Nasa'nın Titan'a göndereceği denizaltı için çalışmalar sürüyor

BURAK COŞKUN (ANKARA) - Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) bir süre önce açıkladığı Satürn'ün uydusu Titan'a denizaltı indirme projesinde önemli bir aşamaya geçildi. Projenin ortaklarından Washington Eyalet Üniversitesi'nden araştırmacılar, bu iddialı hedefin hayata geçirilmesi amacıyla Titan'daki denizlere benzer bir laboratuvar ortamı oluşturdu. Güneş Sistemi'nin en çok merak edilen yapılarından Titan, nehirleri, gölleri ve denizleriyle Dünya benzeri bir yapıya sahip. Ancak arada çok önemli bir fark bulunuyor. Bu gökcismindeki denizler su yerine sıvı metan ve etandan oluşuyor. NASA ve Washington Eyalet Üniversitesi’ndeki bilim adamları da, bir gün Titan'daki ''süper soğuk'' denizlerin altında keşif yapabilecek robotik bir denizaltı geliştirme hedefiyle çalışmalarını sürdürüyorlar. NASA, 2025'te 1.4 milyar km ötedeki Satürn'ün uydusuna göndereceği bir uzay aracıyla bu insansız denizaltıyı indirmeyi planlıyor. SIFIRIN ALTINDA 179 DERECE- NASA mühendislerinin önündeki en büyük zorluk, sıfırın altında 179 santigrat derece civarındaaki bu aşırı soğuk ortamda çalışmayı sürdürebilecek bir denizaltı inşa edebilmek. Bu amaçla Washington Eyalet Üniversitesi'nden bilim adamları, oluşturdukları laboratuvar ortamında bu zor şartlarda denizaltının nasıl ilerleyeceğini simüle ettiler. Araştırmacılar, değişen sıvı metan-etan bileşimlerinde, elektronik cihazların ısı ile beraber bir miktar azot ürettiğini ve bu azot kabarcıklarının sıvının donma noktasını - 198 dereceye düşürdüğünü gözlemlediler. Bu gözlemle de denizaltının sıvının altında bir buzdağına çarpma olasılığının çok düşük olduğu sonucuna varıldı. ZORLUKLARLA DOLU PROJE Ancak testlerde bu kadar soğuk ortamda ''ısının'' da gerçek bir sorun olduğu görüldü. Zira azot kabarcıklarının denizaltının dengesini bozduğu farkedildi ve bilim adamlarının denizaltı için bir denge sistemi geliştirmelerinin gerektiği ortaya çıktı. Bu denizaltıyı geliştirmedeki bir başka zorluk da, - 179 derecede çalışabilecek bir kamera bulmak. Bilim adamları test odasında ''boroskop'' adı verilen ve bir ucunda mercek bulunan sert bir tüp ve aşırı soğuğa dayanıklı bir kamerayı kullanarak, etan ve metandan oluşan yağmur ve karın filmini çekmeyi başardılar. Araştırmalarının sonucunu Fluid Phase Equilibria adlı bilimsel dergide yayınlayan Washington Eyalet Üniversitesi bilim adamları, bu zorlu koşullara uygun denizaltıyı geliştirirken, başka zorluklarla da karşı karşıyalar. Denizaltı Titan'ın süper soğuk denizlerine daldıktan sonra iletişimde kalmak da neredeyse imkansız gibi. Ayrıca Titan'ın zorlu atmosferinde uzay aracı iniş yaparken denizaltıyı tahrip olmadan sıvı metan-etan denizine bırakabilmesi de ayrı bir zorluk. Tüm bu zorluklara rağmen NASA uzmanları, Güneş Sistemi'nin en ilginç noktalarından Titan'da ''svıaltı keşfi'' yapacak bir denizaltı geliştirme çalışmalarını sürdürüyolar.