SA?lA?n Osman toplumu

A�Yusuf KANLI Ne kadar enteresan bir toplum oldu TA?rkiye. Bir zamanlar 1950a��ler 1960a��larda meAYhur bir dolandA�rA�cA� vardA�, SA?lA?n Osman isminde. Ne bA?yA?k baAYarA�lara imza atmA�AYtA� A�stanbula��un o a�?taAYA� topraAYA� altA�na�? gA�rA?ldA?AYA? ve adeta a�?altA�na hA?cuma�? mantalitesinde binlerin A�stanbula��a aktA�AYA� o yA�llarda, neleri neleri satmamA�AYtA� ki Anadolua��dan gelen saf kA�ylA?me. KA�prA?ler, hanlar, hamamlar, yollara�� BoAYazA� da satmA�AY mA�ydA� acaba, bilemiyorum. HikA?ye gibi deAYil mi? Ama bu toplumun acA� bir gerA�eAYi bu. Azimdi dA?AYA?nA?n 20 yaAYlarA�ndaki bir genA�, hafif AYiAYman, tombul yanaklA�a�� Diyor ki, a�?Bu gA�zlA?k insanlarA� A�A�plak gA�sterira�?. Azimdi insanlar neden baAYkalarA�nA� A�A�plak gA�rsA?n ki? Bu tabi ayrA� bir toplumsal sosyolojik araAYtA�rma konusu. Ama nihayetinde aA�A�kA�a bir cinsel sapkA�nlA�k olan bu duruma ki belki de psikiyatristler baAYka bir AYey de diyebilir, yA?zlerce insan mA?AYteri oluveriyor. Peynir ekmek gibi satA�lA�yor gA�zlA?kler, tombul genA� cebine tatlA� ve kolay bir kazanA� saAYlA�yor. Yani bu durumu sadece psikiyatristler mi dA?AYA?nmeli? Muhakkak sosyolojiyle uAYraAYan bilim insanlarA� ve belki de A?lkeyi yA�neten politik iktidar erki de dA?AYA?nmeli a�?niye bu durum diyea�?. Ama daha kA�tA?sA? bA�yle mide bulandA�rA�cA� ve esasA�nda korkunA�, insan duygularA�nA� sA�mA?rmeye dayalA� dolandA�rA�cA�lA�k cezasA�zlA�kla geA�iAYtirilirse, muhakkak ki daha kA�tA?sA? de olacaktA�r. EsasA�nda olanda bu. AynA� tonton A�ocuk bir a�?A�iftlik Banka�? kurmuAY, a�?yatA�rA�mcA�lardana�? milyonlarca dolar toplamA�AY ve sonra bir sabah Uruguaya��a kaA�A�vermiAY. Azimdi bu tonton A�ocuAYu teAYvik edenler, A�eAYitli fonlardan a�?A�iftlika�? kurmasA�nA� saAYlayanlar ve hatta rahatA�a insanlarA� sA�mA?rmesine imkA?n verenler de suA�lu deAYil mi iAYlenen suA�tan. AzA�yle diyebiliriz ki, gerek a�?A�iftlik BankasA�a�? gerekse de o olmayan koyunlara, ineklere insanlarA� inandA�ran muhteAYem hayal dA?nyasA� ve yolsuzlukta A�aAY aA�an kafa yapA�sA�na AYapka A�A�kartmak gerekir. SonuA�ta A�ocuAYun baAYarA�sA� deAYil sadece, bu ortamA� saAYlayan bizler deAYil miyiz? Veya en azA�ndan bazA� konularA� ufak tefek gA�rA?p cezasA�z bA�rakmak, bizim oAYlan, bizim A�ocuk, bizim taraftarA�mA�z mahallenin evladA� gibi a�?koruyucu kA�lA�flara bA?rA?ndA?rmemiza�? deAYil mi bunun sebebi? Tabi TA?rkiye hemen bu a�?yaramaz A�ocuAYuna�? Uruguaya��dan TA?rkiyea��ye iadesi iA�in dosya hazA�rlamaya geA�ti. BugA?n yarA�n yapA�lA�r. Peki, bu iAY nasA�l olacak? Ortada bir adli iAY birliAYi anlaAYmasA� var mA�? TA?rkiye ile Uruguay arasA�nda suA�lularA�n iadesini A�ngA�ren bir A�erA�eve anlaAYma var mA�? Yetkililerin cevaplamasA� gereken sorular bunlar. Hepsi bu kadar mA�? Maalesef hayA�r.A� Azimdi aA�A�kgA�zA?n birisi A�A�kA�p da a�?Azu A�iftlik BankasA�na kaptA�rdA�AYA�nA�z paralarA�, her biriniz bana 500 lira verirseniz kurtarA�rA�m.a�? deyince 1600 kiAYi koAYmuAY, paralarA� yatA�rmA�AY. Azimdi bu adam mA� A�ok akA�llA�, diAYerlerinde akli bir sA�kA�ntA� mA� var, siz karar verin. Bu kadar para vermeye gA�nA?llA? insan varken dolandA�rA�cA�lA�k suA� mu? Belki de suA� ortak. TA?rkler esasA�nda A�ok enteresan ve kandA�rA�lmaya A�ok alA�AYkA�n bir toplum. Azimdi bunlarA� sA�ylA?yorum da ben farklA� mA�yA�m? Bir gazeteci arkadaAY gelmiAY, a�?Size kA�yA�da denize sA�fA�r yazlA�k evler yapacaAYA�ma�? demiAY, a�?AzA�yle gA?zel, bA�yle gA?zel bahA�eleriniz olacaka�? demiAY ve bir gazeteci gA?ruhu A?A� yA�l boyunca para vermiAYiz. Adam arsayA� almamA�AY. O inAYa edeceAYi evlerin planA�nA� bile A�A�kartmamA�AY fakat bize her ay a�?gA?yaa�? A?zerine evleri yapacaAYA� deniz gA�ren arsanA�n fotoAYrafA�nA�, sanki inAYa ediliyormuAY gibi bina gA�rA?ntA?lerini sunarak para yatA�rmaya devam etmemizi saAYladA�. Sonra nihayetinde bir gA?n, neredeyse kiAYi baAYA� toplam 70a��er bin lira yatA�rdA�ktan sonra acA� bir AYekilde A�AYrendik ki, bir meslektaAYA�mA�z tarafA�ndan dolandA�rA�lmA�AYtA�r. Yani toplumu her katmanA�nda olduAYu gibi gazeteciler arasA�nda da saflar ve dolandA�rA�cA�lar var. Konu AYimdi adalette, paramA�zA� kurtarmaya A�alA�AYA�yoruz umarA�m baAYarA�rA�z. Albert Einstein sA�klA�kla, a�?Dinden yoksun bilim topaldA�r, bilimsiz din de kA�rdA?r.a�? sA�zA?yle anA�lA�r. GA?zel bir ifade. Tabi TA?rk halkA� A�ok bilimsel olduAYu ve her AYeyi gA�zleri kapalA� ve her AYeyi sorgulamaksA�zA�n kabul ettiAYi iA�in, topal bir dinsel anlayA�AYa sahip midir? Bilemem, siz karar verin. Ama belki de ben yanA�lA�yorum, biz TA?rkler her AYeyi kaderci bir AYekilde inancA�n, bilimin, dini anlayA�AYA�n terazisinde A�lA�erek karar veriyoruz. Yani a�?bilinA�li terciha�? yoluyla seA�im sandA�klarA�ndan A�A�karttA�AYA�mA�z demokrasiye adanmA�AY bA?yA?k kapasite durumu net bir AYekilde ortaya sergiliyor. Einsteina��A�n dediAYi gibi, dinden yoksun bilim veya bilimi dA�AYlayan din problemli olabilir. Peki, gerA�ek, kurgu velhasA�l her AYey, her bilgi aynA� kaynaktan beslenir ise ne olacak? Allah aAYkA�na ne oldu da bu kadar A�ok SA?lA?n Osman tA?redi?