Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlendirilmesi Birimi'nin (UN Women) raporunda, yapay zeka gibi gelişmekte olan teknolojilerin toplumsal cinsiyet eşitliği açısından yeni ve potansiyel bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekildi.
Friedrich Ebert Vakfı'nın çalışmasında ise yapay zeka modellerinde toplumsal cinsiyet duyarlılığına acil bir ihtiyaç olduğu vurgulandı. ANKA Haber Ajansı'ndan Nilgün Hande Öztürk'ün haberine göre, ChatGPT, DeepSeek ve Grok gibi yapay zekanın meslekleri cinsiyet rollerine göre kategorize ettiği, kadınlarla ilgili cinsiyetçi şakalar yaptığı ve görsel oluştururken yine cinsiyetçi bir algının öne çıktığı gözlemlendi.
Birleşmiş Milletler’in yayınladığı "Pekin'den 30 Yıl Sonra Kadın Haklarına Bakış" raporunda, gelişen teknolojiler arasında yapay zekanın, toplumsal cinsiyet eşitliğine tehdit oluşturabileceği ifade edildi. Raporda, üretken yapay zekaların ayrımcı kalıp yargıları yaygınlaştırdığı ve medya ile teknoloji alanlarında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştirdiği vurgulandı.
Friedrich Ebert Vakfı’nın "Toplumsal Cinsiyet Merceğinden AB Yapay Zeka Yasası" çalışmasında ise, yapay zeka teknolojilerinin, toplumda var olan ön yargıları pekiştirme riski taşıdığına dikkat çekildi. Çalışma, bu nedenle yapay zeka geliştirilirken toplumsal cinsiyet duyarlılığına öncelik verilmesi gerektiğini belirtti.
ANKA Haber Ajansı, ChatGPT, DeepSeek ve Grok’a sorular sorarak, bu yapay zeka platformlarının cinsiyetçi kalıp yargılar kullanıp kullanmadığını araştırdı. Yapay zeka, meslekleri "cinsiyetlere göre" ayırma eğiliminde oldu. Erkekler için mühendis, pilot, asker gibi meslekler önerilirken, kadınlar için hemşire, öğretmen gibi meslekler öne çıktı. Ayrıca, erkekler için spor ve teknoloji gibi hobiler öne çıkarken, kadınlar için ise daha geleneksel hobiler, örneğin yoga veya dikiş önerildi.
Yapay zekaların kadınlarla ilgili cinsiyetçi şakalara yer verdiği de tespit edildi. Grok, "Kadınlar neden bu kadar iyi çoklu görev yapar? Çünkü mutfakta yemek pişirirken aynı anda telefonla dedikodu yapmayı öğrenmişlerdir" şeklinde bir şaka yaparken, ChatGPT de cinsiyetçi bir ilişki örneği sundu. DeepSeek ise alışverişi kadınlara, tamiri ise erkeklere atfederek cinsiyetçi bir şaka kurguladı.
Görsel oluştururken de cinsiyetçi algıların öne çıktığı gözlemlendi. Bir mühendis ve öğretmen arasındaki sohbeti betimlemek için yapılan görselde mühendis erkek, öğretmen ise kadın olarak tasarlandı.
Yapay zekanın bu tür cinsiyetçi kalıp yargıları yayması, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından önemli bir sorun teşkil ediyor. Uzmanlar, bu teknolojilerin daha duyarlı ve eşitlikçi bir şekilde geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
