El Kaide davası sanığı Halis Bayancuk’un (kamuoyunda bilinen adıyla Ebu Hanzala) uzun süren tutukluluğu nedeniyle açtığı tazminat davasının reddiyle ilgili yaptığı bireysel başvuruda, Anayasa Mahkemesi önemli bir hak ihlali kararı verdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Bayancuk’un tutukluluğun makul süreyi aştığı iddiasıyla Bakırköy 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ne açtığı 1.000 TL tutarındaki manevi tazminat davası, ceza yargılamasının henüz sonuçlanmadığı gerekçesiyle esastan incelenmeden reddedilmişti.
Tazminat talebini reddeden ilk derece mahkemesinin kararına karşı yapılan istinaf başvurusu da sonuçsuz kalmış, başvuru İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından reddedilmişti.
Bu gelişmeler üzerine Halis Bayancuk, AYM’ye başvurarak adil yargılanma hakkı ile kişi özgürlüğü ve güvenliği haklarının ihlal edildiğini ileri sürdü.
AYM: “Mahkemeye erişim hakkı ihlal edildi”
Anayasa Mahkemesi, başvuruyu değerlendirerek oy birliğiyle hak ihlali kararı verdi. Kararda, tutukluluğun makul süreyi aştığı gerekçesiyle açılan tazminat davasının, "ceza yargılamasının devam ettiği" gerekçesiyle esasa girilmeden reddedilmesinin Anayasa’ya uygun bir yasal temele dayanmadığı belirtildi.
AYM, bu durumun mahkemeye erişim hakkına yönelik açık bir müdahale olduğunu ve bireyin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini vurguladı.
“Sınırlandırmalar Anayasa’ya uygun olmalı”
Mahkeme kararında ayrıca mahkemeye erişim hakkının mutlak bir hak olmadığı, ancak bu hakkın sınırlandırılmasının Anayasa'nın 13. maddesinde yer alan ölçülülük ve kanunilik ilkelerine uygun olması gerektiği ifade edildi.
Karar mahkemeye gönderildi
Anayasa Mahkemesi, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılmak üzere Bakırköy 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine hükmetti.
Ne Olmuştu?
Halis Bayancuk, El Kaide ile bağlantılı olduğu iddiasıyla çeşitli davalarda yargılanmış ve uzun süre tutuklu kalmıştı. Açtığı tazminat davasında tutukluluğun "makul süreyi aştığı"nı savunan Bayancuk’un talebi, ceza yargılaması devam ettiği gerekçesiyle reddedilmişti.
