Utku ŞENSOY Moğol imparatoru Cengiz Han: Yaşadığı süre içinde 40 milyon insanın ölümünden sorumlu olduğu söylenir ki bu Adolf Hitler'in ya da Josef Stalin’in katlettiği masum insan sayısına eşdeğerdir. Cengiz Han bazıları için Antik dünyanın gördüğü en büyük diktatör, diğerleri için kana susamış bir cani, bazı tarihçiler için ise gelmiş geçmiş en büyük tirandı. Tüm Moğol kabileleri birleştirdi, ilk önce 9 bin askerle yüzbinlerce askeri olan Çin’i ardından Yakındoğu orta Asya ve Balkanlar’ı işgal etti.  25 yıllık hükümranlığı döneminde Roma’nın 400 yılda kazandığından çok daha fazla toprak fethetti. Tam 7 milyon 200 bin km2, Türkiye’nin 10 katı! İnsanlık tarihinin o döneme kadar gördüğü en büyük imparatorluğu kurdu. Başarısının en büyük sırrı kendine has bir “iletişim sistemi” kurmuş olmasıydı. Atlı habercilere sahipti. İletişimi böyle kuruyordu. Moğollar Asya’dan Avrupa’ya devasa mesafeleri aşabilen atlı habercilere sahipti. Her 50 kilometrede bir 400 atlık bir istasyon vardı. Devlet habercileri buralardan yiyecek içecek ve at temin edip süratle yeniden yola koyuluyordu. Avrupa’nın veba salgını yaşamaya başladığı bir dönemde, 1242’de Viyana kapılarına kadar dayanıp, kağıt, matbaa, silah ve barutu Çin’den bu kıtaya taşıdı. Keza, abaküs ve pusula onun sayesinde Asya’da yaygınlaştı.Cengiz Han, Çin-Ortadoğu-Avrupa arasında ticaretin gelişmesine büyük katkı sağladı. İpek Yolu’nu yeniden inşa eden Cengiz Han, devasa bir coğrafyada tek bir devlet hakimiyeti ile,ticaretin ciddi anlamda canlanmasını sağladı. Ünlü İtalyan gezgin Marco Polo, onun sayesinde bu topraklarda güven içinde seyahat edebildi.Günümüzde Moğolistan’ın sembolü olan Cengiz Han, 1227’de öldüğünde 60 yaşındaydı.Mezarının nerede olduğu ise belli değil. Tarihte iz bırakan gelmiş geçmiş bir diğer diktatör ise, tartışmasız Büyük İskender’di. Makedonya Kralı Büyük İskender: Bazıları için soğuk bir katil, diğerleri için mükemmel bir savaş taktik dehası, bir kısmı için ise megalomanyak bir zalim! 3 karisi bir metresi bir de erkek sevgilisi vardı Büyük İskender’in. Onun için ister zalim densin, ister büyük bir general sonuç olarak yunan kültürünü bir kaç kıtaya yaymayı başarabilmiş büyük bir askeri deha idi. M.Ö. 336-323 yılları arasındaki 13 kısa yılda neredeyse o dönem dünyasının yarısını işgal etmişti bu genç kral. Tarihçiler çok daha isabetli değerlendirmelerde ve saptamalarda bulunabilirler ama Cengiz Han’ın aksine o merkez ile bağlantısını zayıflatmaya, koparmaya başlamış ve Hindistan’ın derinliklerinde ordusu da kendisi de giderek zayıflamaya başlamıştı. İmparatorluk başkenti ile iletişimini yitiren Büyük İskender, 33 yaşındayken yaşama veda etti. Farklı dönemlerde de olsalar Antik dünyanın iki büyük deviydi Cengiz Han ve Büyük İskender. Tarihin en büyük diktatörleriydi. Biri kurduğu mükemmel posta/iletişim sistemi ile büyüdü, diğeri iletişim kopukluğundan Hindistan’ın derinliklerinde yok olup kayboldu. Kanımızca iletişim tarihte de günümüzde de asla hafife alınmaması gereken en önemli konuların başında gelir. Tarihten günümüze dönüp, son günlerin en çok tartışılan konularından biri olan milli iletişimimizden, Türk Telekom’dan söz edelim. Yaşananlarıkısaca anımsayalım; 13 yıllık karmaşık bir özelleştirilme süreci sonundabazı iddialara göre Türk Telekomöz sermayesinden çok değer kaybetti ve batma noktasında, kimilerine göre ise bu bir devir işlemi ve her şey yolunda. Hatta altın yumurtlayan tavuk Türk Telekom’a yakın bir dönemde Çinliler bile talip olabilir! Türk Telekom’un özelleştirmesininçöküşle sonuçlandığı iddiasında olanların eleştiri oklarının hedefinde ise Suudi-Lübnan işbirliğindeki OTAŞ var. Yüzde 55 hisseyi değerinin altında sahiplenen Lübnanlı Hariri ailesi ile SaudiTelecomCompany ortaklığındaki OTAŞ, sağlanan tüm ayrıcalıklara rağmen, borcunu yerli bankalardan aldığı kredi ile kapatabildi. Ancak, bu bankalara olan borcunu ödemediği için de hisseleri geri alındı. Milli iletişimimiz Türk Telekom’ un en büyük hissedarı olan OTAŞ, Akbank’a 1.5 milyar dolar, Garanti Bankası’na 1 milyar dolar ve İş Bankası’na 500 milyon dolar borçlanınca bunun karşılığı yüzde 55’lik hissesi devralındı. Türk Telekom şirketinin 2005’de yüzde 55’ini satın alan Ojer Telekomünikasyon firmasının sahibi olan Oger Telecom’un yüzde 35’ini 2008’de Saudi Telecom 2,6 milyar dolara satın almıştı. Yani Suudiler ve Hariri’ler Türk Telekom’un ortağı durumundaydılar. Dövize, yatırım ya da özelleştirme yoluyla dış kaynağa şiddetle ihtiyacımız olduğu bir gerçek. Ancak devir iletişim devri ve Türk Telekom; ülkemizin bağımsızlığı bağlamında yaşamsal öneme sahip bir kurum. Yeniden gerçek anlamda millileştirmenin bir yolu bulunamaz mı?