Avrupa enterkonnekte elektrik şebekesi, 28 Nisan'da İspanya ve Portekiz’i birkaç saat boyunca elektriksiz bıraktı. Kitlesel elektrik kesintisine yol açan bu aksaklığın, 12:02 - 12:07 ve 12:19 - 12:21 arasında iki kez oluşan, ancak nedeni belirlenemeyen güç ve frekanstaki salınımdan kaynaklandığı belirtiliyor.
Avrupa Şebekesi Elektrik İletim Sistemi Operatörleri'ne göre (European Network of Transmission System Operators for Electricity - ENTSO-E), salınımlar kıta Avrupası'nın senkron bölgesinde gözlemlendi. Bu sıkıntılı durumu ortadan kaldırmak veya en azından etkisini azaltmak için hem İspanyol ulusal şebeke operatörü Red Eléctrica hem de Fransa'nın elektrik sistemi operatörü RTE gerekli önlemleri aldı.
ENTSO-E, yaptığı bir açıklamada, 28 Nisan’da meydana gelen kesintinin verilerini, zaman akış çizelgesini ve gelişen olayları, elektrik kesintisinin İber Yarımadası’nda 12:33’te vuku bulmasına kadar kayıtlara işlediğini belirtti.
Zaman akış çizelgesinin incelenmesi sonucu, sistemin “tamamen çöktüğü”, Fransa ile İspanya arasındaki yüksek gerilim hatlarının kesintiye uğradığı anlaşıldı. Bunun yanı sıra çizelge, sistemin 29 Nisan sabahı saat 04:00’e kadar tam olarak restore edilemediğini de gösterdi.
ENTSO-E ayrıca, elektrik kesintisinin “karmaşık bir olaylar dizisinin” sonucu olduğunu belirtiyor. Ancak şu ana kadar yayımlanan bilgi ve bulguların yeterli olmadığını, bu nedenle "kapsamlı" bir soruşturmaya ihtiyaç duyulduğunu da vurguladı. ENTSO-E'ye göre bu soruşturma yakın zamanda başlatıldı ve bu konuda söz sahibi uzmanlar grubu tarafından yürütülecek.
Soruşturma iki aşamalı olarak gerçekleştirilecek. İlk olarak, uzmanlar mevcut tüm verileri toplayıp analiz edecek; ardından, gelecekte benzer olayların önlenmesini amaçlayan önerilerde bulunacaklar.
Afet durumlarına uygun elektrik tesisatı
Yangın, deprem ve sel felaketi gibi afetler sırasında şehir elektriği kesilir, jeneratörler çalışmaz. Bu nedenle öncelikle can güvenliğini olabildiğince sağlayabilmek amacıyla, gelişmiş ülkelerde haberleşme ve iletişim merkezleri, TV ve radyo binaları, hastaneler ve büyük oteller gibi komplekslerde elektrik tesislerinin yapımı aşağıdaki kriterler gözetilerek gerçekleştirilir:
- Şehir elektriği: Normal zamanlarda tesiste bulunan tüm elektrikli cihazların enerji gereksinimini sağlar.
- Jeneratör: Şehir elektriği kesildiğinde klima, asansör vb. teçhizatın enerjisini ve kritik öneme sahip bölümlerin aydınlatmasını sağlar.
- Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS): Bilgisayarlar, haberleşme gibi kesintiye hiç tahammülü olmayan cihazların düzenli çalışmasını sürdürmesini sağlar.
- Afet ve panik durumlarında: Acil kaçış yolları, bina çıkış kapıları ve yangın merdivenlerine ulaşımı gösteren işaret ve aydınlatma lambalarının enerji ihtiyacı, uygun bir bölüme montajı yapılan akümülatör gruplarından çekilen, ateşe ve darbelere dayanıklı kablolar vasıtasıyla sağlanır.
Aşağıda prensip şemasını gösterdiğimiz bu tarz örnek bir elektrik tesisatı, 1980’li yıllarda Almanya'nın Frankfurt am Main kentinde bulunan ZDF TV kompleksinde yapılmıştı. Kartalkaya’da 70’i aşkın kişinin hayatını kaybettiği otelde, hiç değilse buna biraz benzeyen bir sistem var mıydı? Sanmıyorum.
