Küresel ekonomide 'ikiz şok' endişesi

Tedarik zincirindeki aksamalar ile "arz şoku" yolda Çin, ulaştığı üretim kapasitesiyle birçok üründe dünyada söz sahibi ve 1,3 milyarın üzerindeki nüfusuyla dünyanın önemli tüketim merkezlerden birisi... Dünyada tüketime sunulan ürünler üzerindeki "Çin malı" damgası her geçen gün artıyor. Öyle ki bazı ürünlerde satışı sunulan ürünlerin tamamına yakını Çin damgası taşıyor ve bu anlamda ülke "dünyanın üretim motoru" olarak nitelendiriliyor. Kişisel bilgisayar (PC), klima, enerji tasarruflu lamba, güneş enerjisi paneli ve cep telefonlarında dünyadaki üretimin yüzde 70'inden fazlasını yapan ülke, ayakkabı, çimento, elektronik ekipman, makine, motor ve pompa, mobilya, tıbbi, teknik ekipmanları ve demir-çelik ürünlerinde önemli miktarda üretim gerçekleştiriyor. Öte yandan, dünya çapında birçok şirket de üretim için ihtiyaç duyduğu malzemeyi almakta zorluk yaşıyor. Merkezi Çin'de bulunan birçok şirket ülkede üretim gerçekleştiremezken, bu durumun yatırımları da azalttığı, küresel ekonomik büyümeye ciddi zarar verdiği belirtiliyor. Hal böyle iken koronavirüs nedeniyle başta Çin olmak üzere dünya çapında üretimde meydana gelen aksamanın "arz şokuna" yol açacağı endişeleri yüksek sesle dillendirilmeye başlandı. Dünya Bankası verilerine göre, Çin, 13,6 trilyon dolarlık GSYH ile dünyanın ikinci en büyük ekonomisi konumunda. Ülkenin 2018 itibarıyla mal ve hizmet ihracatı 2,7 trilyon dolara, ithalatı da 2,6 trilyon dolara yaklaştı. Bu rakamlarla Çin, dünyanın en büyük ihracatçısı konumunda bulunuyor. İthalat açısından ise dünya ikinciliği unvanını taşıyan Çin'in tedarik zincirinde yaşanan aksamaların, küresel ekonomiye de ciddi zarar vermesi beklenirken, "arz şoku göründü" yorumları yüksek sesle tartışılmaya başlandı.