Son dönemlerde yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri kaygı verici

05.11.2020 - 09:48 Yayınlanma

05.11.2020 - 11:10 Güncelleme

Son dönemlerde yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri kaygı verici

Covid-19 virüs salgını nedeniyle online ortamda gerçekleştirilen Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Yıllık Toplantısı’nda, hapiste bulunan gazetecilere destek çağrısında bulunularak, Türk basınının durumu ve “Medya Sektörü için AB Geri Kazanım Planı” hakkında görüşmelerde bulunuldu

NAZ AKMAN/ANKARA Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Yıllık Toplantısı, Covid-19 virüs salgını nedeniyle elektronik ortamda gerçekleştirildi. EFJ’ye katılan Gazeteciler Cemiyeti’nin Başkan Nazmi Bilgin ve Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı tarafından temsil edildikleri toplantıda, Türk basınının durumuyla ilgili bir raporun yanı sıra “Medya Sektörü için AB Geri Kazanım Planı” hakkında fikir alışverişinde bulunuldu. EFJ Yıllık Toplantısı’nda, DİSK Basın-İş ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) tarafından tartışmaya sunulan “Türkiye’deki Basının Durumu” konulu rapor Gazeteciler Cemiyeti’nin de etkin katılımıyla oybirliği ile kabul edildi. Raporda, Türkiye’de gazetecilerle sınırlı kalmayan, yazarları, sanatçıları ve akademisyenleri de kapsayan 2015 yılındaki “siyasi şiddetle başlayan” baskının endişe verici boyutlara ulaştığına dikkat çekildi. Son dönemlerde yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri Hapiste bulunan veya tutuklu yargılanan gazeteci sayısının bu yıl yüze yükselmesinin kaygı verici olduğunun belirtildiği raporda, son dönemlerde yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri de sıralandı. Söz konusu ihlaller arasında, beş televizyon kanalına yayın esnasında yapılan yorumlar gerekçesiyle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından para cezasının verilmesi ve Basın İlan Kurumunca (BİK) Evrensel, BirGün ve Cumhuriyet gazetelerine resmi ilan akışının durdurulması yer aldı. Raporda, pek çok gazetecinin terör propagandası yapmak ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret etmek gerekçeleriyle haklarında dava açıldığı, tutuklandığı, Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın ise sürgün hayatı yaşadığı ve mal varlığına el konulduğu bilgisinin yanı sıra Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2020 yılında ifade özgürlüğü ihlali olduğuna dair verdiği kararlara rağmen yerel mahkemelerin “sendika.org”, “yeniyasamgazetesi.com”, “siyasihaber.org” ve bazı diğer çevrim içi mecralara erişim engeli getirdiğine dikkat çekildi.

“EFJ Yıllık Toplantısı, Türkiye’nin dünyanın en büyük gazeteci hapishanelerinden birisi olmaya devam etmesinden derin üzüntü duymaktadır” EFJ ve Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) üyelerine, Türkiye’de hapiste bulunan gazeteciler için gösterdikleri destek çabalarını arttırma konusunda çağrının yapıldığı toplantıda, “EFJ Yıllık Toplantısı, siyasi ve sivil toplum örgütlerinden, insan hakları STK’larından ve işçi sendikalarından oluşan on binlerce hak savunucusunu bir araya getiren güçlü kampanyalara rağmen, Türkiye’nin dünyanın en büyük gazeteci hapishanelerinden birisi olmaya devam etmesinden derin üzüntü duymaktadır. Zaman zaman endişe duyduklarını belirtmelerine rağmen Avrupa hükümetleri, AB ve Avrupa Konseyi, Erdoğan’ın gazetecilere uyguladığı baskıyı durdurmak ve ifade özgürlüğünü korumak adına yaptırım uygulamalarından, mal varlıkların dondurulması ve diğer cezai tedbirlerden sakınmışlardır. Bunun yerine, Avrupa kurumları, ticaret ve gümrük teşvikleri dahil olmak üzere söz gelimi ‘yapıcı’ bir yaklaşım anlayışı göstererek mülteci akışı karşısında sürekli iş birliği için daha fazla para ve fayda beklentisi sürdürdüler” denildi. AİHM başkanına istifa çağrısı Toplantıda ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Başkanı Robert Spano’nun Türkiye ziyareti kınanarak, “EFJ, AİHM Başkanı İzlandalı Robert Spano’nun iki yüzden fazla öğretim görevlisini işten atmış İstanbul Üniversitesi’nden fahri doktorasını almak için Türkiye’ye yaptığı ziyaret, kınamaktadır. Muhalefet liderleriyle görüşmeyen Spano, Erdoğan tarafından 45 dakika konuk edildi. AİHM’e, Türkiye’den 10,000 insan hakları ihlali başvurusu olmuştur, EFJ’ye göre bu ziyaret vesilesiyle Spano bu davalar üzerindeki yetkisini yitirmiştir ve istifa etmelidir” sözlerine yer verildi. Medya Sektörü için AB Geri Kazanım Planı Toplantı kapsamında, Avrupa Komisyonu’nun İç Piyasalar ve Hizmetler’den Sorumlu üyesi Thierry Breton ve Değerler ve Şeffaflık ’tan Sorumlu Başkan Yardımcısı Vera Jourova’nın Avrupa’da demokrasiyi güçlendirmek için yaptıkları çalışmalara değinildi. Medya Çoğulculuğu İzleme 2020 Raporu’nun (Media Pluralism Monitor), kaygı verici bir gözlem üzerine yapıldığı vurgulanarak, “Rapora göre, medyanın mali sıkıntıları madalyonun sadece bir yüzünü oluşturmaktadır. Rapor aynı zamanda bilginin gittikçe erişime uzaklaştığını, yerini dezenformasyona bıraktığını ve bunun gazeteciler için büyük problemler teşkil ettiğini ifade ediyor” denildi. Medya Sektörü için AB Geri Kazanım Planı kapsamında EFJ Yıllık Toplantısı’nın aldığı karara göre; Korona virüsü salgınını gözetmeksizin medya yoğunluğunun sınır tanımadığı, medya çoğulculuğunun birçok ülkede düzmeceden ibaret olduğu, medya sahiplerinin editör ekiplerinin bağımsızlığını temin etmediği, hükümetlerin bilgiye erişimi engellediği, medya sahiplerinin korona virüsü bahane ederek işçi sayısında azalmaya gittikleri göz önünde bulundurulduğunda, EFJ Yıllık Toplantısı’nın Avrupa Birliği Komisyonu’nun, Avrupa vatandaşlarının bilgiye ulaşımı için gerçek ve nitelikli gazetecilik adına yaptığı talepleri dinlemeleri çağrısında bulunuldu. EFJ Yönlendirme Komitesi’nden destek talebi EFJ Yönlendirme Komitesi’ne destek verme konusunda çağrıda bulunan EFJ Yıllık Toplantı Kongresi, bu destek alanlarına ilişkin de “Teknoloji devleri yıllarca ücretsiz kullandığı içerikler için ücret ödeyecekleri bir mekanizmanın kurulması. Hükümetlerin kamu yararı haberciliğe yatırım yapması, işten çıkarma yapan kurumlara kamu kaynakları verilmemesi. Haber aboneliklerine, gazetecilik mesleğine ve yeni medya girişimlerine vergi indirimi getirilmesi. Dezenformasyon ve yalan habere karşı savaşmak için medya okur yazarlığı kampanyaları başlatılması. Medya sahipliği denetimi sıkılaştırılması ve medya çoğulculuğunun attırılması. Serbest çalışan gazetecilere daha fazla koruma sağlamak ve medya alanında kamu yayıncılığının önemini vurgulamak” maddelerini sıraladı. [caption id="attachment_196456" align="alignleft" width="262"]