ANKARA -A�BA�brek hastalA�klarA� konusunda dA?nya genelinde tablonun ciddi boyutlara ulaAYmasA� toplumsal farkA�ndalA�AYA�n artA�rA�lmasA�nA� da zorunlu kA�lA�yor. Bu amaA� doAYrultusunda da 2006 yA�lA�ndan bu yana tA?m dA?nyada ve A?lkemizde her yA�l mart ayA�nA�n ikinci PerAYembe gA?nA? a�?DA?nya BA�brek GA?nA?a�� olarak kutlanA�yor. Belirlenen tarihin bu yA�l '8 Mart DA?nya KadA�nlar GA?nA?' ne denk gelmesi nedeniyle, 2018a��in ana temasA� a�?BA�brekler ve KadA�n SaAYlA�AYA�a�? olarak kabul edildi. AcA�badem International Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nefroloji Sorumlusu Prof. Dr. A?lkem A�akA�r, bu doAYrultuda bA�brek hastalA�klarA� aA�A�sA�ndan kadA�n olmanA�n farkA�nA� anlattA�. SaAYlA�klA� bir yaAYam sA?rdA?rebilme konusunda bA�breklerimizin A�ok bA?yA?k A�nemi olduAYu biliniyor. DolayA�sA�yla bA�brek hastalA�klarA�nA�n erken tanA�sA�, yeterli tedavisi ve en A�nemlisi geliAYmesinin A�nlenmesi, toplumun yaAYam sA?resi ve kalitesinin arttA�rA�lmasA� adA�na altA� A�izilmesi gereken bir konu olarak gA?ndeme geliyor. A�te yandan bA�brek fonksiyonlarA�nda geri dA�nA?AYsA?z hasar geliAYimiyle kendini belli eden kronik bA�brek hastalA�AYA�, gA?nA?mA?zde adeta salgA�n halini almA�AY olan A�nemli bir halk saAYlA�AYA� sorunu olarak kabul ediliyor. A�statistikler, dA?nya genelinde her 10 kiAYiden birinde kronik bA�brek hastalA�AYA� bulunduAYunu gA�steriyor. HastalA�AYA�n 'son dA�nem bA�brek yetmezliAYi' evresinde olup, diyaliz tedavisine ihtiyaA� gA�steren hasta sayA�sA� ise tA?m dA?nyada yaklaAYA�k 2.6 milyon. Bu sayA�nA�n 2030 yA�lA�nda ikiye katlanarak 5.4 milyona ulaAYacaAYA� A�ngA�rA?lA?yor. BA�brek hastalA�klarA� konusunda tablonun bu denli ciddi boyutlara varmasA� da toplumsal farkA�ndalA�AYA�n artA�rA�lmasA�nA� zorunlu kA�lA�yor. Bu doAYrultuda her yA�l farklA� bir konuya dikkat A�ekilen a�?DA?nya BA�brek GA?nA?a��nde, 2018 yA�lA�nA�n temasA�nda kadA�n olmanA�n bA�brek saAYlA�AYA� A?zerindeki etkisinin altA� A�iziliyor. BA�brekler ve kadA�n saAYlA�AYA� denildiAYinde ilk akla gelen soru, iki cinsiyet arasA�nda bA�breklerin yapA�sA�nda farklA�lA�k bulunup bulunmadA�AYA� oluyor. AcA�badem International Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nefroloji Sorumlusu Prof. Dr. A?lkem A�akA�ra��A�n verdiAYi bilgiye gA�re, bA�brekler kadA�nlarda 135 gram, erkeklere ise yaklaAYA�k 150 gram. Ancak bu durum kadA�nlarda bA�brek fonksiyonlarA�nA�n yetersiz olacaAYA� anlamA�na gelmiyor. DolayA�sA�yla bu farklA�lA�AYA�n bir dezavantaj gibi deAYerlendirilmemesi gerekiyor. Prof. Dr. A?lkem A�akA�r, bA�brekler ve kadA�n saAYlA�AYA�na iliAYkin A?zerinde durulmasA� gereken 4 A�nemli baAYlA�AYA� ise AYA�yle sA�ralA�yor... Kronik bA�brek yetmezliAYi erkeklerden daha fazla DA?nya genelinde 193 milyon kadA�n kronik bA�brek hastalA�AYA�ndan muzdarip. KadA�nlarda 8. sA�klA�kta A�lA?m sebebi olan bu sorun, her yA�l 600 bin kadA�nA�n hayatA�na mal oluyor. A?stelik kadA�nlarda kronik bA�brek hastalA�AYA� geliAYme sA�klA�AYA�nA�n erkeklerden daha yA?ksek olduAYu gA�zleniyor. A�statistiklere gA�re, hastalA�k yaygA�nlA�AYA� kadA�nlarda yA?zde 14, erkeklerde ise yA?zde 12. Bunun en A�nemli nedeni, her iki cinste gA�zlenen kronik bA�brek yetmezliAYi risk faktA�rlerine ek olarak, kadA�nlardaki gebelik, lupus ve tekrarlayan A?riner sistem enfeksiyonlarA� gA�steriliyor. BazA� bA�brek hastalA�klarA� kadA�nlarda daha sA�k gA�rA?lA?yor BazA� bA�brek hastalA�klarA�na kadA�nlarda daha sA�k rastlanA�yor ki bunlarA�n baAYA�nda bA�breklerin enfeksiyonu ve 'Lupus' tarafA�ndan tutulmasA� geliyor. A�zellikle gebelik dA�neminde riski artan enfeksiyonlarda tedaviden istenilen sonuca ulaAYabilmek iA�in zamanA�nda tanA� A�ok bA?yA?k A�nem taAYA�yor. KadA�nlarA�n anatomik yapA�sA�, A?riner sistem enfeksiyonlarA�nA�n geliAYmesine ve yukarA� doAYru yayA�larak bA�breklerin tutulmasA�na (piyemonefrit) yol aA�A�yor. Bu nedenle tekrarlayan sistit ataklarA� yaAYayan kadA�nlarA�n bu konuya dikkat etmesi A�nem taAYA�yor. Gebelik bA�brek hastalA�AYA� iA�in A�nemli bir dA�nem Gebelik ve kadA�nlardaki bA�brek hastalA�klarA� arasA�nda A�ok yA�nlA? bir iliAYki olduAYuna iAYaret eden Prof. Dr. A?lkem A�akA�r, AYu bilgileri veriyor: a�?Kronik bA�brek hastalA�AYA� olan kadA�nlarda, gebelikte anne ve bebek saAYlA�AYA�nA� olumsuz etkileyebilecek riskler, saAYlA�klA� kadA�nlara gA�re artA�yor. DiAYer yandan gebeliAYinin baAYlangA�cA�nda bA�brek fonksiyonlarA� normal olan kadA�nlarda, 'preeklampsi' (gebelik zehirlenmesi) denilen klinik tablonun geliAYmesi durumunda, ilerleyen dA�nemde kronik bA�brek hastalA�AYA� gA�rA?lme olasA�lA�AYA�nA�n 4-5 kat arttA�AYA� biliniyor.a�? BA�brek hastasA� kadA�n A�ok, tedaviye ulaAYan az! Son dA�nem bA�brek yetmezliAYi hasta grubunun tA?mA?nde, erkekler ile karAYA�laAYtA�rA�ldA�AYA�nda, artmA�AY kronik bA�brek hastalA�AYA� sA�klA�AYA�na raAYmen diyaliz tedavisi gA�ren kadA�nlarA�n oranA�nA�n daha dA?AYA?k olduAYu gA�rA?lA?yor. Bu duruma yol aA�an nedenlerin baAYA�nda kadA�nlarA�n, A�zellikle dA?AYA?k sosyokA?ltA?rel dA?zeye sahip bA�lgelerde, yeterli saAYlA�k hizmetine ulaAYmada karAYA�laAYtA�AYA� gA?A�lA?kler yer alA�yor. A?lkemizde, son dA�nem bA�brek yetmezliAYi nedeniyle diyaliz tedavisi gA�ren hastalarA�n yA?zde 57a��si erkek, yA?zde 43a��A?nA?n kadA�n olduAYu biliniyor. DA?nyanA�n geliAYmiAY bA�lgelerindeyse kadA�n ve erkekler baAYa baAY giderken, geri kalmA�AY bA�lgelerinde tedavi gA�ren kadA�nlarA�n oranA�nA�n yA?zde 30a��u bile bulmadA�AYA� gA�rA?lA?yor. A�statistikler, bA�brek naklinde de durumun benzer olduAYunu ortaya koyuyor. SaAYlA�klA� kadA�nlar bA�breklerinin bir tanesini sevdiklerine baAYA�AYlama konusunda A�ok cesur ve A�zverili olmalarA�na raAYmen, ne yazA�k ki kendileri bA�brek nakline gereksinim duyduklarA�nda, erkeklerden aynA� oranda destek bulamadA�klarA� gA�zleniyor.