Mahmut Can Emir / A�stanbul (DHA) -A�A�zgA?rlA?klerdeki kA?resel dA?zeyde gerilemenin sA?rdA?AYA?ne dikkat A�eken Washington merkezli, kA?r amacA� gA?tmeyen, hA?kA?met dA�AYA� bir dA?AYA?nce kuruluAYu Freedom House, TA?rkiye'yi "A�zgA?r DeAYil" kategorisine indirdi. Freedom House tarafA�ndan yA�llA�k olarak yayA�nlanan "DA?nyaa��da A�zgA?rlA?k 2018 - Demokrasi Krizde" baAYlA�klA� raporuna gA�re, A�zgA?rlA?kler kA?resel dA?zeyde 12 yA�llA�k gerileme 2017 yA�lA�nda da devam etti ve 71 A?lkede demokrasi ve insan haklarA�nda A�nemli gerilemeler yaAYandA�. Raporda, demokrasi ve A�zgA?rlA?klerde ilerleme saAYlanan A?lke sayA�sA� ise 35 olarak belirlendi. Freedom House BaAYkanA� Michael J. Abramowitz, demokrasinin son yA�llarA�n en ciddi sA�navA�nA� verdiAYinin altA�nA� A�izerek, "Demokrasinin temel A�AYretileri arasA�nda olan, seA�me A�zgA?rlA?AYA?, adil seA�imler, azA�nlA�k haklarA�, basA�n A�zgA?rlA?AYA? ve hukukun A?stA?nlA?AYA? konularA� kA?resel A�lA�ekte kuAYatma altA�nda" dedi. Rapora gA�re, A�in ve Rusya, dA?nyanA�n A�nde gelen demokrasilerinin gerilemesinin etkisiyle, bunu fA�rsata A�evirerek hem A?lkelerinde baskA�yA� artA�rdA�lar hem de diAYer A?lkeleri etkilediler. KazanA�lan gA?cA? korumak isteyen A?lkeler, sA�nA�rlarA� dA�AYA�ndaki olaylara taraf olarak farklA� fikirlere sahip muhalifleri bastA�rdA�lar ve kurallara dayalA� enstitA?leri tehlikeye attA�lar. Raporda, 2017 yA�lA�nA�n bA?yA?k geliAYmelerinden biri olarak ABDa��nin, dA?nyaya A�rnek olan demokratik tavrA�nA�n gerilemesi gA�sterilirken, Freedom House, ABDa��nin politik ve insan haklarA� konularA�nda yedi yA�ldA�r gerileme gA�sterdiAYine iAYaret ediyor. ABD basA�nA� ve yargA�sA�nA�n, BaAYkan Donald Trump tarafA�ndan uAYradA�AYA� benzeri gA�rA?lmemiAY saldA�rA�ya karAYA� direnA� gA�sterdiAYini ancak bu mA?cadeleden zayA�flamA�AY A�A�ktA�nA� kaydeden raporda ABDa��nin geleneksel demokrasi savunuculuAYunu bir kenara bA�rakmasA�nA�n modern otoritenin kA�tA?cA?l fikirleriyle verdiAYi mA?cadelede zayA�f dA?AYeceAYine dair endiAYeler yarattA�AYA�nA�n altA� A�izildi. Abramowitz, "ABD demokrasisinin asli kurumlarA�, kuvvetler ayrA�lA�AYA�nA� kA?A�A?mseyen yA�netim tarafA�ndan hA�rpalanA�yor. Trump yA�netimi 70 yA�llA�k politik fikir birliAYine arkasA�nA� dA�nerek ABD dA�AY politikasA�nA�n itici gA?cA? olan demokrasiyi bir kenara bA�rakA�yor" dedi. Rapordaki bir diAYer geliAYme ise, TA?rkiyea��nin, 2016 Temmuz ayA�ndan beri devam eden olaAYanA?stA? hal uygulamasA� nedeniyle "KA�smen A�zgA?r" kategorisinden "A�zgA?r DeAYil" kategorisine gerilemesi oldu. KA?resel A�zgA?rlA?klerdeki 21 yA�llA�k gerileme sA?resinde 113 A?lke A�zgA?rlA?kler konusunda gerilerken sadece 62 A?lkenin ilerleme gA�sterdiAYine dikkat A�ekildi.