Diş teknisyenleri meslek hastalıkları ile karşı karşıyalar

Diş teknisyenleri, 6 Aralık Diş Teknisyenleri Günü’ne zorlu çalışma koşulları ve alınmayan işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri nedeni ile başta slikozis olmak üzere meslek hastalıklarıyla karşı karşıya giriyor

ONUR PAZARLI / İZMİR Silika (granit taş-kum tozu) adı verilen maddenin uzun süre solunması sonucu akciğerde ortaya çıkan silikozis hastalığı, gerekli önlemler alınmadığı için diş teknisyenleri başta olmak üzere, maden, kot taşlama, oto boya, çimento fabrikası, döküm, seramik ve cam endüstrisi işçilerinde akciğer hastalıklarına sebep oluyor. Türkiye silikozisi merdiven altı çalıştırılan kot kumlama işçilerinin yaşamını yitirmesiyle duydu. Çalışma ortamının sağlıksız oluşu ve hastalığa yakalananların kurtulamaması nedeniyle kot kumlama 2009'da yasaklandı. Ancak slika protez dişin üretiminde yer alan ana hammaddelerden biri. ‘HER YIL 200-300 SLİKOZİS HASTASI EKLENİYOR’ Türkiye’de halen resmi verilere göre 2 binin üzerinde silikozis hastasının bulunduğu tahmin ediliyor. SGK verilerine göre, her yıl 200-300 arasında yeni silikozis vakasına rastlanıyor. Ankara Diş Tekniyenleri Odası’nın yayınladığı raporda çeşitli nedenlerle hastanelere başvuran 451 diş teknisyeninden 197’sinde meslek hastalığına rastlandığı bilgisi verildi. 2017’de yayınlanan raporda “Yeterli bir araştırma yapılmamakla birlikte her 100 diş teknisyeninden 10’unda da silikozis hastalığı bulundu. Genellikle 40 yaş sonrası belirtilerini kesin olarak gösterebilen silikozis hastalığı birçok ülkenin sağlık konuları arasında ilk sıralarda yer alıyor. ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) yetkilileri salgın bir hastalık gibi hızla yayılan silikosizin şu an ki durumunun iç açıcı olmadığını belirtti” denildi. ANA SEBEP: İHALE SİSTEMİ Diş teknisyenlerinde silikozis hastalığının sıklıkla görülmesinin nedeninin, diş protezlerinin ihaleye çıkarılmasından kaynaklı yaşanıyor. Çok düşük ücrete ihale alan laboratuvarlarda havalandırma, maske gibi gerekli işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması ve uzun çalışma süreleri hastalığa davetiye çıkartıyor. HASTA OLANLAR HAK ARAMA MÜCADELESİ VERİYOR Geçtiğimiz yıllarda çok sayıda diş teknisyeni bu hastalıktan dolayı yaşamını yitirdi, yine çok sayıda diş teknisyeni de meslek hastalıklarına karşı yaşam savaşı veriyor. Tanı konan işçiler meslek hastalıklarından doğan hakları elde edebilmek için kimi zaman uzun yıllar hak arama mücadelesi vermek zorunda kalıyor ve sektörde iş bulmakta zorlanıyor. Sektörün en yoğun olduğu kentlerden biri de İzmir. İzmir’de 210 irili-ufaklı laboratuvarda binlerce diş teknisyeni ve teknikeri çalışıyor. ‘ÇALIŞAN AZLIĞINDAN KAYNAKLI İŞ YÜKÜMÜZ AĞIRDI’ 24 Saat Gazetesi’ne konuşan slikosiz hastası Mahsun [caption id="attachment_199075" align="alignright" width="241"] Slikosiz hastası Mahsun Kocaağa[/caption] Kocaağa ise 20 yıl önce diş teknisyeni olarak çalışmaya başlamış. 10 yıl önce hastalığın belirti göstermeye başladığını belirten Kocaağa Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi Sağlık Kurulundan rapor almış. Raporun tanı bölümünde silisyum içeren tozlara bağlı pnömokonyoz ifadesi yer alıyor. 5 metrekare alanda 5-6 işçi çalıştıklarını belirten Kocaağa “Tozun içinde çalışıyorduk. Havalandırma sadece denetim olduğu zaman çalışıyordu, göstermelikti. Ses oluyor diye çalıştırılmıyordu. Verilen maskeler de yetersizdi. Ağzımız, burnumuz toz doluyordu. Çalışan azlığından kaynaklı iş yükümüz de ağırdı. Bu da çalışma saatlerini uzatıyordu.” dedi. ‘MALULEN EMEKLİ OLABİLMELİYDİM’ Raporu aldıktan sonra bir süre daha çalıştırıldığını dile getiren Kocaağa şunları söyledi: “Sonrasında işten çıkardılar. Ben de hem tedavimin sürmesi hem de ailemin geçimi için çalışmayı sürdürdüm ama hastalığım daha da ilerledi. Şu anda akciğer nakli bekliyorum. Patrona karşı meslek hastalığı ile ilgili açtığım tazminat davası sürüyor. Normalde emekli olabilmeliydim Şu an sadece iş göremezlik parası olarak 850 TL alıyorum. O da son birkaç aydır 710’a düştü kesintilerden dolayı. Herhangi bir işte düzenli çalışamıyorum ve kiramı bile bile ödeyemiyorum”. ‘PATRONLARIN KEYFİYETİNE TERK EDİLİYORUZ’ 24 Saat Gazetesi’ne açıklamada bulunan İzmir Diş Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği Başkanı Cihan Köseoğlu da yıllardır haklarının yok sayıldığı ve ağır çalışma koşullarına maruz kaldıklarını belirterek “Silikozis, KOAH ve pnömokonyoz gibi meslek hastalıkları ile yaşamaya mahkum edildik. Meslek hastalıkları SGK kayıtlarına bile geçmiyor. Sağlık Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığının denetimlerinin ve yaptırımlarının yetersizliğinden kaynaklı işçi sağlığı ve iş güvenliğini maliyet unsuru olarak gören patronların keyfiyetine ve vicdanına terk ediliyor. Meslek hastalıkları teşhisi konulan meslektaşlarımızın iş akitlerinin feshediliyor, sağlık güvenceleri olmadan kendi imkanları ile tedavi süreçlerini yürütmek zorunda kalıyorlar” dedi. DİŞ TEKNİSYENLERİNİN TALEPLERİ Köseoğlu, bir an önce hayata geçirilmesi gereken taleplerini şöyle anlattı: "7 saatlik çalışma süresinin bir an önce hayata geçirilmesini, resmi ve bayram tatillerinin, yıllık izin haklarının kanunlarda belirtildiği biçimde kullanılmasını, işçi sağlığı ve iş güvenliği denetimlerinin sıkı bir şekilde yapılmasını, meslek hastalığına karşı önleyici tedbirlerin alınmasını, taşeron ihale sisteminin yasaklanmasını, tedavi süreçlerinin ücretsiz bir şekilde yapılmasını ve diş teknisyenliği meslek grubuna yıpranma payının ve erken emeklilik hakkının verilmesini istiyoruz.”