Hipoglisemi, kandaki glikoz (şeker) seviyesinin normalin altına düşmesi durumudur. Genellikle 70 mg/dL’nin altındaki kan şekeri seviyeleri hipoglisemi olarak kabul edilir. Beyin, enerji için glikoza ihtiyaç duyar. Kan şekeri düştüğünde baş dönmesi, bilinç kaybı hatta koma gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
Hipoglisemi Kimlerde Görülür?
-
En sık diyabet hastalarında görülür.
-
İnsülin veya oral antidiyabetik ilaç kullanan bireylerde risk daha fazladır.
-
Nadiren diyabeti olmayan kişilerde de görülebilir (reaktif hipoglisemi).
Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?
Google’da sıkça aranan “hipoglisemi belirtileri” şu şekilde sıralanabilir:
-
Titreme
-
Terleme
-
Hızlı kalp atışı
-
Açlık hissi
-
Baş dönmesi
-
Sinirlilik veya huzursuzluk
-
Bilinç bulanıklığı
-
Görme bozukluğu
-
Konsantrasyon güçlüğü
-
Ciddi durumlarda bayılma veya nöbet
Hipoglisemi Neden Olur?
Hipogliseminin başlıca nedenleri şunlardır:
-
İnsülin veya ilaç dozu fazlalığı
-
Öğün atlamak veya yetersiz yemek
-
Aşırı egzersiz
-
Alkol tüketimi
-
Karaciğer ve böbrek hastalıkları
-
Endokrin bozukluklar (örneğin, Addison hastalığı)
Hipoglisemi Nasıl Teşhis Edilir?
Hipoglisemi tanısı genellikle üç kriterle konur:
-
Düşük kan şekeri seviyesi
-
Hipoglisemi belirtilerinin görülmesi
-
Glikoz alındığında belirtilerin geçmesi
Ayrıca açlık glikoz ölçümleri, oral glukoz tolerans testi (OGTT) ve sürekli glikoz izleme yöntemleriyle tanı netleştirilebilir.
Hipoglisemi Nasıl Geçer? İlk Müdahale Ne Olmalı?
En çok sorulan sorulardan biri de “Hipoglisemi anında ne yapılmalı?”
Acil müdahale adımları:
-
15-20 gram hızlı emilen karbonhidrat alınmalı (örneğin 1 bardak meyve suyu, glikoz tableti, 1 yemek kaşığı bal).
-
15 dakika sonra tekrar kan şekeri ölçülmeli.
-
Değer hala düşükse, tekrar 15 gram karbonhidrat alınmalı.
-
Bilinç kaybı varsa acil yardım çağırılmalı ve glukagon enjeksiyonu uygulanmalıdır (eğitimli kişiler tarafından).
Hipoglisemi Nasıl Önlenir?
-
Öğün atlamamak
-
Karbonhidrat alımını düzenli yapmak
-
Egzersiz öncesi kan şekeri kontrolü
-
Alkol tüketimini sınırlamak
-
İnsülin ve ilaç dozlarını doktor kontrolünde ayarlamak
Gece Hipoglisemisi Nedir?
Gece hipoglisemisi, uykuda meydana gelen kan şekeri düşüklüğüdür. Uyurken terleme, kabus görme, gece uyanmaları gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Gece hipoglisemisi sık yaşanıyorsa, yatmadan önce ara öğün alınmalı ve ilaç dozu gözden geçirilmelidir.
Hipoglisemi ve Diyabet: İlişki Nedir?
Diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar, özellikle insülin, hipoglisemi riskini artırır. Bu nedenle diyabet hastalarının düzenli kan şekeri takibi yapması ve hipoglisemiye karşı hazırlıklı olması hayati önemdedir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
-
Hipoglisemi atakları sıklaşıyorsa
-
Bayılma, nöbet, bilinç kaybı yaşanıyorsa
-
Belirtiler tekrarlayıp geçmiyorsa
-
Diyabet hastasıysanız ve ilaçlarınızı değiştirdiyseniz
