Çinli bilim insanları, “yapay güneş” olarak adlandırılan nükleer füzyon teknolojisinde önemli bir eşiği daha geride bıraktı. Sıçuan eyaletinde yer alan Çıngdu kentindeki "Huanliu-3" (HL-3) adlı deneysel reaktör, Güneş'tekine benzer koşulları oluşturarak rekor sıcaklıklara ulaştı.
Çin devlet televizyonu CCTV'nin aktardığı bilgilere göre HL-3, iyon sıcaklığında 117 milyon dereceye, elektron sıcaklığında ise 160 milyon dereceye çıkarak “çifte 100 milyon derece” hedefini aşmayı başardı. Bu gelişme, Çin’in füzyon araştırmalarında "yanan plazma" aşamasına geçtiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Çin'in Çalışmaları Sürüyor
HL-3'ün baş tasarımcısı Cong Vulu, gerçekleştirilen deneyin Çin’in füzyon araştırmaları için önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtti. Cong, bu projede kullanılan ısıtma, kontrol ve teşhis sistemlerinin tamamen Çinli mühendisler tarafından geliştirildiğini vurguladı.
Reaktörde yüksek sıcaklıklara ulaşmak için özel mikrodalga jeneratörleriyle elektronlar ısıtıldı. Aynı zamanda yüksek enerjili parçacık ışınları kullanılarak atom çekirdeklerinin sıcaklığı artırıldı. Araştırma ekibi, plazma içerisindeki enerjiyi verimli şekilde hapseden yenilikçi bir yöntem geliştirerek füzyon deneylerinde istikrarsızlıkların önüne geçti.
Çin’in nükleer füzyon çalışmaları sadece HL-3 ile sınırlı değil. Anhui eyaletinin Hıfey kentinde yer alan ve daha önce gündeme gelen "Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak" (EAST), daha uzun süreli plazma deneyleri için kullanılıyor. Ancak HL-3, daha büyük yapısıyla yalnızca deneysel değil, aynı zamanda ticari ölçekte nükleer füzyon reaktörlerinin temelini oluşturacak potansiyele sahip.
Yapay Güneş Nedir?
"Yapay güneş", bilim insanlarının Güneş'te doğal olarak gerçekleşen nükleer füzyon sürecini dünyada kontrollü şekilde taklit etmeyi amaçlayan reaktörlere verilen isimdir. Bu reaktörlerde hidrojen atomları birleştirilerek helyuma dönüştürülür ve bu sırada büyük miktarda enerji açığa çıkar.
Bu sürecin kontrollü gerçekleşmesini sağlamak için yüksek sıcaklıkta plazma oluşturulur ve manyetik alanlarla bu plazma hapsedilir. Tokamak tipi reaktörler, bu amaçla yaygın olarak kullanılır. Nükleer füzyonun başarılı bir şekilde kontrol altına alınması durumunda, sınırsız ve temiz enerji kaynağı elde edileceği öngörülmektedir.
