Mayıs Türkiye’de yaşanan aşırı sıcak ve yağış, başta narenciye ve zeytin olmak üzere çok sayıda ürüne zarar verdi. Covid-19 nedeniyle sıkıntılı günlerin ardından yaşadığı afet sonrasında ne yapacağını şaşıran çiftçi, yardım eli uzanmasını bekliyor. Yaşanan zarar, narenciye, zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını arttırırken çiftçi, kayıp bir yıl endişesi taşıyor

[caption id="attachment_186879" align="alignright" width="259"] Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkan
Vekili, Osmaniye Ziraat Odası
Başkanı Bahadır Sezgin[/caption] SERKAN TALAN - Türkiye genelinde Mayıs ayı içerisinde yaşanan aşırı sıcaktan, başta narenciye ve zeytin olmak üzere çok sayıda ürün zarar gördü. Zaten Covid-19 nedeniyle sıkıntılı günler yaşayan çiftçi, son yaşanan afetle ne yapacağını şaşırdı, kendilerine uzanacak yardım elini bekliyor. Naranciyede fiyatların yüzde yüzün üzerinde, zeytin ve zeytinyağında ise yüzde 50 ila yüzde 80 arasında değişen oranlarda artış olması öngörülüyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkan Vekili, Osmaniye Ziraat Odası Başkanı Bahadır Sezgin, bu yıl çiftçinin kayıp yılı olabileceğini belirtti. Yıllardır çiftçilik yaptığı için çiftçilerle iç içe olduğunu kaydeden Sezgin, bu yıl yaşadıkları gibi bir felaketi görmediğini söyledi. Sezgin’e göre, narenciye ürünleri başta olmak üzere zeytin, antepfıstığı, buğday ve hatta mısır, aşırı sıcaklardan etkilenerek zarar gördü. Çiftçiler zararlarının karşılanması için ürünlerinin afet kapsamına alınmasını istiyor. Önceki yıllarda bazı soğan üreticileri, fiyatların düşük seyretmesi nedeniyle ürünlerini tarlada bırakmamıştı. “Önce Covid-19 daha sonra sıcaklar” Mart-Nisan ayında Covid-19’la mücadele eden çiftçi, Mayısın 14 ile 17’si arasında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle büyük sıkıntılar yaşıyor. Ülke genelinde geçtiğimiz haftalarda yaşanan Afrika sıcakları, başta portakal, greyfurt limon ve mandalina gibi narenciye ürünlerine yüzde doksanlara varan zarar verdi. Sıcaklardan zeytin de nasibini aldı. Çukurova Bölgesi’nde narenciye ve zeytin üreticileri zararlarının karşılanması için yetkililere çağrıda bulundu. Dünyada narenciye üretiminde Türkiye’nin 4 milyon 700 bin ton ile 7. sırayı aldığını bildiren Sezgin, sıcaklar nedeniyle narenciye ve zeytin meyvelerinin ağaçtan döküldüğünü kaydetti. Sezgin, bu yıl üretimin az olması nedeniyle narenciye ve zeytin başta olmak üzere birçok ürünün fiyatlarının artacağını aktarıyor. Nareciyede zarar, yüzde 90 ve zeytinde ise 70’ler civarında Yaşadıkları sıkıntılar nedeniyle bu yılı “Çiftçinin kayıp yılı” ilan ettiklerini aktaran Sezgin, “Bu yılki felaket gibisi, hatırladığım kadarıyla yaşanmadı. Narenciyede zarar, yüzde 90’ları zeytinde ise yüzde70’leri bulmuş durumda. Çiftçilerin her daim yanındayız. Zararlarının karşılanması için Tarım Bakanımız ile sürekli görüşmelerimiz devam ediyor” dedi. Çiftçilerin sorun ve beklentilerini bildiklerini anlatan Sezgin, “Covid-19 nedeniyle çiftçi borçları, 6 ay ötelenmişti. Ama yaşanan felaketlerden sonra bu yeterli değil. Çünkü tarihte yaşamadığı bir sıkıntı yaşadı çiftçilerimiz. Borçların ödemesi daha ileri bir tarihe ertelenmeli” diye konuştu. Sağlık ve gıdanın dünyada insanların vazgeçmediği iki şey olduğunun altını çizen Sezgin, “O yüzden çiftçilerimize sahip çıkmalıyız. Onlar bu yıl hem Covid-19 hem de mayısta Afrika sıcakları nedeniyle büyük sıkıntılar yaşadı. Önümüzdeki süreçte yaşadıklarımız gösterdi ki ülke olarak kendi kendine yeten bir ülke olmak zorundayız. Bunun yolu da öncelikle çiftçimizi desteklemek her daim onun yanında yer almaktır” ifadelerini kullandı. “Yaşanılanlar, fiyatlara yansıyacak” Çiftçinin bu yıl yaşadığı sıkıntının fiyatlara da doğrudan yansıyacağına işaret eden Sezgin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle narenciyede yüzde yüz, zeytinde ise yüzde 50’inin üzerinde artış bekliyoruz. O yüzden üretmek çok önemli. Çiftçi, ne kadar ucuza ürününü üretirse bizler de o kadar ucuza yeriz. Çiftçinin mağdur olması demek herkesin mağdur olması demektir.” Bu yıl yaşanan felaketin sadece narenciye ve zeytinle sınırlı olmadığını bildiren Sezgin şunları söyledi: “Zeytinde zarar, 70’leri buluyor. Buğdayda bu yıl yüzde 15-20 zarar var. Hatta şunu söyleyebilirim Mısır’da şu an pek dikkat çekmese de yüzde 40-50 arası benim tahminim zarar olacak. İşte bunları bildiğimiz için bu yıl çiftçinin kayıp yılı diyoruz. O yüzden çiftçilerimize sahip çıkılmasını istiyoruz.” Öte yandan çiftçiler de zararlarının karşılanması için yetkililerle temas halinde. Osmaniye’de narenciye ve zeytin ağaçları bulunan çiftçi Ahmet Yılmaz, yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle meyvelerin kuruyarak dallarından döküldüğünü anlattı. Yılmaz, narenciye bahçesinin TARSİM sigortası ile sigortalı olduğunu ancak sıcakların kapsam dışı olduğu için zararlarının karşılanmadığını bildirdi. Narenciye ve zeytin, pahalı olacak Gelecek yıl, narenciye ve zeytini vatandaşların pahalı yiyeceklerine dikkat çeken üretici Yılmaz, konuşmasına şöyle devam etti: “Geçtiğimiz yıl mandalinayı 0.75, 0.80 TL’den satmıştık. Bereketli bir yıl olduğu için fiyatı bahçede 0.50 TL’ye kadar düştü. Vatandaş da 1 TL’den başlayan fiyatlarla mandalina portakal yedi. Bu yıl yaşanan zarar nedeniyle bahçede 1.5, 2 TL’den satılacak diye tahmin ediyoruz. Vatandaş, en az 4-5 TL’den mandalina alacak. Zeytinyağının kilosu bu yıl, 12 TL’ye kadar düşmüştü. Ancak gelecek yıl 20 TL’den aşağıya alıcı bulmayacağını söyleyebilirim.” Yetkililerin kendilerine sahip çıkmasını beklediklerini belirten Yılmaz, TARSİM sigortasının kapsamının genişletilmesi ve çiftçinin zararlarının karşılanmasını beklediklerini kaydetti. “Afet kapsamına alınsın” Adana ve Hatay bölgesinde zeytin ve narenciye üretimi yapan Osman Yanar ise afet kapsamına alınarak zararlarının karşılanması gerektiğini aktardı. TARSİM sigortasını aksatmadan yaptırdıklarını ancak sıcağın kapsam dışı olması nedeniyle zararlarının karşılanmaması nedeniyle sıkıntılar yaşadıklarını belirten Yanar, “Çiftçi arkadaşlarla dilekçe verdik. Afet kapsamına alınmak için. Zor durumdayız. Girdi maliyetlerimiz artarken bir de üstüne bu afet bizi perişan etti. Borçlarımızın ötelenmesi ve zararlarımızın tanzimi için destek bekliyoruz” çağrısında bulundu. Zarar tespit çalışmaları başladı Çiftçilerin yaşadıkları zararların tespiti için zarar tespit çalışmaları başladı. Valilik ve kaymakamlıklar yaptıkları açıklamalarla zarar gören çiftçinin valilik ve kaymakamlığa gelerek zararlarının tanzimi için başvuru dilekçesi vermelerini istiyor. Çiftçilerin yaşadıkları mağduriyetin boyutlarının yapılan çalışma sonrası daha net ortaya çıkacağı belirtiliyor.