Başıboş ağlar denizlerde ölüm saçıyor

Başında balıkçı bulunmadan deniz canlılarının yakalanmasına ve ölümüne neden olduğu için “hayalet balıkçılık” adı verilen başıboş balık ağları ve diğer balıkçılık malzemelerinin etkisinin çok ağır ekonomik ve ekolojik maliyetlere yol açtığı bildiriliyor

A. Ercüment ÖZKAYA  - Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programının (UNEP) ortak verilerine göre her yıl dünya okyanuslarına en az altı yüz kırk bin ton civarında balıkçılık malzemesi bırakılıyor. Bu atık miktarıyla dünya denizlerine bırakılan atıkların onda birinden tek başına sorumlu olan “hayalet balıkçılık”,deniz canlılarının amaçsızca kitleler halinde katledilmesine olduğu kadar insan hayatı ve deniz trafiği için de ciddi bir tehdit oluşturuyor. Hayalet balıkçılığa yol açan malzemelerin denizlere bırakılması farklı nedenlerden kaynaklanıyor. Kimi zaman fırtına ve kötü hava koşulları nedeniyle teknelerden kopan ağlar ve diğer av malzemeleri kaderine terk edilirken, kimi zaman da denizdeki kayalara ya da bitkilere dolanan ağlar öylece bırakılıyor. Hayalet ağların ortaya çıkmasının kasıtlı nedenleri de var: Kimi balıkçılar eskiyen ve ekonomik kullanımını yitiren ağlarını denize atıverirken, av mevsimi dışında ya da başka ülkelerin karasularında kanunsuz avlanan balıkçılar da devriye gemilerini gördükleri anda ağlarını olduğu yerde bırakıp olay yerinden uzaklaşmaya çalışıyor. Her ne nedenle olursa olsun bir şekilde denizlere bırakılan bu av malzemeleri balıklar, deniz kaplumbağaları, deniz memelileri hatta kuşlar için bir ölüm tuzağı haline gelirken insan hayatı için de tehlike yaratıyor. Teknelerin uskur ve pervanelerine de takılıp dolaşabilen hayalet av takımları ölümlü kazalara yol açabiliyor. Aynı şekilde kıyılara vuran bu malzemeler plajlarda serinleyen insanlarda yaralanmalara hatta boğulmalara bile neden olabiliyor. Hayalet balıkçılığın ekonomik maliyetinin ise kesin olarak hesaplanabilir olmamakla birlikte “çok yüksek” olduğu belirtiliyor. Dünya üzerinde yaklaşık iki yüz milyon insanın ekmeğini zaten büyük bir baskı altında bulunan stoklardan sağlanan balıkçılık ve diğer deniz ürünleri hasadından sağladığına hatırlatan BM kaynakları, hayalet balıkçılığın balık ve deniz ürünleri stoklarının boşu boşuna heba olmasına neden olduğunu vurguluyor. Hayalet balıkçılığın önlenmesi için uluslararası işbirliğinin artırılması gerektiğine dikkat çeken BM kaynakları av malzemelerinin denizlere bırakılmasını caydırıcı hukuki ve ekonomik önlemlerin alınması gerektiğini belirtiyor.