ANKARA - Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, “Kasım ayında Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan istifasıyla birlikte Türkiye’nin basın ve ifade özgürlüğü alanında maalesef uzun zamandır endişe duyduğumuz tabloyu gün yüzüne çıkardı” dedi. Bilgin, Kasım ayında Berat Albayrak’ın sürpriz şekilde sosyal medya aracılığıyla istifasını duyurmasının ardından 24 saati aşkın süreç boyunca bunun kamu sorumluluğuna sahip TRT ve Anadolu Ajansı’nın yanı sıra hükümete yakın veya eleştirel yaklaşan medya kuruluşlarınca haberleştirilememesini, basının bağımsızlığı ve haber yapma hürriyetinde nasıl bir cendere yaşandığını yeniden ortaya koyduğunu söyledi. Bilgin, Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın (ÖiB) programı kapsamında yayımlanan Kasım 2020 raporuna ilişkin yazılı açıklamasında, Türkiye’de demokrasiye hizmet edecek ana akımdan söz edilememesi nedeniyle artık halkın haber alma hakkı açısından “kriz durumu” yaşandığını işaret etti. Kasım ayındaki gelişmeleri anımsatan Bilgin, Albayrak’ın istifasıyla ilgili AKP’li isimlerce yorumlar da yapılmasına rağmen Cumhurbaşkanlığınca herhangi bir açıklama yapılmadığı için TRT ile Anadolu Ajansı başta olmak üzere ulusal ajanslar ve hükümete yakın yaygın medya kuruluşlarınca haberleştirilmediğini kaydetti. Bunun özellikle sosyal medya takibi olanağı olmayan Türkiye’nin önemli bir kesimini Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğunda boşluktan habersiz bıraktığını söyleyen Bilgin, “Ne yazık ki yaygın medyada AKP Parti Sözcüsü Ömer Çelik’in canlı yayımlanan basın toplantısına değin Albayrak’ın istifasından söz edilmemesinin gazetecilik mesleğiyle kesinlikle bağdaşmamıştır” dedi. Bilgin “Bu arada Albayrak’ın istifasının Associated Press, Reuters ve AFP yanı sıra Türkçe haber içeriği üretici uluslararası medya kuruluşlarınca haberleştirildiğini hatırlatarak “Bu durum ülkedeki haber alma krizinin göstergesidir. Albayrak olayı medyadaki krizin ilanıdır” dedi. TBMM’de Türkiye’nin 2021 yılı bütçe görüşmeleri başlamışken, yasama gündeminde meslek örgütlerince yapılan tüm çağrılara rağmen hayal kırıklığı yaratan bir düzenlemeye imza atıldığını söyleyen Bilgin, ÖiB Kasım ayı raporunda detaylarına yer verildiği üzere “İktidar partisi Adalet ve Kalkınma Partisi’yle yürütülen tüm müzakerelere rağmen yıpranma hakkında basın kartı taşımayan/taşıyamayan gazetecileri dışlayıcı tutumdan geri adım attırılamadı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın görüşü doğrultusunda, gazetecilere, meslektaşlarımıza ‘yıpranma hakkı’ ile beş yıl erken emekli olmalarını sağlayan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda kamuoyunda yıpranma hakkı düzenlemesi olarak bilinen ‘fiili hizmet süresi zammı” düzenlemesi yalnızca basın kartı sahipleri için uygulanacak şekilde yasalaştı” bilgisini paylaştı. ÖİB programı bünyesinde yayımladığımız raporlarımız ile ay ay medya sektöründe özellikle yerel basında yaşanan ekonomik olumsuzluklara dikkat çekildiğini söyleyen Gazeteciler Cemiyeti başkanı, “Yerel basında son iki yılda küçülme, birleştirme gibi gelişmeler raporlarımızda not edildi. Kasım ayında da maalesef Muş’tan kötü haber geldi. Muş’un sekiz gazetesi birleşerek iki gazete altında yayınlarına devam etme kararına vardı. Bir yandan döviz kuru ve enflasyon artışı gibi ekonomi kaynaklı olumsuzluklar yerel basınımızı Muş örneğindeki gibi kararları almaya zorluyor. Bir yandan da Basın İlan Kurumu (BİK) yazılı medya kuruluşlarını temel gelir kaynakları bakımından ‘hükümet kontrolü’ baskısıyla karşı karşıya bırakıyor” diye konuştu. Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bilgin, hükümet cephesinden “yargı reformu” başlığı altında açıklamalar yapılmaya devam edilmesine karşın ÖiB Kasım ayı raporunda açıkça görülebileceği gibi gazeteciler aleyhine yargılama süreçlerinde olumlu yönde değişiklik görülmediğini ifade etti. Haziran’dan beri tutuklu OdaTV Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız’ın yurt dışı çıkış yasağıyla serbest bırakılması gibi çok az olumlu gelişme not edilebildiğini belirten Bilgin, ÖiB Kasım raporunda “İleri Haber eski Genel Yayın Yönetmeni Onur Emre Yağan ve sendika.org editörü Ali Ergin Demirhan hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ suçlamasıyla hapis cezalarına hükmedildi. Van’da Osman Şiban ve yaşamını yitiren Servet Turgut’un gözaltındayken helikopterden atıldıkları iddialarını haberleştiren MA muhabirleri Adnan Bilen ve Cemil Uğur ile JinNews muhabiri Şehbiran Abi ve gazeteci Nazan Sala’nın serbest bırakılması içinse Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunuldu. Kasım ayında ayrıca Sözcü yazarı Yılmaz Özdil hakkında 10 Kasım 2017’de o dönemki Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar ile ilgili ifadelerinden dolayı beş ay hapis cezasına karar verildi. Gazeteci Melis Alphan hakkında 2015 Diyarbakır Nevruz kutlamalarında çekilmiş bir fotoğrafı sosyal medyada paylaştığı gerekçesiyle ‘terör propagandası yapmak’ suçundan soruşturma açıldı. Bu çerçevede, yılın başından bu yana gözaltında veya tutuklu ve hükümlü olarak hep 80’den fazla gazeteci hapiste iken, Kasım ayında hapisteki gazeteci sayısı bu yıl ilk kez 70’in altına indi. Kasım ayı itibarıyla hapiste 41’i hükümlü ve 28’i gözaltında veya tutuklu olarak toplam 69 gazeteci bulunmaktaydı” bilgilerini paylaştı. Demokrasilerde olmazsa olmaz toplumsal ve siyasi muhalefet açısından ifade özgürlüğü sıkıntısı yaşanmaya devam ettiğini söyleyen Bilgin, örneğin Kasım ayında Doğru Parti Genel Başkanı Rıfat Serdaroğlu’nun gözaltına alınması gerekçesinde olduğu üzere pek çok isim aleyhine “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla adli işlemler yürütüldüğünü dile getirdi. Bilgin, “Kasım ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın göreve başladığı 2014-2019 arasında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ suçlamasından 63 bin 41 kişiye dava açıldığı açıklandı. Bu davalarda dokuz bin 554 kişi mahkûm oldu. Sadece 2019 yılında hakaretten, 36 bin 66 kişi kovuşturmaya uğradı, bunlardan 12 bin 298’i de açılan davalarda yargılanırken, üç bin 831 kişi ceza aldı. Oysa 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in döneminde ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ suçlamasından 163 kişiye dava açılırken, 11.Cumhurbaşkanı Abdullah Gül döneminde ise 848 kişiye dava açıldığı açıklandı” dedi. ÖiB Kasım 2020 raporuna ve geçmiş aylara ilişkin raporlara ise, www.gazetecilercemiyeti.org.tr, www.pressforfreedom.org ve media4democracy.org internet adreslerinden ulaşabilirsiniz.