Kıvanç El
7 ay önce MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli tarafından kamuoyuna duyurulması ile başlatılan sürecin bundan sonra nasıl ilerleyeceği merak konusu. İktidar ve muhalefet kanadından İYİ Parti dışında sürece açık destek açıklamaları arka arkaya gelirken akla takılan çok fazla soru var. Hem DEM Parti hem de AK Parti kurmayları, “Her şey yeni başlıyor” diyerek sürecin zorlu olduğuna dikkat çekiyor.
Silah bırakma kararı Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde değerlendirilirken DEM Parti ve CHP MYK toplantılarında da bu önemli adım ele alındı. DEM Parti sözcüsü Ayşegül Doğan, “TBMM, 100 yılın en hayırlı çalışmasını yapma sorumluluğundadır” sözleri ile Meclis’teki hukuki ve siyasi adımları adres gösterdi.
Silahlar nasıl bırakılacak?
AK Parti kurmaylarına göre bundan sonraki aşamada silah bırakma ve dağdan inme süreci istihbarat birimleri başta olmak üzere yakından takip edilecek. Silahların seri numaralarına kadar kayıtlar tutulacak. Bununla eş zamanlı olarak ise demokratikleşme ve reform adımları atılacak.
DEM Parti kurmayları ise “Silahlar nereye, nasıl bırakılacak?” sorusunun muhatabının devlet, PKK ve Öcalan arasındaki bir başlık olduğuna dikkat çekerek DEM Parti olarak görevlerinin sürecin hukuki altyapısına yönelik hazırlıklar olduğunu kaydediyor. Bu çerçevede beklenen ilk adım infaz düzenlemelerinin de olduğu 10. Yargı Paketi olacak. “Hasta tutukluların tahliyesi”, “Cezaevi İdare ve Gözlem Kurullarının kararlarına standart getirilmesi” gibi başlıklar ile infaz düzenlemeleri bu pakette olacak. Sürecin ilerleyişine göre daha geniş bir infaz paketi de gündeme gelecek. Bu pakette terör suçlarına şu an olduğu gibi dörtte üç infaz değil yarı oranında infaz gündeme gelecek.
Anayasa Mahkemesi’nin 2 kez iptal ettiği "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlerin cezalandırılmalarına" ilişkin düzenlemeden de iktidar vazgeçebilir.
Bir diğer hukuki adım ise “Umut Hakkı” beklentisi. “Umut Hakkı” Öcalan için ömür boyu değil belirli bir süre infaz anlamına geliyor. Hem DEM Parti hem de AK Parti kaynakları bu adımın atılabileceğini söylüyor ancak şu aşamada adımın erken olduğuna dikkat çekiliyor.
“Bayramdan sonra ilk adım”
Silahların bırakılması kararı sonrası süreçte ilk adımların ise bayramdan sonra yani haziran ayının ilk haftalarında atılması bekleniyor. AK Parti’nin bazı hukuki adımlar görüşmek üzere Meclis’te bir siyasi parti turuna çıkabileceği ifade ediliyor.
DEM Parti kurmaylarına göre sürecin önemli tetikleyicisi Devlet Bahçeli rolünü de sürdürmeli. Bahçeli’nin sürece sahip çıkmasının “normalleşmeyi güçlendirdiği” yorumları da yapılıyor.
Bu sürece dair özellikle silah bırakma sonrası “geri dönüşler ve hayatın normalleşmesi için özel bir yasa” çıkarılması DEM Parti’de ele alınırken bu yasada MHP’nin de desteğinin önemli olduğuna dikkat çekiliyor.
Süreçte yine bir adım olarak İmralı’ya gazeteci, kanaat önderi akademisyenlerden oluşan bir heyetin gitmesi için girişimler de artacak.
“Siyasi tutuklulara” ne olacak?
Selahattin Demirtaş, Can Atalay, başta olmak üzere çok sayıda siyasi tutuklunun serbest bırakılması ve kayyumlara son verilmesi de DEM Parti’deki önemli bir beklenti. Tahliyeler için “AİHM kararları ve yasalar uygulansın yeter” yorumu da yapılıyor ve bunun kolay bir süreç olup herkesi rahatlatacağına dikkat çekiliyor.
DEM Parti kurmayları, kayyumlarla ilgili daha önce gündeme getirilen ve tüm partilerin imzasının olduğu bir yasal düzenlemenin de hızlıca yapılabileceğine dikkati çekiyor. Yasal çerçeveye dair düzenlemenin hayata geçirilmesi halinde kayyum tartışmasının tamamen bitirileceği değerlendiriliyor.
Anayasa değişiyor mu?
Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Başkanvekili Mehmet Uçum’un dikkat çektiği yeni bir Anayasa için ise “ihtiyaç var ama erken” yorumları yapılıyor. Sürecin olumlu giderken Anayasa’daki uzlaşmazlıkların siyaseti gerebileceği yorumları da DEM Parti’de de AK Parti’de de yapılıyor. Ancak yeni anayasanın nihai bir hedef olduğu AK Parti kurmaylarınca vurgulanıyor.
Ancak daha ilk günden “Anayasa değişir” denilip “Türk milleti” vurgusu yapılması DEM Parti kurmayları tarafından doğru bulunmuyor.
Tüm bu hukuki çerçevelerin oluşturulması ve siyasal adımların atılması için Meclis’te bir komisyon kurulabileceği daha önce çeşitli siyasi partilerce gündeme getirilmişti. Komisyonun kurulmasının süreci uzatacağını düşünenler olsa da siyasi adım açısından önümüzdeki aylarda kurulmasının bir ihtiyaç olduğu da değerlendiriliyor.
