AYeyi sA�yleyip farklA� AYeyler anlA�yoruz ve bu nedenle de A�A�zA?me dair farklA� beklentiler geliAYtiriyoruz. A�ki toplumdan da saAY ve sol cenahtan liderlerin katA�lA�mA� ile KA�brA�s sorununa iliAYkin olarak gerA�ekleAYtirilen mA?zakerelerde yaAYadA�AYA�m 12 yA�llA�k tecrA?bede edindiAYim izlenim budur. TaraflarA�n, amacA�nA�n A�zA?nA?, tek taraflA� belirleme imkan ve hakkA�na sahip olduklarA�nA� dA?AYA?nmA?yorum. BazA� zamanlar B PlanA�ndan sA�z ediliyor. Ben her zaman ortak bir B planA�na, yani A�A�zA?m konusunda hedef ne olursa olsun, A�A�zA?m modeli ne olursa olsun, gA?nA?n sonunda ortak bir iradeye ihtiyaA� duyduAYumuzu sA�ylA?yorum. KA�brA�slA� RumlarA�n, KA�brA�slA� TA?rklerin rA�zasA� olmadan, A�A�zA?m ile ilgili hedefin AYu ya da bu olduAYuna karar vermeleri imkansA�zdA�r. A�A?nkA? farklA� parametreler zemininde bir A�A�zA?m sA�z konusu olsa bile, herhangi bir A�A�zA?m iA�in, diAYer tarafA�n da rA�zasA�na ihtiyaA� vardA�r. Ortak vizyon olmazsa, o zaman ortaklA�k olmaz. Bu durumda status quo KA�brA�s Rum toplumunu rahatsA�z etmiyor. A�A?nkA? tanA�madA�AYA�mA�z KA�brA�s Cumhuriyetia��nin ve bugA?nkA? durumun devamA� dA?AYA?nA?lebilir. KA�brA�slA� TA?rkler iA�in status quo tahammA?l edilemezdir ve deAYiAYmesini istiyoruz. AdA�nA� ne koyarsak koyalA�m, bunun, ortak kabul gA�ren bir anlaAYma yoluyla olmasA�nA� istiyoruz. Ancak bu, bize ne A�nerirlerse A�nersinler, bunlarA� kabul edeceAYimiz anlamA�na gelmez.a�? Zor mirim, zor. KA�brA�s sorununun A�A�zA?mA? zor. EAYer modalite deAYiAYmez, siyasi eAYitlik temeli tesis edilmez ise, imkansA�z.