Türkiye genelinde etkili olan don felaketi, tarım sektöründe büyük hasara yol açtı. Meyve, sebze ve hububat ürünlerinde ciddi verim kaybı yaşanırken, doğayla birebir çalışan arıcılık sektörü de felaketten en ağır darbeyi alan alanlardan biri oldu.
Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin, geçtiğimiz günlerde yaşanan don felaketinin arıcılık sektöründe yarattığı büyük kayıpları değerlendirdi. İklim değişikliği, beslenme sorunları ve geciken destekler nedeniyle arı ölümleri artarken, Türkiye’nin bal üretiminde de düşüş yaşandığı belirtildi.
“Bal üreten ülke krize mi sürüklenecek?”
Don felaketiyle büyük darbe alan arıcılık sektörü, desteklerin gecikmesi ve artan maliyetler nedeniyle krizin eşiğinde. Kışın beslenemeyen arılar don felaketiyle beraber arı ölümlerinin artmasına yol açtı. Hasar tespitlerinin henüz tamamlanamadığını ifade eden Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin, bal üretiminde dünya lideri konumunda olan Türkiye’nin liderliğinin iç ve dış pazarda tehlikede olduğunu açıkladı.
Türkiye’nin pek çok bölgesini etkisi altına alan don felaketi, en büyük zararı arıcılık sektörüne verdi. Şahin, felaketin ardından sektörde yaşanan sorunları ve çözüm çağrılarını değerlendirdi. Arıcılık sektörünün, iklim değişikliği ve ekonomik kriz karşısında destek beklediğini ifade eden Şahin, bal üretiminin doğanın dengesine bağlı olduğunu ancak tedbir ve desteklerle üreticinin korunabileceğini belirtti.
Kışlatma dönemi şekersiz geçti
Şahin, arıcıların erken baharda darbe aldığını ve geciken desteklerin sektördeki krizi derinleştirdiğini söyleyerek, arıcıların geçen yıldan bu yana kışlatma döneminde ciddi şekilde şeker sorunu yaşadığını da dile getirdi. Şahin, “Arıların kışın hayatta kalabilmesi için kristal toz şeker ile beslenmesi gerekiyor. Bu sene artan maliyetler ve geciken destekler nedeniyle arılarımız beslenemedi. Don, zaten kış aylarında beslenemeyen arıların erken baharda ölmelerine neden oldu. Arıcılık doğayla birebir bağlı bir üretim modeliyle yapılıyor. Arılar dışarıda gezer, nektar ve polen toplar. Meyve çiçekleri dondu, arılar bu durumdan doğrudan etkilendi. İklim değişiklikleri nektar kalitesini ve enzim değerlerini doğrudan etkiliyor. Bu da balın verimini ve kalitesini düşürüyor. Ancak bu felaketten önce zaten arıcılar destek alamadığı için kışın arıları besleyemedi. Daha önce arıcıya indirimli şeker veriliyordu. Şimdi şekerin kilosu 35 lirayı buldu. Kovan başına kışın 15-20 kilo şeker gerekiyor. Arıcı arısını besleyemedi, şimdi ciddi arı ölümleri yaşanıyor” dedi.
Destekler gecikti, üretici isyanda
Normal şartlarda Şubat ayında verilmesi gereken desteklerin Nisan ayı itibarıyla hâlâ ödenmediğini ifade eden Şahin, “Bu destekler verilmeden üretici nasıl ayakta kalsın? Arıcılar yılda 20 bin kilometre yol yapıyor. Mazot desen ayrı dert. Gezgin arıcılık çökerse, bu sektör krize girer” sözlerine yer verdi.
Don, gelişen kolonileri yok etti
Şahin, Mart-Nisan aylarının arıcılıkta en kritik dönem olduğuna dikkat çekerek, “Don öncesi dokuz çerçeveye kadar gelişmiş arılar vardı. Don felaketi her şeyi sıfırladı. Muğla’da kar ve don yaşandı, bu daha önce görülmemiş bir şey. Arılar gelişmeden Anadolu’ya nasıl göç etsinler? Bu yolculuğu sağlıklı bir şekilde nasıl yapsınlar?” ifadelerini kullandı.
Bal üretimi düştü, çözüm destek ve önlem
Bir zamanlar yıllık 120 bin ton bal üreten Türkiye’nin, üretiminin 80 bin tona düştüğünü söyleyen Şahin, “İklim değişikliği, yetersiz destekler ve yanlış politikalarla bu sektör çöker. Türkiye’de üretilen balın yüzde 40’ı çam balı. Çiçek ve kestane balında da önemli bir konumdayız. Dünya genelinde 20 arı ırkı var biz bunun altısına sahibiz. Arı ırkı ve biyolojik çeşitlilikle çok zenginiz ama bu değeri korumalıyız” dedi.
“Politika değil uygulama istiyoruz”
Ziya Şahin, sektördeki üretici kaygısını da özetleyerek, “Geçmişte destekler zamanında verilirdi, bu yıl büyük bir belirsizlik var. Mayıs destekleri yapılacak mı? Bu sektörde örnek politikalar üretiyoruz ancak bunları uygulamaya geçiremiyoruz. Politika değil uygulama istiyoruz. Bu şartlar altında arıcı üretimden vazgeçebilir” diye konuştu.
