Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 6 Şubat’taki büyük deprem felaketinin ardından, 2025 yılında da 65 vilayeti etkisi altına alan devasa don felaketinin tarım sektöründe yol açtığı zararlara dikkat çekti. Kütahya’daki don mağduru meyve bahçelerini yerinde inceleyen Bayraktar, tarımın hem doğal afetlerle hem de yapısal sorunlarla mücadele ettiğini vurgulayarak, çiftçilere destek çağrısında bulundu.
“6 Şubat Depremi Kadar Ağır Bir Felaket Yaşadık”
Bayraktar, “6 Şubat’ta büyük bir deprem yaşadık ve bu ülkemizin tarihinde çok büyük bir felaketti. Ancak 2025 yılında, 65 vilayetimizi etkileyen don felaketi de en az o kadar ağır bir darbe oldu. Birçok ürünümüzde yüzde 100’e varan kayıplar yaşandı. 2024 yılında toplamda bin 254 afetle karşılaştık ve 2025’te bu afetlerin şiddeti ve sıklığı daha da arttı” dedi.
Tarım sektörünün dışarıdan bakıldığında kolay ve basit bir meslek gibi göründüğünü ifade eden Bayraktar, “Oysa üretim yapmak gerçekten zorlaştı. Kuraklık, don, dolu, sel ve hortum gibi afetlerle mücadele eden çiftçilerimiz tüm zorluklara rağmen üretimden vazgeçmiyor” diye konuştu.
Yapısal Sorunlar ve Yüksek Maliyetler Üreticiyi Zorluyor
Bayraktar, tarımda yaşanan diğer önemli sorunlara da değindi. Üreticilerin planlama eksikliği nedeniyle ürünlerini satmakta zorlandığını ve yüksek girdi maliyetlerinin üretimi ağırlaştırdığını belirtti. “Elektrik, sulama ücretleri, mazot, gübre, ilaç, tohum ve işçilik gibi giderler çok yükseldi. İşletmelerimiz küçük ve parçalanmış, ekonomik faaliyet göstermek zor. Bugün işletme büyüklüğümüz ortalama 70 dekar, ama bu da 11 ayrı parselde yer alıyor. Böyle dağınık işletmelerle verimli ve sürdürülebilir üretim yapmak zor” dedi.
Sulama Yatırımları ve Teknoloji Kullanımı İhmal Ediliyor
Sulamanın önemine dikkat çeken Bayraktar, “Sulamaya açamadığımız alanlarda verimlilik düşüyor. Türkiye’de sulama randımanı sadece yüzde 52. Bu demek oluyor ki tarlaya ulaşan suyun yarısını kaybediyoruz. Sulama kanallarının kapalı sisteme geçirilmesi, basınçlı sulama sistemlerine geçilmesi şart” ifadelerini kullandı. Ayrıca teknolojinin yeterince kullanılmadığını ve bunun da verimliliği olumsuz etkilediğini söyledi.
Tarım Nüfusu Yaşlanıyor, Gençler Tarımı Tercih Etmiyor
Bayraktar, tarımda genç nüfusun oranının yüzde 5’e kadar gerilediğini ve tarım nüfusunun giderek yaşlandığını belirtti. “Bugün tarım nüfusunun ortalama yaşı 59. Bu yaşlı nüfusla sürdürülebilir üretim mümkün değil. Gençlerin tarımda tutulması için acilen SGK primlerinde destek sağlanmalı, pozitif ayrımcılık yapılmalı” dedi.
Çiftçiler Borçlanarak Üretim Yapıyor
Üreticilerin kamu ve özel bankalar ile Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlandığını belirten Bayraktar, afet sonrası çiftçilerin nakit ihtiyacının çok acil olduğunu söyledi. “Don felaketinden zarar gören bahçelerde üretim zorlaşacak. Bazı ağaçlar meyve tutmayabilir. Çiftçilerin nakit desteği sağlanmazsa üretimi sürdüremeyiz” dedi.
TARSİM Sigortası Yaygınlaştırılmalı
Bayraktar, tarım sigortalarının önemine dikkat çekerek, “TARSİM çok önemli ancak halen sadece üretim alanlarımızın beşte biri, üreticilerimizin üçte biri sigortalı. Hasar tespitlerinin hakkaniyetli ve adil yapılmasını sağlamak da çok önemli” diye konuştu.
Devletten Talepler: Borç Erteleme, Sulama Ücretlerinde İndirim, SGK Prim Desteği
Bayraktar, üreticilerin taleplerini şu sözlerle özetledi:
-
“Bankalara ve tarım kredi kooperatiflerine olan borçlar, afet sonrası üretim yapamayacak çiftçiler için ertelenmeli.”
-
“Sulama ücretlerinde 2023 yılında yapılan yüzde 50 indirim tekrar uygulanmalı.”
-
“Elektrik fiyatlarındaki artış üreticiyi zorluyor, indirim ve destek sağlanmalı.”
-
“Bağ-Kur primleri çok yükseldi, üreticiler ödeyemiyor, sosyal güvenlik desteği şart.”
-
“Genç çiftçilere SGK primlerinin devlet tarafından karşılanması sağlanmalı.”
Türkiye’nin Gıda Güvenliği Tehlikede
Bayraktar, Türkiye’nin kuraklık tehdidi altında olduğunu ve önümüzdeki yıllarda suyun daha kıt hale geleceğini vurguladı. “Akdeniz havzasındaki ülkelerle birlikte kuraklıktan en çok etkilenecek ülkelerden biri olacağız. Eğer gerekli tedbirleri almazsak gıda güvenliğimizi sağlamakta zorlanabiliriz” dedi.
“Yelkenleri Tarıma Çevirmek Zorundayız”
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, “Tarım sektörü zor bir sektör. Bu zorluklar karşısında insanlarımızı tarımda tutmakta zorlanıyoruz. Üreticilerimizin üretimde kalması için yelkenleri tarıma çevirmemiz şart. Devlet, üretici ve tüm paydaşlar olarak bu sektöre daha fazla destek vermek zorundayız” diyerek sözlerini tamamladı.
