Çevre ve Şehircilik Bakanlığı desteğiyle Garanti Mortgage ve Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu'nun geliştirdiği "Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm Projesi", İstanbul'da İstanbul İnşaatçılar Derneği'nin (İNDER) öncülüğünde uygulanacak. Proje ile kat karşılığı konut inşası modeline daha hızlı ve nitelikli alternatif yöntemler kat sahiplerinin hizmetine sunuldu. "Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm Projesi" İstanbul'da düzenlenen basın toplantısıyla tanıtıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdür Yardımcısı Hikmet Haspolatlı, proje ile inşaat şirketlerinin imar artışı veya kendilerine düşecek ilave kat olmadığı için yapımını üstlenmeyi tercih etmedikleri binaların kentsel dönüşümünde, maliklerin kendi binalarını yapmaları veya yaptırmaları için gereken finansman ve koordinasyonun banka önderliğinde proje ortaklarıyla yürütüleceğini söyledi. Binalara kat ekleyecek olan imar artış olanağının şehirlerin yaklaşık yüzde 10 ile yüzde 20'si arasında olduğunu belirten Haspolatlı, binaların yeniden yapımı ile kentsel dönüşümün önemli kısmının "Anahtar Teslimi Kentsel Dönüşüm Projesi" ile gerçekleşeceğini aktardı. Haspolatlı, banka tarafından oluşturulacak finansman modelleri ve proje ortakları sayesinde yeniden yapım sürecinde inşaatçı ve daire sahibi açısından daha güvenilir bir sistem sağlanacağını söyledi. - "Müteahhit hak edişlerini bankadan alacak" Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay ise, Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu ile geliştirdikleri projenin kentsel dönüşümde sürat kazanılmasını sağlayacak bir yapıda olduğunu söyledi. Atay şöyle konuştu: "Eski ve riskli yapıların kentsel dönüşümü için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın himayesinde 'Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm Projesi'ni başlattık. Sektörün önde gelen sivil toplum kuruluşları Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu ve İNDER'le bir araya gelerek, kentsel dönüşümde banka odaklı bir organizasyon yapısı oluşturduk. Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılarak yeniden yapımı planlanan binaların, inşaat maliyetinin karşılanabilmesi için, proje kapsamında oluşturulan 3 modele uygun finansman uygulamaları yarattık. Sistemin kısa süre içinde ilgi göreceğine, tüm tarafların menfaatini gözeten, güvenilir sonuçlara ulaşılmasına katkıda bulunacağına inanıyoruz." Atay projenin 3 farklı modeline ilişkin şunları aktardı: "Temelde 3 modelimiz var. Birinci model, ek yapılaşma, imar hakkı olan binalarda ilave katların inşaatı yapma karşılığı müteahhide verilerek yapılması. Bu modelde tüm organizasyon ve finansman inşaatçılar tarafından yapılıyor. İkinci model; hiçbir ek kat, imar hakkının olmadığı binaların para karşılığı inşaatçılara yaptırılması. Burada ise finansmanı daire sahipleri üstleniyor. Üçüncüsü ise karma bir model ki bir binada ilave yapılacak bir kat hakkının inşaatı yeniden yapma maliyeti ve inşaatçı karını karşılamadığı durumları kapsıyor. Bu gibi hallerde bina ve ilave katın yapım masraflarının bir kısmı malikler tarafından finanse ediliyor. - "Hak sahipleri açısından daha güvenilir bir sistem oluşturulacak" "Anahtar Teslim Kentsel Dönüşüm Projesi" ile binayı yeniden yapacak inşaat şirketinin, inşaat yapım bedeline karşılık gelen hakedişleri bankadan alacağını anlatan Atay, kentsel dönüşüm süreci içindeki aşamaların proje ortakları aracılığıyla çözümlenebileceğini söyledi. Evlerini yenilemek isteyen hak sahiplerinin, başlatılan kentsel dönüşüm süreci sonunda yeni dairelerini anahtar teslim alabileceğini belirten Atay, proje sayesinde, inşaat firmaları ve hak sahipleri açısından daha güvenilir bir sistem oluşturulacağını kaydetti. - "Güvenilir müteahhitlerden bir havuz oluşturacağız" İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım da projenin pilot uygulamanın yapılacağı İstanbul'da İNDER öncülüğünde uygulanacağını belirterek, diğer şehirlerde ise uygulayıcıların yerel müteahhit ve inşaatçı dernekleriyle beraber saptanacağını aktardı. Proje ile eski binalarda ikamet eden hak sahiplerinin finansman tarafında Garanti Mortgage'dan destek alma ve İNDER müteahhitleriyle evlerini yenileme imkanı bulacağını anlatan Durbakayım, proje kapsamında üyelerini, kat karşılığı yerine para karşılığı inşaat yapma sürecine yönlendireceklerini kaydetti. Durbakayım, pilot il İstanbul'un ilçelerinde güvenilir müteahhitlerden oluşan bir havuz sistemi geliştireceklerini de söyledi. Durbakayım 1999 depreminden bu yana konut inşasında bir arpa boyu yol alınabildiğini belirterek, bu yapının gelecek vadettiğini söyledi. Durbakayım şu bilgileri aktardı: "1999 depreminden sonra inşaat sektöründe ortaya çıkan en önemli kavram güven oldu. Can güvenliği için depreme dayanıklı bina, mal güvenliği için ise taahhütlerini yerine getiren ve kat malikini mağdur etmeyen müteahhit tanımları ön plana çıktı. Son 16 yılda yaşadığımız deneyimler konut yapımının sadece ve sadece işi müteahhitlik olanlar tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Kendi yaptığı binaya çürük raporu alan veya emsal proje deneyimi olmayanların insanları tekrar mağdur etmesini istemiyoruz." - "Kötü konut stokunun sorumluları kuralsız ve art niyetli müteahhitlerdir" Niteliksiz iş yapan müteahhitlerin sektörü güven sorununun içine soktuğunu belirten Durbakayım, "Şu anda 120 bine yakın müteahhitten söz ediliyor Türkiye'de. Bazı müteaahhitler kendi yaptığı binalara çürük raporu alarak aynı binayı yeniden yapmaya çalışıyorlar. Mesleğini hakkıyla yapan müteahhitleri tenzih ederek söylüyorum, bu insanların içi rahat mı? Hiç mi iç muhasebelerini yapmıyor bu insanlar? Kötü konut stokunun sorumluları kuralsız ve art niyetli müteahhitlerdir" diye konuştu. Nazmi Durbakayım, bir soru üzerine vatandaşın 100 metrekarelik ortalama bir ev için metrekareye aşağı yukarı 2 bin lira ödeyeceğini aktararak, "Devletin kentsel dönüşüm alanındaki destekleri yoğunlaştı artık. Dönüşümlerin gerçekleşmesi için inşaat metrekaresinin maliyeti artı müteahhidin karı söz konusu olacak. Bu proje ile müteahhit de girecek işe çünkü alacağını bankadan alacak, 'sattım satamadım' kaygısı olmayacak. Hızlı hızlı nitelikli inşaatlar, yeni projeler olacaktır diye düşünüyoruz. Müteahhit cüzi karlarla çalışacak ama çok çalışacak. Büyük bir sinerji yakalamayı hedefliyoruz" ifadelerini kullandı. - "Kentsel dönüşümün organizasyon yapısı değişecek" Projenin geliştiricisi Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr.Gürsel Öngören de kurdukları bilgi ve iletişim ağıyla, daire sahipleri arasındaki uzlaşma sürecinde hukukçular ve arabulucular vasıtasıyla halka destek vereceklerini belirtti. Öngören şunları kaydetti: "Projeyle, eski bina yenilemede mevcut olan organizasyon yapısı değişecek. banka önderliğinde proje ortaklarıyla yürütülecek. Proje ile, bankaya telefon edip süreci başlatan hak sahipleri, sürecin sonunda anahtar teslim olarak evlerini almalarını sağlayacak. Bir başka önemli konu ise hak sahipleri arasında ortak çıkarlara dayalı bir uzlaşmanın sağlanması. Halen, müteahhitlerin cazip bulmadığı binalarda bu uzlaşmayı yönlendirecek kimse yok. Bundan böyle müteahhit ve hak sahipleri, banka önderliğinde proje ortaklarıyla , ortak çıkarları doğrultusunda uzlaşmaya yönlendirilecek."