Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 1915 olaylarına ilişkin değerlendirmeleri, Sovyetler Birliği döneminde, sürgüne gönderilen, tehcir edilen, yüz binlerce evladını yönetimin tutumu nedeniyle kaybeden milletlerin temsilcilerinin tepkisini çekti. Sovyetler döneminde vatanlarından edilen milletlerden Ahıska Türkleri, Stalin'in kararıyla Gürcistan'dan vagonlara bindirilerek, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'a sürüldü. Bağımsız kaynaklar, 15 Kasım 1944'teki bu sürgünde, 20 bine yakın Ahıska Türkü'nün çeşitli sebeplerden hayatını kaybettiğini gösteriyor. Ahıska Türkleri Vatan Derneği Başkanı Cavit Aliyev, bugün Rusya'nın Ahıska Türklerine haklarını iade edecek rehabilitasyon programı bile yapmadığını belirtti. Zorla koparıldıkları anavatanlarındaki mülk ve topraklar için hiçbir tazminat alamadıklarını dile getiren Aliyev, bunların telafi edilmesi için gerekli resmi girişimleri yaptıklarını ancak Rusya'dan hala bir cevap verilmediğini kaydetti. - "Sürgünlerin acısı dinmedi hala" Kırım yarımadasının asli unsurlarından Tatarlar da Sovyet yönetimince 18 Mayıs 1944'te, trenlere doldurularak Ural dağlarıyla Sibirya ve Orta Asya çöllerine sürgün edildi. Resmi verilere göre, 1944'te sürgün edilen yaklaşık 450 bin Tatar'dan yarısı salgın hastalık, açlık gibi çeşitli nedenlerden hayatını kaybetti. Kırım Tatarlarının milli lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, "Şimdi, Rusya neden Sovyetler Birliği tarafından yapılan sürgünü ve soykırımı tanımıyor da Türkiye topraklarında yaşanan ve iki tarafın da acı çektiği olaylara burnunu sokuyor. Rusların yaptığı sürgünlerin acısı hala dinmedi" dedi. 1915'teki olaylarda sadece Ermenilerin ölmediğini, Ermeniler tarafından öldürülenler arasında Türkler, Azeriler ve Müslüman Ermenilerin de bulunduğunu kaydeden Cemiloğlu, "Birinci Dünya Savaşı sırasında, oradaki Ermenileri teşvik eden Rusya'dır 'Büyük Ermenistan' kuracağız” diye. Büyük Ermenistan'ı kurmak için o topraklardaki başka milletlerin temizlenmesi lazımdı. Bu olaylarda Ermeniler de Türkler de Kırım Tatarları da öldü" diye konuştu. - 500 bin Çerkes sürgünde öldü Çarlık Rusya'nın sürgün politikasından nasibini alan milletlerden biri de Çerkesler. Resmi olmayan rakamlara göre 1,5 milyona yakın Çerkes, sürgüne tabi tutulurken yol şartları, salgın hastalıklar, açlık gibi nedenlerden yaklaşık 500 bin Çerkes hayatını kaybetti. Çerkes Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Halis Din, Rusya Devlet Başkanı Putin'in önce kendi tarihinle yüzleşerek, Çerkez soykırımını tanıması gerektiğini söyledi. Rusya Çarlığı'nın sürgün ve katliamla dolu geçmişini sümenaltı etme politikası geliştirdiğini vurgulayan Din, "Putin'e, Rusya'nın tüm devlet arşivlerini açması, Çerkez soykırımını tanıması, soykırım ve sürgünün sonuçlarının telafi edilmesi, Türkiye başta olmak üzere diasporada yaşayan Çerkeslere çifte vatandaşlık kolaylığının sağlanması çağrısında bulunuyoruz" ifadelerini kullandı. Çerkesler Rusya'nın 21 Mayıs'ı “Çerkes Soykırımı ve Sürgünü” günü olarak tanınmasını istiyor. - Rusların geçmişte, acı yaşattığı milletler 1915 olaylarının yaşandığı dönemde Rusya coğrafyasındaki Kalmıklar, Çeçenler, İnguşlar, Karaçaylar, Volga Almamanları, Finler, Balkarlar Çerkesler, Kırım Tatarları, Ahıska Türkeleri'nden milyonlarca insan başka bölgelere sürgün edildi. Ani kararlarla anavatanlarından birkaç saat içinde kopartılarak, insani olmayan şartlarda sürgüne mahkum edilen milletler, şimdi Rusya'dan o dönemde yaşananları "trajedi, soykırım" olarak kabul etmesini bekliyor.