Utku AzENSOY
GeA�en hafta yolumuz pek de keyifli olmayan A�zel bir zorunluluk nedeniyle, A?niversite yA�llarA�mda 8 yA�l yaAYadA�AYA�m Fransaa��nA�n gA?neyinde Avrupaa��nA�n Akdeniza��deki en bA?yA?k limanA�na sahip olan Marsilyaa�� ya dA?AYtA?. Parisa��ten sonra Fransaa��nA�n en bA?yA?k ikinci kenti olan bir milyon civarA�ndaki AYehir nA?fusu 2 milyona yakA�n metropol nA?fusuyla son derece kozmopolit bir kent Marsilya.
Marsilyaa��yA� FoA�aa��dan gidenler kurmuAY!
MaAYara duvar resimlerinin keAYfiyle kentin 30 bin yA�llA�k geA�miAYe sahip olduAYu kanA�tlanmA�AY. Antik dA�nemde Massalia olarak anA�lan AYehir, bundan 2600 yA�l A�nce FoA�aa��dan giden Yunan kolonileri tarafA�ndan kurulmuAY, Fransaa��nA�n en eski AYehridir. Akdeniz iklimine sahip Marsilya, yaz aylarA�nda 30-35 derece sA�caklA�AYA�yla A�zmira��imize A�ok benzer.1348 yA�lA�nda Akdeniza��in en A�nemli liman kenti olduAYu iA�in bA?yA?k veba salgA�nA�nda kent, nA?fusunun A�oAYunu kaybetmiAY.
Monte Kristo adasA�
15a��nci yA?zyA�lda Fransa krallA�AYA�nA�n bir parA�asA� olan kent, Monte Kristo Kontu romanA�nA�n geA�tiAYi yer olan Chateauda��If kalesine de evsahipliAYi yapA�yor. Kale ile A�evrili bir ada olan Chateauda��If 15a��nci yA?zyA�lda inAYa edilmiAY. Fransa 1536 yA�lA�nda Roma Germen A�mparatorluAYu ile savaAY halindeyken destek amacA�yla OsmanlA� DonanmasA� Marsilyaa��ya gelip buralara demirlemiAY.
YaAYayan efsane Zidane
1996 yA�lA�ndan beri DA?nya Su Konseyi genel merkezine ev sahipliAYi yapan kent, 2013 yA�lA�nda Avrupa KA?ltA?r BaAYkenti olmuAY. GeA�en yA�l EURO 2016 da fanatik taraftarA�yla tanA�nan la��OM Marsilya futbol takA�mA�nA�n mabedi yenilenen StadeVeledromea��da bazA� maA�lara ev sahipliAYi yapmA�AY. 2017Avrupa spor baAYkenti olarak seA�ilen Marsilya,Cezayir asA�llA� ZinedineZA�DANEa��A�n doAYduAYu yerdir ve eski milli sporcu, adeta kentin sembolA? haline gelmiAY.
Gezilecek yerler
Liman kenti olduAYu iA�in Marsilya yA?zyA�llardA�r gA�A�men nA?fusa ev sahipliAYi yapA�yor. GeliAYmiAY bir sanayiye sahip olan AYehir, turizm merkezi ve kongre turizmi iA�in de A�nemli bir merkezdir. Kozmopolit nA?fuslu AYehir, her gelir grubundan insan barA�ndA�rA�r. GA�A�men nA?fus nedeniyle zengin bir mutfaAYa ve sA�kA� bir gece hayatA�na sahiptir. FransA�z RivierasA� olarak bilinen Coteda��Asura��un baAYlangA�A� noktasA�dA�r. DA?nyaca A?nlA? bu sahil buradan baAYlayA�p, Cassis, La Ciotat, Bandol, St.Tropez, St. Raphael, Cannes, Antibes, Nice ve MopnacoA?zerinden Mentona��da son bulur. Sahil yolu boyunca tA?m kA�vrA�mlarA�, plajlarA� gezmek isterseniz yaklaAYA�k 250 kilometrelik bu gezi 8-9 saatinizi alacaktA�r. Ama buna deAYer. Azur sahillerine gidip, deniz gA?neAY ucuz yemek isterseniz Marsilyaa��dan baAYlayA�n ve AAYustos-AralA�k-Ocak dA�AYA�nda her mevsim uygundur diyebilirim.Temmuz ayA�nda film festivali ve caz festivali ilgini A�ekici olabilir. TA?rkiye'den Marsilya'ya her gA?n uA�uAY var. AyrA�ca liman AYehri olduAYu iA�in cruise gemilerinin de uAYrak yeri.Eski liman; Vieux-Port, La Canebiere caddesi, BA?yA?k Cathedral,Notre-Dame-dela-Garde bazilikasA� gibi A�nemli tarihi yapA�lar ziyaret edilebilir.MA?zelere gelince; MUCEM Avrupa ve Akdeniz UygarlA�klarA� mA?zesi ile klasik mimarinin A�nemli bir eseri olan PalaisLongchamp tarih ve gA?zel sanatlar mA?zeleri A�nemli duraklar arasA�ndadA�r.
a�?Parisa��i gA�rA?p Calanguesa�� larA� gA�rmediyseniz Fransaa��yA� bilmiyorsunuz demektir!a�?
GA?neyin sA�cakkanlA� insanlarA�nA�n sloganA�dA�r bu. Calanques milli parkA� (ya da Akdeniz fiyortlarA�) yA?ksek deniz manzaralarA�, iAYaretli yA?rA?yA?AY rotalarA�, 57 kilometrelik kA�yA� AYeridi boyunca Marsilyaa��dan tatil kasabasA� Cassis e kadar uzanA�r ve doAYal yaAYamA�yla kesinlikle gA�rA?lmeye deAYer.
MutfaAYA�
Marsilya'da deniz A?rA?nleri oldukA�a zengindir. En A?nlA? yerel yemek deniz A?rA?nlerinden oluAYan bir A�orba olan a�?Bouillabaissea�?dir.KA�vamlA� soslu a�?Midye Marinea�? ya da buzlu tepside sunulan a�?KarA�AYA�k Deniz A?rA?nleri TabaAYA�a�?nA� da unutmamak lazA�m. Bu yemekler, GA?ney Fransaa�� nA�n anasonlu iA�eceAYi veya rakA�sA� diyebileceAYimiz a�?Pastisa�? yerel adA�yla a�?51a�? ya da Bandol ve Casisa��in yerel beyaz AYaraplarA� eAYliAYinde A�ok da uygun olacaktA�r. Yine ton balA�klA� Nicoise salatasA� ya da anA�A?ezli Cesar salatasA� yemeniz de tavsiye olunur.
Nesi meAYhur?
BA�lgenin adA�nA� taAYA�yan a�?ProvenA�ala�? yazan dA?kkanlar bA�lgeye A�zgA? A?rA?nler satar, a�?santona�? denilen el iAYi ahAYap eAYyalar oldukA�a yaygA�ndA�r. ZeytinyaAYlA� Marsilya sabunu,zeytin, narenciye, fesleAYen, lavanta ve tabii ki de A�AYrencilik yA�llarA�mda hasat zamanlarA� A�alA�AYtA�AYA�m Casisa��inA?zA?m baAYlarA� ve beyaz AYarabA� A�ok meAYhurdur.A?niversite kenti Aix ve kentteki benim de mezun olduAYum Luminy A?niversitesi, Mediterranean, Provence gibi A?niversiteleri genA�liAYin yoAYun olduAYu merkezlerdir.
Azahsi izlenimim;
Bir taksi AYofA�rA?nA?n de vurguladA�AYA� gibi; a�?Fransa/ Marsilya A�oAYu Avrupa A?lkeleri/kentleri gibi yaAYlanA�yor ama kA�tA? yaAYlanA�yora�?;Zira A�eyrek yA?zyA�l aradan sonra ziyaret ettiAYim A�oAYu Avrupa kenti gibi
ekonomik sA�kA�ntA�lar kentleri fakirleAYtirmiAY, insanlarA�n boynunu bA?kmeye baAYlamA�AY. Avrupa, gA�rkemli geA�miAYi ve kA?ltA?rA?nden hiA�bir AYey yitirmese de eski zenginliAYi ve debdebeli gA?nlerinden A�ok uzakta. BirkaA� zengin Arap turist dA�AYA�nda lA?ks tA?ketim bitme noktasA�nda evlerde, araA�larda standart asgari dA?zeye A�ekilmiAY. ParasA� olan bile parasA�nA� yatA�rA�mA�nA� yA?ksek vergilerden bunalA�p AB dA�AYA�na kaA�A�rma A�abasA�nda. Onun iA�in emekli maaAYlarA�yla pahalA� yaAYam ve vergi yA?kleri altA�nda ezilip oralarda yaAYamalarA� A�ok zor olan Avrupaa�� lA�larA� ve genA� yatA�rA�mcA�larA� aynA� Portekiza�� in yaptA�AYA� gibi A?lkemizeyeniden A�ekmemiz lazA�m. KanA�mca Avrupa BirliAYi A?yeliAYi filan gibi pek de a�?gerA�ekA�i ve gereklia�?olmayan hedeflerle oyalanmak yerine, AB ile siyasi tansiyonu dA?AYA?rA?p, a�?bunalmA�AY olan AvrupalA�nA�n da A�ok ihtiyacA� olana�? TA?rkiyea��ye yeniden A�ekmenin bir yolunu bulup cazibe merkezi olmak iA�in kafa yormalA�yA�z.
Son bir hatA�rlatma;
Avrupa kenti gibi Marsilya ve civarA�nA� da Noel tatili dA�neminde asla ziyaret etmeyin zira hemen her yer kapalA� ve A�ok sA�kA�cA�.
Marsilyaa��yA� FoA�aa��dan gidenler kurmuAY!
MaAYara duvar resimlerinin keAYfiyle kentin 30 bin yA�llA�k geA�miAYe sahip olduAYu kanA�tlanmA�AY. Antik dA�nemde Massalia olarak anA�lan AYehir, bundan 2600 yA�l A�nce FoA�aa��dan giden Yunan kolonileri tarafA�ndan kurulmuAY, Fransaa��nA�n en eski AYehridir. Akdeniz iklimine sahip Marsilya, yaz aylarA�nda 30-35 derece sA�caklA�AYA�yla A�zmira��imize A�ok benzer.1348 yA�lA�nda Akdeniza��in en A�nemli liman kenti olduAYu iA�in bA?yA?k veba salgA�nA�nda kent, nA?fusunun A�oAYunu kaybetmiAY.
Monte Kristo adasA�
15a��nci yA?zyA�lda Fransa krallA�AYA�nA�n bir parA�asA� olan kent, Monte Kristo Kontu romanA�nA�n geA�tiAYi yer olan Chateauda��If kalesine de evsahipliAYi yapA�yor. Kale ile A�evrili bir ada olan Chateauda��If 15a��nci yA?zyA�lda inAYa edilmiAY. Fransa 1536 yA�lA�nda Roma Germen A�mparatorluAYu ile savaAY halindeyken destek amacA�yla OsmanlA� DonanmasA� Marsilyaa��ya gelip buralara demirlemiAY.
YaAYayan efsane Zidane
1996 yA�lA�ndan beri DA?nya Su Konseyi genel merkezine ev sahipliAYi yapan kent, 2013 yA�lA�nda Avrupa KA?ltA?r BaAYkenti olmuAY. GeA�en yA�l EURO 2016 da fanatik taraftarA�yla tanA�nan la��OM Marsilya futbol takA�mA�nA�n mabedi yenilenen StadeVeledromea��da bazA� maA�lara ev sahipliAYi yapmA�AY. 2017Avrupa spor baAYkenti olarak seA�ilen Marsilya,Cezayir asA�llA� ZinedineZA�DANEa��A�n doAYduAYu yerdir ve eski milli sporcu, adeta kentin sembolA? haline gelmiAY.
Gezilecek yerler
Liman kenti olduAYu iA�in Marsilya yA?zyA�llardA�r gA�A�men nA?fusa ev sahipliAYi yapA�yor. GeliAYmiAY bir sanayiye sahip olan AYehir, turizm merkezi ve kongre turizmi iA�in de A�nemli bir merkezdir. Kozmopolit nA?fuslu AYehir, her gelir grubundan insan barA�ndA�rA�r. GA�A�men nA?fus nedeniyle zengin bir mutfaAYa ve sA�kA� bir gece hayatA�na sahiptir. FransA�z RivierasA� olarak bilinen Coteda��Asura��un baAYlangA�A� noktasA�dA�r. DA?nyaca A?nlA? bu sahil buradan baAYlayA�p, Cassis, La Ciotat, Bandol, St.Tropez, St. Raphael, Cannes, Antibes, Nice ve MopnacoA?zerinden Mentona��da son bulur. Sahil yolu boyunca tA?m kA�vrA�mlarA�, plajlarA� gezmek isterseniz yaklaAYA�k 250 kilometrelik bu gezi 8-9 saatinizi alacaktA�r. Ama buna deAYer. Azur sahillerine gidip, deniz gA?neAY ucuz yemek isterseniz Marsilyaa��dan baAYlayA�n ve AAYustos-AralA�k-Ocak dA�AYA�nda her mevsim uygundur diyebilirim.Temmuz ayA�nda film festivali ve caz festivali ilgini A�ekici olabilir. TA?rkiye'den Marsilya'ya her gA?n uA�uAY var. AyrA�ca liman AYehri olduAYu iA�in cruise gemilerinin de uAYrak yeri.Eski liman; Vieux-Port, La Canebiere caddesi, BA?yA?k Cathedral,Notre-Dame-dela-Garde bazilikasA� gibi A�nemli tarihi yapA�lar ziyaret edilebilir.MA?zelere gelince; MUCEM Avrupa ve Akdeniz UygarlA�klarA� mA?zesi ile klasik mimarinin A�nemli bir eseri olan PalaisLongchamp tarih ve gA?zel sanatlar mA?zeleri A�nemli duraklar arasA�ndadA�r.
a�?Parisa��i gA�rA?p Calanguesa�� larA� gA�rmediyseniz Fransaa��yA� bilmiyorsunuz demektir!a�?
GA?neyin sA�cakkanlA� insanlarA�nA�n sloganA�dA�r bu. Calanques milli parkA� (ya da Akdeniz fiyortlarA�) yA?ksek deniz manzaralarA�, iAYaretli yA?rA?yA?AY rotalarA�, 57 kilometrelik kA�yA� AYeridi boyunca Marsilyaa��dan tatil kasabasA� Cassis e kadar uzanA�r ve doAYal yaAYamA�yla kesinlikle gA�rA?lmeye deAYer.
MutfaAYA�
Marsilya'da deniz A?rA?nleri oldukA�a zengindir. En A?nlA? yerel yemek deniz A?rA?nlerinden oluAYan bir A�orba olan a�?Bouillabaissea�?dir.KA�vamlA� soslu a�?Midye Marinea�? ya da buzlu tepside sunulan a�?KarA�AYA�k Deniz A?rA?nleri TabaAYA�a�?nA� da unutmamak lazA�m. Bu yemekler, GA?ney Fransaa�� nA�n anasonlu iA�eceAYi veya rakA�sA� diyebileceAYimiz a�?Pastisa�? yerel adA�yla a�?51a�? ya da Bandol ve Casisa��in yerel beyaz AYaraplarA� eAYliAYinde A�ok da uygun olacaktA�r. Yine ton balA�klA� Nicoise salatasA� ya da anA�A?ezli Cesar salatasA� yemeniz de tavsiye olunur.
Nesi meAYhur?
BA�lgenin adA�nA� taAYA�yan a�?ProvenA�ala�? yazan dA?kkanlar bA�lgeye A�zgA? A?rA?nler satar, a�?santona�? denilen el iAYi ahAYap eAYyalar oldukA�a yaygA�ndA�r. ZeytinyaAYlA� Marsilya sabunu,zeytin, narenciye, fesleAYen, lavanta ve tabii ki de A�AYrencilik yA�llarA�mda hasat zamanlarA� A�alA�AYtA�AYA�m Casisa��inA?zA?m baAYlarA� ve beyaz AYarabA� A�ok meAYhurdur.A?niversite kenti Aix ve kentteki benim de mezun olduAYum Luminy A?niversitesi, Mediterranean, Provence gibi A?niversiteleri genA�liAYin yoAYun olduAYu merkezlerdir.
Azahsi izlenimim;
Bir taksi AYofA�rA?nA?n de vurguladA�AYA� gibi; a�?Fransa/ Marsilya A�oAYu Avrupa A?lkeleri/kentleri gibi yaAYlanA�yor ama kA�tA? yaAYlanA�yora�?;Zira A�eyrek yA?zyA�l aradan sonra ziyaret ettiAYim A�oAYu Avrupa kenti gibi 
ekonomik sA�kA�ntA�lar kentleri fakirleAYtirmiAY, insanlarA�n boynunu bA?kmeye baAYlamA�AY. Avrupa, gA�rkemli geA�miAYi ve kA?ltA?rA?nden hiA�bir AYey yitirmese de eski zenginliAYi ve debdebeli gA?nlerinden A�ok uzakta. BirkaA� zengin Arap turist dA�AYA�nda lA?ks tA?ketim bitme noktasA�nda evlerde, araA�larda standart asgari dA?zeye A�ekilmiAY. ParasA� olan bile parasA�nA� yatA�rA�mA�nA� yA?ksek vergilerden bunalA�p AB dA�AYA�na kaA�A�rma A�abasA�nda. Onun iA�in emekli maaAYlarA�yla pahalA� yaAYam ve vergi yA?kleri altA�nda ezilip oralarda yaAYamalarA� A�ok zor olan Avrupaa�� lA�larA� ve genA� yatA�rA�mcA�larA� aynA� Portekiza�� in yaptA�AYA� gibi A?lkemizeyeniden A�ekmemiz lazA�m. KanA�mca Avrupa BirliAYi A?yeliAYi filan gibi pek de a�?gerA�ekA�i ve gereklia�?olmayan hedeflerle oyalanmak yerine, AB ile siyasi tansiyonu dA?AYA?rA?p, a�?bunalmA�AY olan AvrupalA�nA�n da A�ok ihtiyacA� olana�? TA?rkiyea��ye yeniden A�ekmenin bir yolunu bulup cazibe merkezi olmak iA�in kafa yormalA�yA�z.
Son bir hatA�rlatma;
Avrupa kenti gibi Marsilya ve civarA�nA� da Noel tatili dA�neminde asla ziyaret etmeyin zira hemen her yer kapalA� ve A�ok sA�kA�cA�.
