Seçim haftası geldi çattı, Türkiye Pazar günü sandık başında olacak. Yüksek Seçim Kurulunun, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri için hazırladığı seçim takvimi çerçevesinde süreç işliyor.
Seçimlerde, “81 il, 973 ilçe, 390 belde belediye başkanı ile 50 bin 336 muhtar belirlenecek.” Bu seçimlerde, il genel meclisi üyelikleriyle, belediye meclis üyelikleri de 5 yıllığına seçilecek. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde Ak Parti yüzde 44,5’lik oy oranıyla 15 Büyükşehir ile 24 ilde Belediye Başkanlığını kazanmış, CHP, yüzde 32’lik oy oranıyla 11 Büyükşehirle, 10 ilin Belediye Başkanlıklarını almıştı. Seçimlerde en çok merak edilen başta İstanbul ve Ankara olmak üzere 30 Büyükşehrin sonuçları olacak.
Oy kullanma saatleri
30 Mart Cumartesi akşamı saat 18’de seçim propagandaları sona erecek, 31 Mart Pazar sabahı İl ve ilçe merkezlerinde; mevsim şartları ve güneşin batış saatini dikkate alarak, doğudaki 32 ilde oy verme saati sabah 7’de başlayacak. Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis illerinde oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak. Bu illerin dışında kalan diğer illerde oy verme saatleri ise, 08.00-17.00 olacak. Seçim yasakları gece yarısı saat 23.59’da sona erecek.
Kaç kişi oy kullanabilecek?
31 Mart yerel seçimlerinde, “61 milyon 441 bin 882 kayıtlı seçmen oy kullanabilecek.” Bunların yüzde 50,59'u kadın, yüzde 49,41'i ise erkeklerden oluşuyor. 28 Mayıs 2023'teki Cumhurbaşkanlığı Seçiminde ise yurt içindeki seçmen sayısı 60 milyon 771 bindi. Yani seçmen sayısı 670 binden fazla artmış!
Seçmen bilgi kağıdı şart mı?
Seçmenler, nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını, YSK'nin internet sitesinden, e-Devlet kapısından, YSK'nin Seçmen Sorgulama Mobil Uygulamasından veya 444 9 975 numaralı YSK Çağrı Merkezi'nden kontrol edebilecek. Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren “Seçmen Bilgi Kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak”, nüfus cüzdanı yeterli olacak.
Pusulada sıralama nasıl?
31 Mart Seçimlerine 34 siyasi parti katılacak. Partilerin oy pusulasındaki sıralaması şöyle:
AK Parti 1, İYİ Parti 2, Sol Parti 3, Büyük Birlik Partisi 4, Memleket Partisi 5, Anavatan Partisi 6, Demokratik Sol Parti 7, Yeniden Refah Partisi 8, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) 9, Türkiye Komünist Partisi 10, Anadolu Birliği Partisi 11, Zafer Partisi 12, Halkın Kurtuluş Partisi 13, Türkiye Komünist Hareketi 14, Bağımsız Türkiye Partisi 15, Gelecek Partisi 16, Yeni Türkiye Partisi 17, CHP 18, Emek Partisi 19, HÜDA PAR 20, Hak ve Özgürlükler Partisi 21, Ocak Partisi 22, Adalet Birlik Partisi 23, Demokrat Parti 24, Güç Birliği Partisi 25, Millet Partisi 26, Milli Yol Partisi 27, Adalet Partisi 28, Aydınlık Demokrasi Partisi 29, MHP 30, Türkiye İşçi Partisi 31, Demokrasi ve Atılım Partisi 32, Saadet Partisi 33, Vatan Partisi 34.
Büyükşehirlerde oy nasıl kullanılacak?
Bir seçmen, hangi seçim çevresinin seçmeni ise ancak o seçim çevresinde yapılan seçimler için oy kullanabilecek. 30 Büyükşehir belediyesi sınırlarında yani, Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van'daki seçmenler, "büyükşehir belediye başkanı", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy kullanacak.
Büyükşehir olmayan illerde ise "il genel meclisi üyeliği", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ve "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verilecek. Köylerde ise "il genel meclisi üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar meclisi" için oy verilecek.
Pusulalar kaç zarfa koyulacak?
Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "beyaz", il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula "turuncu", belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "mavi", belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise "sarı" renkli olacak. Son olarak, “Seçmenler tüm oy pusulalarını tek zarfa koyacak.”
Oy sayımı nasıl yapılacak?
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık, diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Yerel seçimlerde yurt dışındaki seçmenler oy kullanmıyor.
Not: Yarın 31 MART MAHALLİ İDARELER GENEL SEÇİMLERİ 2’nci bölümde, “Seçimlerde hile olabilir mi?” konusunu ele alacağız.
