Tortu bırakmayan ve son derece temiz bir enerji kaynağı olan elektriğin kullanımı sırasında oluşması olası kısa devre, ark, temas v.b. aksaklıkların önlenmesi elektriğin kullanıma başlanmasıyla birlikte can ve mal güvenliği yönünden hayati önem arz etmiştir.
Bilhassa, nem ve kimyevi maddeler içeren yerlerde tesis edilen elektrik tesislerinde priz, anahtar gibi diğer malzemeler yanında özellikle kabloların yalıtkan kılıfların zaman içerisinde harap olması da böyle yerlere tesis edilen tesisatlar da ayrı bir dikkat ve özen gösterilmesi gereksinimini doğurmuştur. Bu nedenle nemli, gazlı ve havalandırması bulunmayan yerler ile insan vücuduyla doğrudan teması gereken tıbbi cihazlarda yapılan elektrik tesislerinde kullanılan kablo, priz, buat, anahtar, ek yerleri gibi kısımların behemehâl nem ve gaza dayanıklı antigron (etanş) malzemelerden yapılması olmazsa olmaz koşul olarak ilgili şartnamelerde yer almıştır. Böyle yerlere örnek vermek istersek:
Banyolar, Su depoları, Havuzlar, Kalorifer daireleri, Kimyevi madde üreten fabrikalar, Tıbbi cihazlar, Akaryakıt istasyonları v.b. tesisleri sayabiliriz
Nemli ve kimyevi ortamlarda yapılacak elektrik tesisleriyle tıbbi cihazlarda özellikle can güvenliği yönünden dikkat edilmesi gereken yukarıdaki hususlara ek olarak elektriki şok ve çarpılmayı neredeyse ortadan kaldıran hayati öneme haiz bir cihaz daha bulunmaktadır. Böyle yerlerin elektrik giriş bölümüne ‘İZOLASYON TRAFOSU’ montajı.
İzolasyon trafosu, başta insanların can güvenliği olmak üzere elektrik teçhizatlarını korumak ve devreleri birbirinden yalıtmak için kritik bir rol oynar. Özellikle endüstriyel tesislerle yukarıda belirttiğimiz üzere insanla bire - bir teması olan hastane ve laboratuvarlarda kullanılan elektronik cihazlarda bulunan izolasyon trafolarını, potansiyel tehlikeleri ortadan kaldırarak insan ve ekipman güvenliğini geniş ölçüde artıran oldukça ucuz ve kritik bir aygıt olarak kabul etmek gerekir.
İşte etkin, montajı kolay ve ucuz bir sistemin olmazsa olmaz unsuru olan böyle bir ‘İzolasyon Trafosu’ Manisa Belediye Başkanımız Ferdi Zeyrek’in malikanesinde bulunan havuzunun makine dairesine zamanında entegre edilseydi çok büyük olasılıkla Başkanımıza bir şey olmayacak ve şimdi aramızda bulunacaktı. Şekilden de anlaşılacağı üzere tesise izolasyon trafosu konulmuş olsaydı bu trafo, giriş kısmı ile (primer) havuz motoru ve diğer aksamların olduğu sekonder elektrik devresini girişte bulunan nötr, haliyle toprak hattından ayırarak yalıtacak ve sonuçta Başkanımız madeni aksamda kaçak olsa bile elektrik devresi tamamlanamadığından ne çarpılma olayı ve ne de ölüm olmayacaktı. Daha anlaşılır olabilmesi için:
‘’İzole trafonun olmadığı durumlarda bir kişinin elektrik kaçağının olduğu madeni kısma dokunması halindeyse kişi toprakla doğrudan temas olunca o kişiyi elektrik çarpar. Oysa şebekede izole trafonun mevcut olması durumunda ise o kişi elektrik kaçağı olan kısma dokunsa bile nötr yani toprak hattı olmamasında ötürü devre kapanmadığından elektrik çarpması ile de karşılaşılmaz..
Sonuç: Özellikle nemli, gazlı ve kimyevi tesisler gibi havasız ortamlarda bulunan yerlerde elektrik girişlerinin izolasyon trafosu çıkışından yapılmasında büyük yarar vardır. Abdullah Cenkciler (Elk.Y.Müh.)
İZOLASYON TRAFOSU İLE CAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI
( L : Canlı uç yani faz, N: Nötr, E: Toprak )
